________________
લીલા કાચમાંથી લીલું દેખાશે. સફેદ કાચમાંથી સફેદ. જેવી દ્રષ્ટિ તેવી સૃષ્ટિ. જેવા ચરમા, તેવું જગત.
ખરાબ માણસ હાથમાં દીવો લઈને ચોખંડ ધરતી ફરી વળે, તોય તે નિરાશ થઈને પાછો આવશે ને નિસાસો નાખીને કહેશેઃ
“અરે રે, મને ક્યાંય સારો માણસ ન દેખાયો.”
આજ હાલ સારા માણસના થશે. સારો માણસ આખા જગતમાં ફરી વળશે તો ય એને કોઈ ખરાબ માણસ નહિ જડે!
શુભને શુભ મળે. અશુભને અશુભ મળે.
એમ તો આ જગતમાં સારાપણું ઠેર ઠેર વિખરાયેલું પડ્યું છે. સારાપણું શોધનારને ઢગલાબંધ સારાપણું મળશે પણ ખરાબ માણસને તો ખરાબપણું જ મળશે, સારાપણાનો અંશ પણ તેને નહિ જડે.
સજ્જન સજ્જન છે. દુર્જન દુર્જન છે. ચોરને જગત આખું ચોરોથી ઠાંસોઠાંસ ભરેલુ જણાશે. કોઈ શાહુકાર એને નહિ જડે. માત્ર ચાર જ ચોર દેખાશે. શાહુકારને માત્ર શાહુકાર જ જણાશે. ચોર નહિ. દ્રષ્ટિ પ્રમાણે જ દર્શન થાય છે. સમ્યદ્રષ્ટિવાળા મનુષ્યોને આ વિશ્વ સમ્યકરૂપે જ ભાસે છે. એમને અનિષ્ટ - અસમ્યક તત્ત્વોમાં પણ સમ્યફનાં દર્શન થાય છે.
કારણ? કારણ કે એમની દ્રષ્ટિમાં સમ્યક્ષશું છે. એ સમ્યને જ પિછાણે છે. સમ્યફને જ જોવા માગે છે, તેથી તેને સમ્યફ જ જડશે.
- જેવું હૈયુ, તેવો સંસાર. શુભ્ર ભાવવાળા મનુષ્યોને અશુભ ક્યાંય દેખાશે નહિ. અશુભમાં પણ એ શુભનાં જ દર્શન કરશે. સમ્યફથી વિરોધીભાવોમાં પણ એને સમ્યફ જ જણાશે. સજ્જનને દુર્જનમાં પણ સારાપણાનો ભાવ દ્રષ્ટિગોચર થાય છે ને દુર્જનને સજ્જનમાં પણ અશુભપણાનો ભાવ દેખાય છે. જોવા જોવામાં ફેર છે. દ્રષ્ટિ દ્રષ્ટિમાં પણ ફેર છે. દ્રષ્ટિ પ્રમાણે દ્રશ્યો દેખાય છે. તેવા જ રંગનાં, જેવા રંગનાં એ જોવા ઈચ્છે છે. ઈચ્છાનો જ રંગ. ઈચ્છાનું જ સ્વરૂપ. માટે સમ્યદ્રષ્ટિ રાખો.
૧૮૭
