Panchvastu

SR No.: 022091
Original Sutra Author: Haribhadrasuri
Publisher: Rushabhdevji Keshrimalji Shwetambar Samstha
Publication Year: 1937
Total Pages: 124
Language: Sanskrit, Gujarati
Classification: Book_Devnagari & Book_Gujarati
File Size: 17 MB

Page 122

પચવતુક તે જેતેશ્યાના અંશને પરિણાવીને જે મરે તે આ શાસનમાં જઘન્ય આરાધક ગણાય છે. આવી રીતે કહેલે આરાધક સમ્યકત્વઆદિ સહિતજ જાણ. એકલી લશ્યામાત્રથી આરાધક જણ નહિ, કેમકે તે લેશ્યા તે અભવ્યદેવતાઓને પણ હોય છે. आराहगो १६९८, आराहि १६९९, सव्वण्णु १७००, एयाणि १७०१, एयाणि १७०२,एयाणि १७०२, एयाणि १७०३ एयाणि ण७०४, जा पण १७०५, एत्यवि १७०६, जम्हा १७०७, मुज १७०८, मुत्तेण १७०९, तीअ १७१०, आगम १७११, एवं १७१२, इ. १७१३, गाहगगं १७१४,
આરાધક જીવ આરાધકપણાથીજ પાપને ખપાવીને વિશુદ્ધજન્મવાળો અને ફરી પણ ચારિત્રને લાયક થાય છે. એવી રીતે આરાધના કરીને સાત આઠ ભવની અંદરજ લયના મસ્તક ઉપર રહેલા એવા નકકી સિદ્ધિપદને પામે છે. વળી તે સિદ્ધભગવાન ત્યાં હંમેશાં સર્વસ, સર્વદશી, અનુપમ સુખવાળા અને જન્માદિદેષે કરીને હિતપણે રહે છે. આગમપ્રમાણે આ પાંચ વસ્તુને સમ્યફ આરાધીને અતીતકાલમાં અનંતા છે કલેશનો નાશ કરીને સિદ્ધિપદને પામ્યા. એ પાંચ વસ્તુ આગમ પ્રમાણે સમ્યફ આરાધીને વર્તમાનમાં પણ સમયક્ષેત્રમાં સંખ્યાતા છ સિદ્ધિપદને પામે છે. એ પાંચ વસ્તુ આગમ પ્રમાણે સમ્યફ આરાધીને ભવિષ્યકાળમાં અનંતા છ જરૂર મોક્ષે જશે. એવી જ રીતે સંસારમાં પાંચ વસ્તુને વિરાધીને અનેક જીવો સંસારને વધારવાવાળા થયા છે એમ જ્ઞાનીઓએ કહ્યું છે. આવી રીતે પાંચ વસ્તુની આરાધનાવિરાધનાનું ફળ જાણીને તેની આરાધના માટેજ હંમેશાં પ્રયત્ન કરે છે, કેમકે આ સંસાર સમુદ્રથી તરવાનો આ પાંચ વસ્તુ વીના બીજો ઉપાયજ નથી, આ પાંચવસ્તુમાં પણ ભવ્યજીએ શ્રદ્ધાસંપન્નપણે આગમની પરતંત્રતા તેજ સર્વથા મૂળ સમજવું. જે માટે આ ધર્મમાર્ગમાં છવાસ્થાને આગમ સિવાય બીજી વસ્તુ પ્રમાણભૂત હતી જ નથી, માટે આગમની અંદરજ પ્રયત્ન કરો. સિહાંતમાં નહિં કહેલાં એવાં અનુષ્ઠાનમાં લીન એવા મનુષ્યો તેવા પ્રકારના શ્રતબાહા એવા અગીતાથાદિકને નિર્ણયમાં પ્રામાણિક કરતા હોવાને લીધે રાંકડાઓ જિનેશ્વરોની પ્રામાણિકતાને સમજતા નથી. જે મનુષ્ય પોતાની સરખા પ્રમાદીઓને ઉદાહરણ તરીકે લઈને સૂત્રોક્ત એવા વચનથી રાગેલા છતાં પણ સૂત્રોક્ત અતુકાનાદિક અંગીકાર ન કરે તે મનુષ્ય પરમાર્થમાર્ગ થી બહાર છે અને તે મનુષ્ય ધર્મમાં અધિકારી થતું નથી.
જ વર્તમાનકાલના સાધુઓની ક્રિયાની ન્યૂનતા દેખવાથી ભૂતકાળના બહુશ્રુતેએ પણ વંદન, કાયોત્સર્ગ આદિ નહિં કર્યું હોય, અથવા કેવી રીતે કર્યું હશે? એવું કઠિન વ્રત પ્રામાણિક નથી. કારણ કે વર્તમાનમાં પણ કાલદંષથી શુદ્ધકિયા કંઈક કંઈક અંશે દેખાય છે, તેટલા માટે અમમોએ સિદ્વિપદની ઈચ્છાપૂર્વક સર્વે અનુષ્ઠાન આગમની આધીનતાએજ કરવું જોઈએ. એવી રીતે શક્તિ મુજબ છેડા પણુ વંદનાદિઅનુષ્ઠાનને કિયાધારાએ કરનારાઓએ શ્રદ્ધા અને અનુમેહનાથી બાકીનું અશક્ય એવું પણ ધ્યાનાદિ અનુષ્ઠાન ભાવપ્રવૃત્તિથી કર્યું છે એમ સમજવું. આવી રીતે આ પંચવસ્તુ નામનેપ્રકરણગ્રંથ અગાધ એવા શ્રુતસમુદ્રથી એક્ષપ્રાપ્તિની ઈચ્છાએ મહારા સ્મરણને માટે ઉદ્ધા છે. આ પ્રકરણમાં ગણતરી કરીને શિષ્યના હિતને માટે ૧૭૧૪ ગાથાનું પરિમાણુ કાપેલું છે.
इतिश्रीहरिभदाचार्यकृतपञ्चवस्तुप्रकरणभाषांतरं समाप्तम्