SearchBrowseAboutContactDonate
Page Preview
Page 253
Loading...
Download File
Download File
Page Text
________________ उमास्वातिकृत प्रशमरतिप्रकरण : एक अध्ययन 243 (iii) सामायिकच्छेदोपस्थाप्यपरिहारविशुद्धिसूक्ष्मसम्पराययथाख्यातानि चारित्रम्। - तत्त्वार्थसूत्र, 9.18 सामायिकमित्याद्यं छेदोपस्थापनं द्वितीयं तु । परिहारविशुद्धिकं सूक्ष्मसम्परायं यथाख्यातम्। इत्येतत्पञ्चविधं चारित्रं मोक्षसाधनं प्रवरम् ॥ - प्रशमरतिप्रकरण, 228-229 (iv) अनशनावमौदर्यवृत्तिपरिसंख्यानरसपरित्यागविविक्तशय्यासनकायक्लेशा बाह्यं तपः । - तत्त्वार्थसूत्र, 9.19 अनशनमूनोदरता वृत्तेः संक्षेपणं रसत्यागः । कायक्लेशः संलीनतेति बाह्यं तपः प्रोक्तम् ।। प्रशमरतिप्रकरण, 175 विविक्त शय्यासन के स्थान पर प्रशमरतिप्रकरण में संलीनता शब्द प्रयुक्त हुआ है। (v) प्रायश्चित्तविनयवैयावृत्त्यस्वाध्यायव्युत्सर्गध्यानान्युत्तरम् । - तत्त्वार्थसूत्र 9.20 प्रायश्चित्तध्याने वैयावृत्त्यविनयावथोत्सर्गः। स्वाध्याय इति तपः षट्प्रकारमभ्यन्तरं भवति ।। – प्रशमरतिप्रकरण, 176 क्रम भेद के अतिरिक्त नाम साम्य है । तत्त्वार्थसूत्र में व्युत्सर्ग शब्द प्रयुक्त है। उसके स्थान पर प्रशमरति में 'उत्सर्ग' शब्द आया है। (vi) आज्ञाऽपायविपाकसंस्थानविचयाय धर्ममप्रमत्तसंयतस्य । - तत्त्वार्थसूत्र, 9.37 आज्ञाविचयमपायविचयं च स ध्यानयोगमुपसृत्य। तस्माद्विपाकविचयमुपयाति संस्थानविचयं च ।। – प्रशमरतिप्रकरण, 247 उपर्युक्त सूत्र एवं कारिका में धर्मध्यान के चार भेदों का उल्लेख हुआ है। अध्याय- 10 (i) मोहक्षयाज्ज्ञानदर्शनावरणान्तरायक्षयाच्च केवलम् । - तत्त्वार्थसूत्र, 10.1 मस्तकसूचिविनाशात्तालस्य यथा ध्रुवो भवति नाशः । तद्वत् कर्मविनाशो हि मोहनीयक्षये नित्यम् ।। छद्मस्थवीतरागः कालं सोऽन्तर्मुहूर्तमथ भूत्वा । युगपद् विविधावरणान्तरायकर्मक्षयमवाप्य ।। शाश्वतमनन्तमनतिशयमनुपममनुत्तरं निरवशेषम् । सम्पूर्णमप्रतिहतं सम्प्राप्तः केवलं ज्ञानम् ।। प्रशमरतिप्रकरण, 267-269
SR No.022529
Book TitleStudies In Umasvati And His Tattvartha Sutra
Original Sutra AuthorN/A
AuthorG C Tripathi, Ashokkumar Singh
PublisherBhogilal Laherchand Institute of Indology
Publication Year2016
Total Pages300
LanguageEnglish, Sanskrit, Hindi
ClassificationBook_English & Book_Devnagari
File Size23 MB
Copyright © Jain Education International. All rights reserved. | Privacy Policy