________________
(૧૨) અર્થ-મણિના નામે કહે છે-ગોમેદક, ચક, અંક, સ્ફટિક, લેહિતાક્ષ, મરક્ત, મારગલૂ, ભુજમેચક ને ઇંદ્રનીલ, ચંદન, ગેરુક, હંસ (હંસગર્ભ), પુલક, સોગંધિક ચંદ્રપ્રભ (ચંદ્રકાંત), વૈદુર્ય, જળકાંત ને સૂર્યકાંત. (૧૯-૨૦ ).
एवं चत्तालीसं, खरभूभेआ पवनिआ सुत्ते । अन्ने वि तप्पयारा, बोधवा पउमरागाई ॥ २१ ॥
અર્થ_એ પ્રમાણે ચાળીશ ભેદ ખર પૃથ્વીના સૂત્રમાં કહ્યા છે. બીજા પણ તે પ્રકારના પદ્યરાગાદિ ભેદો જાણવા. (૨૧).
देहाइदारचिंता, सहखरासुं तहेव कायवा । नवरं तेऊलेसा-सहिआ अपजत्तवत्थाए ॥ २२ ॥
અર્થ–દેહાદિ દ્વારને વિચાર મૃદુ ને ખર પૃથ્વીને સૂમ પૃથ્વીકાય પ્રમાણે જ કર (સમજો . એમાં એટલું વિશેષ કે બાદર પૃથ્વીને અપર્યાપ્તાવસ્થામાં તેજેશ્યા પણ હોય છે (કારણ કે દેવ પણ તેજલેશ્યા સાથે તેમાં ઉપજે છે.) (૨૨).
लोगस्स मज्झइ चिअ, हवंति ते तेण छदिसाहारो। ईसाणंतसुराणं, उववाओ होह एएसु ॥ २३ ॥
અર્થ–બાદર પૃથ્વી લેકના મધ્યમાં હોવાથી તેને એ દિશાને આહાર હોય છે, અને ઈશાનદેવલોક પર્વતના દેવે પણ તેમાં ઉપજે છે. (૨૩).
अंतमुहुत्त जहन्नं, परमाउं वाससहस्स बावीसा। तागइआ दोगइआ, परित्तजीवा असंखा य ।। २४ ॥ અર્થ–બાદર પૃથ્વીકાયનું આયુષ્ય જઘન્ય અંતર્મુહૂર્તને
