Panchvastu

SR No.: 022091
Original Sutra Author: Haribhadrasuri
Publisher: Rushabhdevji Keshrimalji Shwetambar Samstha
Publication Year: 1937
Total Pages: 124
Language: Sanskrit, Gujarati
Classification: Book_Devnagari & Book_Gujarati
File Size: 17 MB

Page 111

ભાષાંતર
૧૦૫
પછી તે બીજા પણ ધ્યાનમાં હોય, તેમાં નિષેધ નથી. આ તીવ્ર શુકલગ છતાં તીવ્ર કર્મના પરિણામે આ રૌઢનો ભાવ થાય, તેપણ તે અ૫ અને અલ્પકાલ હેવાથી નિરનુબંધ હોય છે. જિનકલ્પીઓની તે ક૯૫ લેતી વખતે ઉત્કૃષ્ટ સંખ્યા નવસ સુધી હોય છે, અને જન્મથી એક વિગેરે પણ હોય છે, અને પહેલાં અંગીકાર કરેલાની ઉચિતક્ષેત્રમાં ઉત્કૃષ્ટી અને જઘન્ય બંને સંખ્યા નવ હજાર સુધી હોય છે, અથાત કેઈક કાલ એ છે કે ઉચિત એવા ક્ષેત્રમાં નવ હજારથી ઓછા જિનકલ્પી ન જ હેય. થોડા કાલ માટે થતા વિચિત્ર દ્રવ્યાદિ અભિગ્રહો તેઓને હોતા નથી, કેમકે તેમને જાવજજીવને ક૫જ અભિગ્રહરૂપ છે. તેમની ગેચરી વિગેરે નિયમિત અને નિરપવાદજ હોય છે. તે તે આચારાનું પાલન કરવું એજ એમને માટે વિશુદ્ધિકારણ છે, સંલેખન કરીને આદરેલા એલા અનશનવાળાની અવસ્થાની પેઠે આજ્ઞાથી પ્રવતેલા અને નિરપેક્ષ એવા જિનકલ્પીઓ પિતાને ક૫ છે એમ ધારીને દીક્ષા આપે નહિં, પણ કેઈકને નક્કી દીક્ષા લેનાર છે. એમ જ્ઞાનથી જાણે તે તેને ઉપદેશ આપે, તે ઉપદેશ ગુણની અપેક્ષાએ દે, પણ દિગાદિ એટલે અમુક આચાર્યાદિ પાસે લે કે લેવી સારી છે એમ કુલ ગણ કે સંઘની દરકાર કર્યા વિના સામાન્ય રીતે પ્રવજ્યા લેવાને ઉપદેશ આપે. એ પ્રવજ્યાના નિષેધથી મુંડનદ્વાર પણ સમજવું. શંકાકાર કહે છે કે પ્રવજ્યા પછી જરૂર મુંડન હોય છે તે પ્રવજ્યાદ્વાર કહ્યા છતાં મુંડનદ્વાર જુદું કહેવાની જરૂર શી? ગુરુ ઉત્તર દે છે કે પ્રત્રજિતને મુંડિત કરેજ જોઈએ એ નિયમ નથી. કેમકે પ્રકૃતિએ અયોગ્ય છતે પ્રવજિત થઈ ગયેલ હોય તે તેને મુઠવાને નિષેધ પણ છે. વળી અતિશયજ્ઞાની પ્રવજ્યાથી ભ્રષ્ટ થયેલા આદિની મુંડના કરે પણ ખરા, માટે જુદુ દ્વાર કહ્યું છે. તે જિનકલ્પીએને મને કરીને સૂક્ષમ પણ અતિચાર લાગ્યો હોય તે જઘન્યથી સ્થવિરકહિપ કરતાં ચારગણું પ્રાયશ્ચિત્ત હોય છે, કારણ કે આ જિનક૯પ તપસ્યામાં જેમ જિનકલ્પ ઉપવાસ આદિ કરે તેમ એકાગ્રતા પ્રધાન છે, અને તે એકાગ્રતાના ભંગથી હાટે દોષ લાગે છે. પ્રાચે ઉચિતતપના પર્યવસાનને સાધવાથી શુદ્ધ એવાં પણ જ્ઞાનાદિપાઠ વગેરે આલંબનરૂપી કારણે પણ એને હેતાં નથી. સર્વવિષયમાં નિરપેક્ષ એ મહાત્મા કિલષ્ટકર્મના ક્ષય માટે આર. ભેલા કહપને જ બરાબર સાચવત રહે છે. નિષ્પતિકર્મ શરીરવાળે તે મહાત્મા આંખમાં લાગેલા ચીપીયા જેવા મેલઆદિને પણ કોઈ દિવસ દૂર કરતા નથી અને પ્રાણાંતિકાણમાં પણ અપવાદ સેવ નથી, આ મહાત્મા અપવાદપદના કારણભૂત એવા અ૯પબદ્ધત્વના વિચારથી પ્રવર્તનારા ડાતા નથી, અથવા તે અત્યંતથભભાવવાળા હોવાથી એમને ક૯૫જ બહજ ઉંચી કટીનો છે. તેઓને ત્રીજી પારસીમાં બેચરી અને વિહારને કાલ હેાય છે, બાકીની સાતે પોરસીઓમાં તેઓ કાયત્સર્ગ કરે છે અને નિદ્રા તે પ્રાયે અલ્પજ હોય છે. કદાચ તેવા કર્મોદયથી જ ધાબળ ક્ષીણ થાય ને તેથી કદાચ ગામાંતર નહિં વિચરે, તેમ છતાં પણ તેમને દોષ લાગતું નથી, અને તે મહાભાગ્યશાળી તેની તેજ જાપર પણ ક૯૫પ્રમાણેજ પ્રવૃત્તિ કરે છે. આ શ્રીજિનકપીને માટે જણાવેલ ભાવનાદિપ્રકારજ શુદ્ધપરિહારિક અને યથાલદિકના કપ જે આગલ કહેવાશે તેમાં પણ જાણ, પણ જિનકલ્પી કરતાં યથાલં દિકની સંખ્યા વિષયને આ ભેદ છે કે ૧ સાથે છે, કે એકાદિક પણ લે. ૧૪.