________________
અગીઆરમું]
સહુ દેશના
૧૭
ચાવ. આ કયાં સુધી જગત ફર્મથી છૂટી જાય ત્યાં સુધી. તીર્થકરપણું મેળવે ત્યાં સુધી. ત્રણ જ પ્રકૃતિ સારી કેમ?
શાસ્ત્રકારોએ ૧૨૦ પ્રકૃતિને બંધ જણાળે. તેમાં ત્રણને સારી ગણું. ૧૧૭ ખરાબ કેમ? કારણ, બીજી બધી પ્રવૃતિઓ કર્મના ઉદયથી બંધાય છે. આ ત્રણ પ્રકૃતિ જણાવીશું તે કર્મના ક્ષયોપશમથી બંધાય છે. આત્માની નિર્મલતા થાય ત્યારે બંધાય; ૧૧૭ આત્માની મલિનતાથી બંધાય. તીર્થંકર-નામકર્મ, આહારક—શરીર અને આહારક-અંગે પાંગ આ ત્રણ જ પ્રકૃતિ આત્માની નિર્મલતામાં. નિર્મલ આત્મા જ તે બાંધી શકે. પહેલામાં સમતિ કારણ; બીજ બેમાં સંજમ. કારણ. આ ત્રણ પ્રકૃતિ નિર્મલતામાં બંધાતી હોવાથી શાસ્ત્રકાર ત્રણને “સારી’ ગણે છે. તે આદરવા લાયક છે. એમાં સંજમ જડ છે તેથી સમકિત આવી ગયું. સમકિત એમ ક્યાં ?
જ્યાં ભાવના હેય-જગતને કઈ જીવ પાપ ન કરે, દુઃખી ન થાવ ને મેક્ષ પામે એવી ઈચ્છા થાય ત્યાં. શેઠની ભાવના કેવી?
આ બાબુની ભાવના જેવું હોય તો? ઓચ્છવ મહેસવે હશે. સ્વામી-વાત્સલ્ય થતાં હશે, આપણે પણ કરવો સાર છે. માટે મુનીમજીને કહ્યું, “મુનીમજી ! આટલા ખર્ચે આપણે સ્વામી-વાત્સલ્ય કરવું. મુનીમ તે સાંભળી બધી સાધનસામગ્રી કરીને નેતરાં દઈ આવ્યે. ત્યારે શેઠે કહ્યું કે આ કેનું સ્વામી–વાત્સલ્ય મુનીએ કહ્યું કે આપનું. મારું કેમ? આપે