________________
૧૫૫
ગણતાં ૧૦ પ્રકારનાં સભ્ય થાય છે. અથવા સિદ્ધાન્તમાં નિસર્ગ રૂચિ આદિ રૂચિના ભેદથી પણ ૧૦ પ્રકારના સભ્ય કહેલાં છે, (રૂચિ ભેદથી ૧૦ પ્રકારનાં સભ્ય. આ પ્રમાણે) નિસર્ગ રૂચિ ઉપદેશરુચિ-આજ્ઞારૂચિ.સૂત્રરૂચિ—બીજરૂચિઅભિગમરૂચિ-વિસ્તારરૂચિ-ક્રિયારૂચિ-સંક્ષેપરૂચિ–અને ધર્મરૂચિ. (એ ૧૦ પ્રકારના પણ સમ્યો છે). એ પહેલી ૩ નરક પૃથ્વીઓમાં ક્ષાયિક–ઉપશમ–અને ક્ષયપશમ એ ત્રણ સભ્ય હેય છે, તેમજ વૈમાનિક અને પંચેન્દ્રિય તિર્થને પણ એ ત્રણ સમ્યક હેય છે. ૭૮–૯૦ છે
બાકીના (ચાર પૃથ્વીઓના) નારકને–તિર્યંચસ્ત્રીઓને અને વૈમાનિક સિવાય) ત્રણે નિકાયના દેવેને ક્ષાયિક સમ્યફત્વ નથી, અને પાંચે સમ્યક્ત્વ તે મનુષ્યને હેય પણ. બીજીઓને ન હેય. છે જે મનુષ્ય કેઈ એક પણ દુઃખાતે જીવને જીનેન્દ્ર શાસનમાં પ્રતિબંધ પમાડે ને જીવે આ સર્વે જીવલોકને વિષે અમારિ પટહ વજડા જાણ. છે ઘણા ભ સુધી સર્વ ગુણ સહિત હજારે કોડ ઉપાય (ભક્તિ આદિ ઉપચાર) કયે છતે પણ સમ્યક્ત્વ પમાડનાર જીવને દુષ્પતિકાર છે (એટલે તેના ઉપકારનો બદલો વળી શકતો નથી). સમ્યકત્વ પ્રાપ્ત થયે નરક અને તિર્યંચ
૧ કારણ કે જીવ તરફથી સર્વ જીવલેકના જીવોને અભયદાન મળ્યું છે માટે
૨ સભ્યત્વ અવસ્થામાં આત્મા નરક કે તિર્યંચનું આયુષ્ય બાંધતે નથી સમદ્રષ્ટિ મનુષ્ય અથવા તિર્યંચ દેવા આયુષ્ય બાંધે છે સમ્યક્રષ્ટિ દેવ અથવા નારકી મનુષ્યનું આયુષ્ય બાંધે છે.