________________
તાના સાચા
છે તેથી આ અવસત-જાણવા
માયા રૂપ જ જાણે છે. તે પછી તેમને મતે તેમને માટે સાર-અસાર, ઈષ્ટ-અનિષ્ટ, ધર્મ-અધર્માદિ, કેઈ પણ ભાવમાં વિધિ-નિષેધ કરવાપણું દેવું જ ન જોઈએ. પરંતુ જગતને દરેક જીવ સુખની પ્રાપ્તિ, અને દુ:ખની નિવૃત્તિ માટે પ્રયત્ન કરતા હોય છે. અને તે પ્રમાણે દરેક જીવને પોતપિતાના સાચા ખોટા પ્રયત્ન અનુસાર સુખ–દુઃખની પ્રાપ્તિ પ્રત્યક્ષ-સિદ્ધ જણાય છે તેથી આ સમતજગત અને તેને તમામ વ્યવહાર ઉત્પાદ-વ્યય-વાત્મકપણે સત્—જાણ. એ જ હિતકર છે.
જે દરેક જીવને પિતપોતાના કર્મ પ્રમાણે ગતિજાત્યાદિ ભાવો નહિ માનીએ તે દરેક જીવને જે પિતપિતાના સ્વરૂપની વિચિત્રતા છે તે નિહેતુક એટલે કારણ વગર જ કેવી રીતે હોઈ શકે? જે કારણ વગર જ તથા પ્રકારની વિચિત્રતા માનીશું તે સર્વ જીવને એક જ પ્રકારની સ્થિતિ કેમ ન હેય ! આથી સ્પષ્ટ થાય છે કે દરેક જીવને પૂર્વે બાંધેલા કર્માનુસારે ગતિ, જાતિ, સ્થિતિ આદિપણે જન્મ-જીવન અને મરણ હોય છે. અને વર્તમાનમાં જે પ્રમાણે પૂર્વ– કર્મની સ્થિતિને ભેગવે છે તે મુજબ નવાં કર્મો બાંધે છે. અને તે કર્મબંધ સહિત ભવાન્તરમાં જાય છે. કોઈ પણ આત્માને જે કઈ સંસાર સ્થિતિ પ્રાપ્ત થાય છે. તેમાં પૂર્વે બાંધેલા કર્મનો ઉદય જ મુખ્ય છે. અને તે કર્મોદય પ્રાપ્ત સ્થિતિમાં જીવે કેવા પ્રકારને શુધાશુધ્ધ અનુભવ કરવો તે તે આત્માના ક્ષય, ઉપશમ, કે ક્ષપશમ ભાવને આધીન