________________
एकादश
विदारका मगमयानक वाभातियावर नाममायावीर मरुनानागाह वरमहा विहागागा जामविमार प्रवधयणाझा महिलामानिय विमागाय ॥ १०८॥
लोकस्वरुपभावना
शालिनी सप्ताधोऽधो विस्तृता याः पृथिव्यश्छत्राकारा: सन्ति रत्नप्रभाद्याः । ताभिः पूर्णो योऽस्त्यधोलोक एतौ, पादौ यस्य व्यायतौ सप्तरज्जू ॥१॥ तिर्यग्लोको विस्तृतो रज्जुमेकाम्, पूर्णो द्वीपैरर्णवान्तैरसङ्ख्यैः । यस्य ज्योतिश्चक्रकाञ्चीकलापम्, मध्ये कार्यं श्रीविचित्रं कटित्रम् ॥ २॥ लोकोऽथोघे ब्रह्मलोके धुलोके, यस्य व्याप्ती कूपरो पञ्चरज्जू । लोकस्याऽन्तो विस्तृतो रज्जुमेकाम्, सिद्धज्योतिश्चित्रको यस्य मौलिः ॥३॥ यो वैशाखस्थानकस्थायिपाद: - श्रोणीदेशे न्यस्तहस्तद्वयश्च । कालेऽनादौ शश्वदूर्ध्वदमत्वाद्, बिभ्राणोऽपि श्रान्तमुद्रामखिन्नः ॥ ४॥
सुधारस ॥
૧. એક બીજાની નીચે રહેલી, અત્યંત વિસ્તૃત, છત્રાકાર જે રત્નપ્રભા વગેરે ભૂમિઓ છે, તેનાથી અધોલોક વ્યાપ્ત છે. એ લોકપુરુષના બે પહોળા પગની વચ્ચેની સાત રાજલોક જેટલી જગ્યામાં એ નરકભૂમિઓ આવેલી છે. ૨. તિર્યક મધ્યલોક-મર્યલોકવિસ્તાર એક રજ્જુના માપનો છે. એમાં અસંખ્ય દ્વીપ-સમુદ્રો સમાયેલા છે. જ્યોતિષચક્ર એમાં સુંદર કટિસૂત્ર-કંદોરાનું સ્થાન લે છે. લોકપુરુષનો એ કટિપ્રદેશ અત્યંત પાતળો અને સુશોભિત છે. ૩. એના ઉપરના ભાગે ઊર્ધ્વલોકદેવલોકમાં બ્રહ્મ દેવલોક પાસે લોકપુરુષની) બે કોણીઓનો વિસ્તાર પાંચ રજું પ્રમાણ થાય છે. એના ઉપર
11 शान्त
