________________
जैनात्मैव परब्रह्म, मनोदेहनियामकः । अन्तर्यामि वपुः सृष्टी, तस्मै नित्यं नमो नमः ॥२१० ॥ પરબ્રહ્મ એટલે શું? પરબ્રહ્મ કોણ? ” જવાબ સરળ છે. જવાબ એક જ છે. મન અને દેહનો નિયામક એવો જેને આત્મા જ પરબ્રહ્મ છે. આત્મા મનનું નિયમન કરે છે. આત્મા દેહનું નિયમન કરે છે. જૈનો આ નિયમનને સ્વીકારે છે. માન્ય કરે છે. આ વાત સમજે છે.
અંકુશ અથવા નિયમન વગર મન બેફામ પ્રવૃત્તિઓ કરનારું બની જાય. નિરંકુશપણે વર્તે.
ચંચળ મનને અને જીવનને અધઃપતનની ખીણ તરફ લઈ જાય. શરીરનું પણ એવું છે શરીરની પણ પ્રકૃતિ છે. શરીરનો પણ સ્વભાવ છે
શરીર શરીરના સ્વભાવ પ્રમાણે વર્તે તો અનુચિત વાતાવરણ સર્જાઈ જાય.
શરીર ધર્મ ગમે તે હોય. પણ એના પર નિયમન જરૂરી છે. તેના પર અંકુશ જરૂરી છે. અને આ નિયમન કરે છે આત્મા. અંકુશ મૂકે છે આત્મા. તેથી જ જૈન આત્મા મન અને દેહનો નિયામક છે. શરીરને સૃષ્ટિ ગણો તો શરીરરૂપી સૃષ્ટિનો તે અંતર્યામી છે. મનનો અંતર્યામી છે. શરીર-મનને સુપથગામી બનાવનાર છે. આવો જૈન આત્મા જ પરબ્રહ્મ છે. આવા મહાન આત્માને નિત્ય નિરંતર નમસ્કાર થાઓ. सर्वत्र सर्वदेहेषु, जैनाः सन्ति स्वसत्तया। जिनाः सन्ति च देहेषु, तेभ्यो नित्यं नमो नमः ॥२११ ॥
આ જગતમાં સર્વત્ર અને સર્વ દેહોમાં સ્વ સત્તાથી જૈનો જ છે. જૈનોના ગુણધર્મ સર્વત્ર પ્રસરેલા છે. જૈન માત્ર શરીરથી નથી, ગુણ પ્રભાવથી છે. જગતનું કલ્યાણ કરવા સદૈવ તત્પર જૈનો છે.
ક્ષમાનું સત્ય જાણનારા જૈનો છે. અહિંસાની સૂક્ષ્માતિસૂમ વિભાવનાને સમજનારા જૈનો છે. આમ સર્વ શરીરોમાં જૈનો છે. સ્વસત્તાથી તેઓ સર્વદેહોમાં છે. આવા જૈનો સાચે જ નમસ્કારને યોગ્ય છે.
૨૧૬