________________
નાસિકાના છિદ્ર પ્રમાણ પૃથ્વીકાયના સચિત્ત કણીયાને ચક્રવર્તિની દાસી (પરિચારિકા) એકવીસ વાર વાંટીને એકવીશ વાર ચાળે, તે પણ કેટલા પૃથ્વીકાયના જીવોને સ્પર્શ થવાથી મૃત્યુ પામે, એટલા અસંખ્ય એટલે અગણિત છે પૃથ્વીકાયના કણિયામાં છે.
એક જળબિન્દુમાં જે જીવે છે તે પ્રત્યેકને જીવને “સરસવ” પ્રમાણના એક એક શરીરમાં એક એક જીવ સ્થાપન કરીને તે સરસવથી સ્થાલી આકારને એક લાખ જનપ્રમાણને જમ્બુદ્વીપ સંપૂર્ણ ભરવામાં આવે, તે તેમાં સમાવેશ ન થાય. અગણિત છ શેષ રહિત જાય એટલા અસંખ્ય
જળના એક બિન્દુમાં હોય છે.
એક બરંટી કે તદુલ પ્રમાણ અગ્નિકાયમાં જે જીવે છે તે પ્રત્યેક જીવને “ખસ ખસ” પ્રમાણના એક એક શરીરમાં એક એક જીવ સ્થાપન કરીને તે ખસખસથી એક લાખ
જન પ્રમાણનો જમ્બુદ્વીપ સંપૂર્ણ ભરવામાં આવે, તે પણ તેમાં સમાવેશ ન થાય. અગણિત જીવે શેષ રહી જાય એટલા અસંખ્ય જીવે અગ્નિના એક કણિયામાં હોય છે.
વનસ્પતિનું સ્વરૂપ વિશ્વમાં કુલ અઢાર ભાર વનસ્પતિનું વર્ણન આવે છે, તેમાં ૬ ભાર પત્ર (પાંદડા), ૮ ભાર ફળફૂલ અને ૪ ભાર વેલડીની જાત કુલ ૧૮ ભાર વનસ્પતિ જાણવી.
એક સ્થળે એ ઉલ્લેખ છે કે વિશ્વમાં જેટલા પ્રકારની વનસ્પતિ છે તે પ્રત્યેકનું એક એક પત્ર એકત્રિત કરીને તેલતાં ૧૮ ભાર થાય.
