________________
૨૬ર
વિગેરેની હાનિ પામીને (વિચારીને) જે પ્રાયશ્ચિત (શ્રતમાં કહેલ પ્રાયશ્ચિત્તથી ન્યૂનાધિક) અપાય તે પિત્ત વ્યવહાર કહેવાય. અથવા જે ગચ્છમાં જે રૂઢી (પ્રમાણે પ્રાયશ્ચિત અપાય તે પણ જીતવ્યવહાર કહેવાય. એ વ્યવહારમાં એ વિશેષ છે કે–આગમવ્યવહારીઓ જે સ્થાને જે વખતે જેને પ્રાયશ્ચિત આપે તેના અભિપ્રાય વિશેષને ઉદ્દેશીને વિશુદ્ધિ પ્રમાણે પ્રાયશ્ચિત આપે છે (કારણ કે આગમ વ્યવહારીએ આલોચકના આશયને યથાર્થ રીતે સ્પષ્ટ જાણે છે). અને કૃતઘરે-શ્રુતવ્યવહારીઓ આલોચકના લક્ષણેથી (આલાચકને અભિપ્રાય જાણું) પ્રાયાશ્ચત વ્યવહારના અને આચારવાળાં જે કલ્પગ્રંથે તેમાં જોઈને હંમેશાં જે જીવને જેવી શુદ્ધિ થાય તેવું પ્રાયશ્ચિત્ત આપે. છે (તથા આજ્ઞા વ્યવહારીઓ– ગીતાએ દર્શાવેલ પૂર્વે જે સંકલિત કરેલી (સંકેત પદેથી સ્થાપેલી ગૂઢ પ્રદેશાર્થવાળાં શાસ્ત્રમાં પ્રતિબદ્ધ કરેલી એવી જે વિશુદ્ધિ (અર્થાત ગૂઢાર્થ પદવાળાં પ્રાયશ્ચિત્ત) યથાયોગ્ય આપવી (તે આજ્ઞા વ્યવહારી પ્રાયશ્ચિત્તો છે). કે જેમ વ્યવહાર પદમાં ( વ્યવહાર સૂત્રમાં) જન્મકૃત્ય (સૂવાવડ) કરવાથી અને નાળ છેદવાથી જે અષ્ટમ તપવિગેરેનું પ્રાયશ્ચિત બાંધ્યું છે (નિયત કર્યું છે), તેજ વિશુદ્ધિ (તેજ પ્રાયશ્ચિત) સર્વત્ર ઉચિત વિશેષતા જાણી આપવું (તે આજ્ઞા વ્યવહાર) છે ૬૬-૭૫
એ રીતે (એટલે જન્મકૃત્યના અષ્ટમાદિકની રીતે? સામાન્યથી પણ આપેલું પ્રાયશ્ચિત તે આજ્ઞાવ્યવહાર છે. તથા ગીતાર્થે આપેલું પ્રાયશ્ચિત્ત જાણીને જે બાંધેલું (યાદ
