________________
अध्यात्मतत्या. [ logअष्टाङ्गयोग विवक्षुस्तत्साध्यमादर्शयतियंत्राऽस्ति दुःखाननुविद्धमेवानन्तं सुखं शाश्वतमेष मोक्षः। समग्रकर्मक्षयलक्षणोऽसौ नास्ति मुक्तिः सति कर्मलेशे ॥ १॥
Final emancipation is that state where there is boundless and eternal bliss unalloyed with miseries. It is characterised by the destruction of all the Karmic forces. Final beatitude cannot be attained so long as there is left even an iota of Karma. (1) . योग साध्यमि.--
“ो स्थितिमा मिस हु:॥२हित अने अविना सुभ मनु. लवाय छ, ते स्थितिने 'मोक्ष' हेवामां आवे छे. या मोक्षनु सक्षणસર્વ કમેને ક્ષય થવો, એ છે. જ્યાં સુધી લેશમાત્ર પણ કર્મ રહ્યું હોય, सां सुधा मोक्ष प्राप्त थय। हेवाय नहि. "-१ स्वर्गाद मोक्षं भिनत्ति- . स्वर्गापवर्गों भवतो विभिन्नौ स्वर्गाद् यतः स्यात् पतनं, न मोक्षात्। स्वर्गे सुखश्रीः पुनरिन्द्रियोत्था ज्ञेया परब्रह्ममयी तु मोक्षे ॥२॥
Heaven and final beatitude are quite different states because one may fall down from heaven while there is no such lapse from final beatitude. The bliss in heaven is derived from senses; while that in final beatitude is of the very nature of the Supreme Soul. ( 2 ). • Here Moksha and Heaven are distinguished. Moksha means final beatitude. It implies unqualified perfect status, which the spiritual soul attains after destroying all kinds of impurities of Karma.
320
