Panchvastu

SR No.: 022091
Original Sutra Author: Haribhadrasuri
Publisher: Rushabhdevji Keshrimalji Shwetambar Samstha
Publication Year: 1937
Total Pages: 124
Language: Sanskrit, Gujarati
Classification: Book_Devnagari & Book_Gujarati
File Size: 17 MB

Page 25

ભાષાંતર
ભાગે દુખરૂપ હોતાં નથી, અને તે તપવિગેરેનું એકાંતે કર્તવ્યપણું કહ્યું નથી, કેમકે જેનાથી મનને આર્તધ્યાન ન થાય, ચક્ષુઆદિ ઇંદ્રિયોની હાનિ ન થાય, અને સંયમવ્યાપારને હાનિ ન થાય તેજ તપ કરવાનું છે. શરીરમાં મમતાવગરને તે સાધુ જિનેશ્વરે કહેલી ક્રિયા છે એમ સમજી અનાજનું ગ્રહણ કરે તે પાપને વિષય કેમ કહેવાય? તે ગ્રહણમાં પણ ધર્મધ્યાન છે, ઈચ્છા નથી, તેથી તે શુભ છે, અને આ બધું સાધુપણાનું અનુષ્ઠાન સુખ દેનારૂં છે એમ જાણવું. અજ્ઞાની મલિનપરિણામવાળે, મમતાવાળે, અને ચારિત્રરહિત એવો જે જીવ હોય તેને જિનેશ્વર મહારાજે ગોચરીને પણ નિષેધ કરે છે, તેથી એમ નક્કી થયું કે અશુદ્ધપરિણામને ધારણ કરનારા આરંભવાળા, ગરીબો સંસારને વધારનારી જે દીક્ષા લે છે તે પાપને ઉદચથીજ છે. જેઓએ કાંઈક સુખ દેખાડીને કપટથી ઘણા પ્રાણીઓને દુઃખમાં નાંખ્યા હોય, તેઓને આવા પાપને ઉદય હોય છે. જેઓ ઘરવાસ તેમજ દીક્ષાને છોડીને મેહને આધીન રહે છે તેઓ પ્રહાશ્રમી કે પ્રત્રજિત એકકે કહેવાય નહિં, પણ કેવળ સંસારને વધારનારાજ છે. ઘરવાસમાં શુભધ્યાન આદિનો અભાવ હોવાથી પૂર્વોકત અધિકારદ્વારાએ વાતનું કહેલું બધું ખંડિત થયું જાણવું. રાજાની રાણી અને ચેરના દષ્ટાંતથી અભયદાનને છોડીને જગતમાં બીજો કોઈ પણ પરોપકાર નથી, અને ઘરવાસમાં સંપૂર્ણ અભયદાન હેતું જ નથી. પૂર્વે કહેલું દ્રષ્ટાંત જણાવે છેઃ ચારને શૂળીએ દેવા લઈ જાય છે. ચાર ગભરાય છે. રાજાની સ્ત્રી દેખે છે, રાજાને વિનતિ કરે છે કે આ ચેપને કાંઈક ઉપકાર કરીએ. રાજાએ હુકમ કર્યો, તેથી કોઈકે નાન, કેઈકે વિલે. ૫ન કેઈકે ભૂષણ અને કોઈકે શુભઆહાર આપે, જયારે અણમાનીતી એક રાણીએ તે અભયદાન આપ્યું, પછી તે રાણીઓમાં કોણે સારું દાન આપ્યું?એને વિવાદ થતાં ચેરને પૂછતાં અભયદાનને સારાપણાને નિર્ણય થયો. ગૃહસ્થને તે ભેજન માત્ર પણ છ કાયજીવની હિંસાથીજ થાય છે, માટે ગૃહસ્થપણું સારું કેમ કહેવાય? તપઆદિકના રખેને શિખેની પાસે કરાવનાર શુ ને કેમ દોષ ન લાગે એ વિગેરે ચચી પણ ઉપરના વાદથી દૂર થઈ, કારણ કે જેમ કુશળ વૈદ્યની દવા દુખ દે તે પણ પરમાર્થથી તે સુખનું કારણ હોવાથી દુઃખરૂપ નથી, તેવી રીતે સંસારના દુબેને નાશ કરનારું આ તપ પણ સુખરૂપ જાણવું છે
ફતિ પત્રણ વિધાનનામકથઇ વસ્તુ એવી રીતે દીક્ષા કેમ આપવી એ દ્વાર પુરું કરી પ્રત્રજ્યાવિધાનને સમાપ્ત કરી પ્રતિદિનની ક્રિયાને કહેવાની પ્રતિજ્ઞા કરે છે:
પષ્ય ૨૨૮, એવી રીતે આ પ્રવજ્યાનું વિધાન સંક્ષેપે કહ્યું, હવે બીજી વસ્તુ તરીકે મુનિ મહારાજની પ્રતિદિન ક્રિયા કહીશ.
vશ્વ રર જે માટે દીક્ષિત થએલો સાધુ પ્રમાદનો પરિહાર કરીને જે સૂત્રવિધિઓ પ્રતિદિન ક્રિયા કરે છે અને ત્યારે તેની પ્રત્રજ્યા જેનશાસનમાં સફળ ગણે છે, પ્રથમ પ્રાતદિનશિયાના દશ લે જણાવે છે:
વાર ર૩૦, ઉપધિનું પડિલેહણ ૧ ઉપાશ્રયનું પ્રમાર્જન ૨ વિધિએ ગોચરી લાવવી ૩ ઈયાવહિયાપૂર્વક કાઉસ્સગ કરવો ૪ ચરીનું આવવું ૫ ભેજન ૬ પાત્રાનું દેવું ૭ સ્પંડિત જ૮ વિરાધના વગરની ડિલની ભૂમિ પ્રતિક્રમણ અને કાલગ્રહણ વિગેરે ૧૦ એ દશ