________________
મોટા ભાગે તો આ સંસારમાં એવા જ મનુષ્યો મળશે, જે પોતાના સ્વાર્થ હેતુ માટે જ કર્મો કરતા હોય.
સ્વદ્રષ્ટિ છોડનારા કેટલા? પરદ્રષ્ટિ કેળવનારા કેટલા? સ્વાર્થી માણસોથી છલકાય છે આ જગત. જાતનાં જતન કરનારા ઘણા છે.
જ્ઞાનાત્મા સાચે જ કૃતકૃત્ય છે, પણ તેમ છતાં પ્રારબ્ધના યોગથી તે સર્વ કર્મ કરતો હોય છે.
જ્ઞાનાત્મા જરૂર કર્મ કરે છે. પ્રારબ્ધને અનુસરે છે.
અને એ વાત પણ એટલી જ સાચી છે કે પ્રારબ્ધ મુજબ જ સૌ કોઈ પોતપોતાના કાર્યો કરે છે, પણ જ્ઞાનાત્માની વાત જુદી છે.
તે જ્ઞાનથી યુક્ત છે. સત્યજ્ઞાનથી પૂર્ણ છે. જ્ઞાનનો ભંડાર છે. લબ્ધિઓ સિદ્ધિઓથી પૂર્ણ છે, એટલે તે કર્મ જરૂર કરે છે. પ્રારબ્ધને પણ જરૂર અનુસરે છે.
પણ તેમ છતાં તે પરમાર્થ માટે જીવે છે. પરમાર્થ એનું ધ્યેય છે. પરમાર્થ એનું લક્ષ્ય છે. પરમાર્થ એની મંઝીલ છે.
સ્વાર્થની સાંકડી સરહદોમાંથી તે બહાર આવી ગયો હોય છે.
સ્વ' નો અર્થ છોડી તે પરના અર્થે એટલે કે “પરાર્થે કર્મ કરે છે. પરાર્થ માટે જીવે છે. પરમાર્થ માટે જીવે છે. કારણ કે તે જ્ઞાનાત્મા છે. सर्वत्राऽऽत्मप्रभावोऽस्ति, लब्धिसिद्धिमयः सदा । मंत्रयंत्रादिशक्तीनां, निधिराऽऽत्मा प्रकाशते ॥१४९॥ . આત્માની વાત જ નિરાળી છે. . આત્મા લબ્ધિમય છે. આત્મા સિદ્ધિમય છે. આત્માનો જ હંમેશા સર્વત્ર પ્રભાવ રહેલો છે. તે સર્વ પ્રભાવી છે. આત્માની શક્તિ અનંતાનંત છે. એની શક્તિની ક્ષિતિજોને સરહદો નથી. તે અસીમ અપ્રમેય છે. તેને માપી શકાતો નથી. તે અમાપ છે. તેને માપી શકાતો નથી. તે અમાપ્ય છે.
૧૬૬
