________________
કેઈક વિરલ આત્માને વિચાર આવ્યો કે આ વિષચક જ્યાં સુધી ? એની ચેતના પ્રગટી. એને લાગ્યું કે જડની પાછળ જીંદગી વિતાવી; એક નહિ; બે નહિ; અનંતાનંત. છતાં સુખ ન મળ્યું તે ન જ મળ્યું. સુખાભાસ થતો ગયે એટલે ભટકવાનું તો ચાલુ જ રહ્યું. એને હવે જડ પ્રત્યે તિરસ્કાર છૂટ. જે જડના આકર્ષણે એની અનંત અંદગીઓ અકારી બનાવી દીધી, જે જડ મેળવવાની દોટમાં થાકીને એ લોથપોથ થઈ ગયે એ જડ જ બધા દુઃખનું મૂળ હશે તે ? એ જડ એના ઉકળાટને વધારી મૂકતું હશે તો ? ખરેખર સુખ ક્યાં છે ? કેઈએ આપે છે કે નહિ ? કેણ એ આપે છે ? એ વિચારણાએ એને ઉલટે જ માગે અખતરે કરવાનું મન થયું. જડની પાછળ દોડવાને બદલે, જડથી દૂર નાસવાનું એને મન થયું. એટકાવવા છતાં આવે તો એને ફેંકી દેવાનું દિલ થયું. - અખતરે શરૂ થયેજડને સચેગ ઓછો થતો ગયે અને ઉપાધિ ઓછી થવા મંડી. જડની તૃષ્ણ મટતી ગઈ અને દિલની પ્રસન્નતા વધતી ગઈ. જડ તરફથી નજર ખેંચાઈ ગઈ એટલે નજર અંતર્ તરફ ગઈ. અંતરની ગુફામાં એણે ઊંડા ઉતરવા માંડ્યું. જેમ જેમ ગુફામાં ઊંડે ઉતરતે ગયે તેમ તેમ અને પ્રકાશ એ નિહાળતો ગયે. જડ રત્નોને જે સુંદર પ્રકાશ એણે પહેલાં જે હતું તે તે ઠીકરા જેવો લાગે. અંતના ઊંડાણનો પ્રકાશ એ નિહાળતો ગયે અને એના અંતમાં સુખ ઉભરાવા લાગ્યું. સુખનો દીવડો તેજવંતે બનતો જ ગયે. સુખના એ પ્રકાશપુંજમાં એણે હાયા જ કર્યું. સુખને સ્વાદ એ લૂંટતો જ રહ્યો. અનંત સુખમાં લીન બચે.
એ સુખ સૌને પીરસવાની એને ભાવના જાગી. એણે મધુરી વાણી વહાવીને એને પ્રત્યક્ષ અનુભવ વિશ્વમાં પ્રગટા.
