________________
योगसारः ५/३६ पत्न्यादिममत्वत्यागोपदेशः ।
५४७ वनवासे रतिं कुर्वन्ति । वनवासे आत्मानन्दमग्नास्ते परमानन्दमनुभवन्ति ॥३५॥
अवतरणिका - योगी वनवासे सुखमनुभवति । भोगी तु पत्न्यादिषु सुखमनुभवति । ततस्तस्मै पल्यादिममत्वत्यागोपदेशं ददाति - मूलम् - "एको गर्भे स्थितो जात, एक एको 'विनक्ष्यसि ।
तथापि मूढ ! पन्यादीन् - किं ममत्वेन पश्यसि ॥३६॥ अन्वयः - मूढ ! (त्वं) एको गर्भे स्थितः, एको जातः, एको विनक्ष्यसि, तथापि पत्न्यादीन्ममत्वेन किम् पश्यसि ? ॥३६॥
पद्मीया वृत्तिः - मूढ ! - मोहवासितजीवस्य सम्बोधनम्, त्वमित्यत्राध्याहार्यम्, त्वम् - मोहवासितजीवः, एकः - एकाकी, गर्भे - जनन्युदरे, स्थितः - उषितः, एकः - एकाकी, जातः - प्रसूतः, एकः - एकाकी, विनक्ष्यसि - मरिष्यसे, तथापि - एवं सत्यपि, पन्यादीन् - पत्नी - जाया आदौ येषां पुत्र-भ्रातृ-स्वसृ-मातृपित्रादीनामिति पत्न्यादयः, तान्, ममत्वेन - ‘इमे मम' इति भावेन, किम्शब्दः प्रश्ने, पश्यसि - ईक्षसे?
जीवः पूर्वभवे मृत्वाऽत्रैक एवाऽऽगच्छति । स पूर्वभवात्तैजसकार्मणशरीरे एव स्वेन વનમાં સુખેથી આત્મામાં મગ્ન થવાય છે. તેથી યોગીઓને વનવાસ ગમે છે. વનવાસમાં આત્મામાં મગ્ન થયેલ યોગીઓ પરમાનંદને અનુભવે છે. (૩૫)
અવતરણિકા - યોગી વનવાસમાં સુખ અનુભવે છે. ભોગી તો પત્ની વગેરેમાં સુખને અનુભવે છે. તેથી તેને પત્ની વગેરે પરનું મમત્વ ત્યજવા માટે ઉપદેશ माछ
શબ્દાર્થ - હે મૂઢ ! તું એકલો ગર્ભમાં રહ્યો, એકલો જભ્યો અને એકલો भरीश, छत ५९॥ पत्नी वगेरेने ममत्वथा उभ हुवे छे ? (३६)
પધીયાવૃત્તિનો ભાવાનુવાદ - જીવ ગયા ભવમાં મરીને અહીં એકલો જ આવે છે. તે પૂર્વભવમાંથી તૈજસ-કાશ્મણ શરીર જ પોતાની સાથે લાવે છે, તે સિવાયની
१. G J प्रत्योरयं श्लोको नास्ति । २. गर्भस्थितो - C, H, || ३. एव - F। ४. विनश्यति - C, H, I, विनश्यति - 5 LI
