________________
પહેલું]
સદ્દ દેશના
ને જોખમદારી જીવની. તેવી જ રીતે પાપનાં કાર્યો કર્યો હોય તે તેની જવાબદારી અને જોખમદારી પણ જીવની જ. માટે પુણ્ય કર્યું હોય તેા ફળરૂપે સુખ તે મેળવે અને પાપ કર્યુ. હોય તે દુઃખ પણ તે જ પામે. જીવને જવાબદાર અને જેખમદાર મનાવનાર હોય તે જૈને જ છે, જીવને જવાબદાર અને જોખમદાર ગણનાર મનુષ્ય ભવિષ્યના તે જરૂર વિચાર કરે.
ભક્તિના બે પ્રકાર
જેઓને ભૂતકાળ અને ભવિષ્યના વિચાર હાય તેવા વિચારવાળાને ૮ ૧ દીર્ઘકાલિકી ' સ`જ્ઞાવાળા માને છે. બીજાને • દીર્ધકાલિકી ' સ`જ્ઞા ગણે છે, પણ તે વિકલેન્દ્રિયના ભાઈ જેવી. કારણ કે પૌલિક સુખને માનનારા છે. સજ્ઞાવાળા–વિચારવાળા કાણુ ? ભવિષ્યના પરિણામને આત્માના સ્વરૂપના પરિણામને વિચારનારા હાય તેને જ ‘વિચારવાળા’ અને ‘દીર્ઘકાલિકી સ’જ્ઞાવાળા' ગણે છે. તેનુ' કર્તવ્ય થવુ એ પ્રકારે છેઃ એક શક્તિથી અને બીજી ભક્તિથી. કાં તે શક્તિવાળા થવું; કાં તે ભક્તિવાળા થવુ'. જે શક્તિ અને ભક્તિવાળા ન હોય તે · સાધક' થવા જાય તે નકામું. આપણામાં જીવ, અજીવ, પુણ્ય, પાપ, આસવ, સવર, મગ, નિર્જરા ને મેક્ષ જાણવાની તાકાત નથી. માટે જરૂર છે ભક્તિની. ભક્તિના બે ભેદ છે: (૧) શારીરિક ને (ર) માનસિક. શ્રદ્ધા, પરિણામની દૃઢતા, અનાચરણ રહિત કાચા આપોઆપ થાય. જે સર્વજ્ઞ વીતરાગ પરમાત્મા લેાકાલેાકને સર્વ પદા ને ૧ તાત્ત્વિક પ્રશ્નોત્તર−પ્રશ્ન ૩૨ નુ અવતરણ પૃ. ૭૭ જુએ.
6
