Panchvastu

SR No.: 022091
Original Sutra Author: Haribhadrasuri
Publisher: Rushabhdevji Keshrimalji Shwetambar Samstha
Publication Year: 1937
Total Pages: 124
Language: Sanskrit, Gujarati
Classification: Book_Devnagari & Book_Gujarati
File Size: 17 MB

Page 27

ભાષાંતર
૨૧
-
~~~
__ आर २४५, वित २४६, गुरु २४७, उड्डु २४८, पसि २४९, पसि २५०, धूण २५१, उठा २५२, अणु २५३, नो २५४, खोड २५५, देव २५६, एए २५७, जीव २५८, एए २५९ પડિલેહણના આ પ્રમાણે છે દેષ વર્જવા.
આરભડા ૧ સંમર્દો ૨ અસ્થાન સ્થાપના ૩ પ્રસ્ફોટના ૪ વિક્ષિપ્તા ૫ વેદિક ૬
આરંભડાદેષ તેને કહેવાય કે ઉલટું કરે, જલદી કરે કે બીજું બીજું લે. સંમદદેષ તેને કહેવાય કે ખુણા અંદર રાખીને પડિલેહે અગર વીંટીઓ ઉપર બેસીને પડિહે. અસ્થાન સ્થાપના તેને કહેવાય કે પડિલેહેલી ઉપધિને ગુરુની અવગ્રાદિભૂમિમાં મહેલે. પ્રફેટનદેષ ત્યારે લાગે કે ધૂળથી ભરેલાનું વગર યતનાએ પ્રશ્કેટન કરે, પડિલેહેલા વસ્ત્રને જેમ તેમ ફેકે તે વિક્ષિતાદેષ અને ઉર્વવેદિકાઆદિ પાંચ પ્રકારની વેદિકા કરે તે વેદિકા દેષ એવી રીતે પડિલેહણમાં છ પ્રકારના દે છે. ઢીંચણ ઉપર હાથ રાખીને પડિલેહણ કરવું તે ઉર્વવેદિકા કહેવાય, નીચે રાખે તે અધેવેરિકા, એક ઢીંચણ વચ્ચે રાખે તે એક્તિવેદિકા, બે ઢીંચણ વચમાં રાખે તે દહએ વેદિકા, ઢીંચણની અંદર પડિલેહે તે અર્વેદિકા, વસ્ત્ર ઢીલું પકડવું, એક છેડે પકડવું, હાથ કે ભૂમિમાં ટાવવું, ત્રણથી વધારે વખત ધુણાવવું, પ્રસ્ફોટન વિગેરેમાં પ્રમાદ કરે, અને શંકા થવાથી ગણતરી કરીને પડિલેહણ કરવી એ પડિલેહણના દોષે છે. ઢીલું લેવું કે ઉકેલ્યા વગરનું લેવું તે શિથિલ કહેવાય. વચમાંથી લેવું કે બીજે છેડે લેવું તે પ્રલંબ કહેવાય. હાથ અને ભૂમિને લેટે તે એટલે વીટિયાને એક આંગળી બે લે તે તે આમર્ષદેષ કહેવાય. ત્રણ વખતથી વધારે વખત ધુણાવે અથવા તે ઘણાં વસ્ત્ર લઈને એકઠાં ધુણાવે તે અનેકરૂપ ધુણનષ કહેવાય, તેવી રીતે પ્રસ્કેટન અને પ્રમાર્જનામાં પ્રમાદી થઈને શંકાવાળે થયે તે ગણતરી કરે તે પણ દેષ ક વાય. ઊર્વ વિગેરેનું વિધિદ્વારાએ વર્ણન કર્યા છતાં પ્રતિષેધદ્વારાએ જે આ વર્ણન કર્યું છે તે શુદ્ધ અનુષ્ઠાન જ ફળ દેનાર છે એમ દેખાડવા માટે છે. નિર્યુકિતકાર મહારાજા પણ કહે છે કે ન્યૂનપડિલેહણા, અધિપડિલેહણા અને વિપર્યાસપડિલેહણા વર્જવાન હોવાથી આઠ ભાંગ થાય, તેમાં પહેલો ભાગજ શુદ્ધ છે, બાકીના સાત અશુદ્ધ છે. ઓછી ન હોય, અધિક ન હોય, અને વિપર્યાસવાળી ન હોય તે પહેલે ભાગો અને શુદ્ધ, બાકીના પછીના જે સાત ભાંગા તે અશુદ્ધ ભાંગ છે. પ્રસ્ફોટન, પ્રમાજન, અને વખતની અપેક્ષાએ ઓછા અધિકપણું જાણવું.
કેટલાકે કુકડો બોલે ત્યારે, અરૂણદય થાય ત્યારે, પ્રકાશ થાય ત્યારે, પરસ્પર દેખાય ત્યારે, અને હાથની રેખા દેખાય ત્યારે, પડિલેહણ માને છે. જે માટે છેલી પિરસીમાં દિવસની પડિલેહણા થાય છે, માટે (રાત્રિની છેલ્લી પિરસીમાં રાઈ પડિલેહણ થવી જોઈએ) એ ભ્રમ કુટ આદેશવાળાને છે. અને તેમાં અંધારું હોવાથી બાકીના મતે છે. શાસ્ત્રકાર કહે છે કે એ પાથે વિરોધી છે, કેમકે અંધારાવાળા મકાનમાં સૂર્ય ઉદય થયા છતાં પણ દેખા દેખાતી નથી. શાસ્ત્રીય રીતિએ પડિલેહણા કાળ તે પડકમણું કર્યા પછી મુહપત્તિ, રજોહરણ, બે નિષદ્યા, ચોળપટ્ટો, સંથાર, ઉત્તરપટ્ટા, ત્રણ કપડાં, અને કેટલાકના કહેવા પ્રમાણે અગીઆરમા દાંડાનું પડિલેહણ થાય ત્યારે સૂર્યોદય થવો જોઈએ, કેમકે જીવદયા માટે પડિલેહણ છે, તેથી પડિકમણું કસ્તુતિ કર્યા પછી દશ વસ્તુનું પડિલેહણ થાય ત્યારે સૂર્ય ઉદય પામે એ પડિલેહણને કાળ જાણ