Page Text
________________
ભાષાંતર
८३० दोनि ८३१, खंघे ८३२, संघा ८३३, पीढग ८३४ वास ८३५, चम्म ८२६, भक्खग ८३७ ओहेण ८३८ मुच्छा ८३९
વાપાત્ર વિગેરે ઉપકરણે તેવાં ધારણ કરવાં કે જેથી આત્માને તે ઉપકરણ ઉપર રાગ પણ ન થાય અને તેના મલિન દ૫ણાથી લેકમાં નિંદા પણ ન થાય, અને તે પણ પશ્ચિતણા આહિવિધિથી અને પ્રમાણસર રાખવાં. તેમાં ગણત્રી અને માને કરીને ઉપધિનું પ્રમાણ બે પ્રકારે છે. તેમાં જનકલ્પી આદિને માટે સૂત્રમાં આવી રીતે ગણત્રી કહી છે જનકપીને બાર ઉપકરણ, સ્થવિરકલ્પીને ચૌદ ઉપકરણ અને સાધ્વીઓને પચીસ ઉપકરણ હોય છે. એ ઔધિક ઉપકારણ કહેવાય છે અને તેનાથી વધારે હોય તે આપગ્રહિક ઉપકરશું કહેવાય છે. પાત્ર 1, ઝોળી , પાત્રસ્થાપન (નીચેના ગુચછા) , પૂજણ , પડલા , રજસાણ એટલે અંતરપટ અને ગુચ્છા ઉપર રાખવાના ગુચછા એ સાત પાત્રના ઉપકરણે કહેવાય. ત્રણ કપડા એ ૧૧ અને મુહપત્તિ એ બાર પ્રકારનો જિનકલ્પીને ઉપાધિ હોય છે. જિનકલ્પીને એ બાર પ્રકારને ઉત્કૃષ્ટ ઉપધિ જાણ, પણ બધા જિનકલ્પીઓને એમ બાર પ્રકારની ઉપાધિ હેયજ તેમ નિયમ નથી, કારણ કે નિશીથ ભાષ્યમાં કહ્યું છે કે બે, ત્રણ, ચાર, પાંચ, નવ, દશ, અગીઆર અને બાર એવા આઠ વિકપ જિનકલ્પીને ઉપધિને વિષે છે. ઓઘો અને મુહપત્તિ એ બે હોય, એક કપડું તેની સાથે હોય તે ત્રણ, બે કપડાં સાથે હોય તે ચાર, ત્રણ કપડાં સાથે હોય તે પાંચ, કરપાત્રી જિનકપીને આ પાંચ પ્રકારનો ઉપલબ્ધ હોય છે. કરપાત્રી તેજ જિનકહપીક બને કે જેના ખાબામાં હજારો ઘડાનું પાણી અથવા બધા દરીયાનું પાણી માઈ જાય, અર્થાત્ ઉપર શિખા વધે, પણ એક બિંદુ સરખું જમીન ઉપર ન પડે, પાત્રધારી જિનકપીને નવઆદિ ઉપધિના
રે હોય છે. યાવત પૂર્વે કહેલી બાર પ્રકારની ઉપાધિ તેમને હોવાથી જિનક૯પીને ઉત્કૃષ્ટથી બારે પ્રકારે ઉપધિ હોય છે. એ બાર પ્રકારની ઉપધિમાં માત્રક અને ચેળપટ્ટો વધારવાથી સ્થવિકિપીને ચાર પ્રકારે ઉપદ્ધિ થાય છે. સાધ્વીઓને પાત્ર વિગેરે પૂર્વે કહેલાં સાત પાત્રનાં અને બાકીનાં કપડાઆદિ સાત એમ ચૌદ તે સ્થવિરકપીના જેવાં જ ઉપકરણે હોય છે, પણ સાધ્વીએને ચિદમ્ પાત્રની જગો પર કમફેંગ હોય છે. વળી અવગ્રહાનતક ૧૫, પટ્ટ૬, અધેરક૭, ચલનિકા, અત્યંતરનિવસનીલ, બાહ્મનિવસની", કંચૂક, ઉત્કક્ષિકા, વૈકક્ષિકાર, સંઘાટી રજ, અને અંધકરણ, એવી રીતે અગ્યાર ઉપકરણે સાધ્વીઓ વધારે હોવાથી સાધ્વીઓને એ પદ્ધિને પચીસ જેટ હોય છે. સર્વજિનકલપી આદિને પૂર્વે કહેલ ઉપધિ પ્રાયશ્ચિત્ત આદિના પ્રસંગમાં
ભ્રષ્ટાદિક ત્રણ ભેટે હોય છે. ચાર પ્રકારને ઉપાધિ ઉત્કૃષ્ટ, ચાર પ્રકારે અને છપ્રકારે મધ્યમ, અને ચાર પ્રકારે જઘન્ય જિનકલ્પી અને સ્થવિરકપીને ઉપાધિ હોય છે તે બતાવે છે. ત્રણ કપડાં અને પાત્ર એ ઉત્કૃષ્ટ, ગુચ્છા પાત્રસ્થાપન મુહપત્તિ અને ચરવલી એ જઘન્ય ઉપધિ, પડલા, રજસણ, અને એશે અને ચરવલી એ જિનકલપીએને ચાર પ્રકારને મધ્યમ ઉપધિ, પણ સ્થવિરકપીઓને ચેળપટ્ટો અને માત્રક સહિત ગણવાથી છપ્રકારને મધ્યમ ઉ૫ધિ જાણ. સાધ્વીઓને ઉષ્ઠ આઠ પ્રકારને ઉપધિ, મયમ તેરમકારને ઉ૫ષિ અને જઘન્ય ચાર પ્રકારનો ઉપષિ જાણ
| SR No. | 022091 |
| Book Title | Panchvastu |
| Original Sutra Author | Haribhadrasuri |
| Author | |
| Publisher | Rushabhdevji Keshrimalji Shwetambar Samstha |
| Publication Year | 1937 |
| Total Pages | 124 |
| Language | Sanskrit, Gujarati |
| Classification | Book_Devnagari & Book_Gujarati |
| File Size | 17 MB |