________________
૨. આસ્તિક નાસ્તિક
(સુમતિ એ આસ્તિક અને દુર્મતિ એ નાસ્તિક સમજવો) દુર્મતિ-કેમ ભાઈ સુમતિ, આમ બનીઠનીને કયાં ચાલ્યા
સુમતિ-ભાઈ, આજે આપણે એક જ્ઞાની ગુરુ પધાર્યા છે અને તેઓ આત્મકલ્યાણને સારો ઉપદેશ આપતા હોવાથી તેમના વ્યાખ્યાનને લાભ લેવા જાઉં છું.
દુમતિ-ભાઈ, આ સાધુ કે ધર્મના બહાના નીચે લેકેને ઊંધા પાટા બંધાવી છેતરે છે.
સુમતિ–ભાઈ, તારી સમજણમાં ફેર છે. ઠગવાનું કયારે બને કે જે તેઓને પિતાને સ્વાર્થ સાથે હેય. આપણા સાધુએ તે સતી લક્ષ્મી અદ્ધિ ત્યાગીને દીક્ષા સ્વીકારે છે અને કંઈ પણ બદલાની આશા રાખ્યા વગર દુનિયાભરમાં વિચરીને લેકેને હિતેપદેશ આપે છે. તેવા પવિત્ર પુરુષને ઠગ. કહેવા તે ખરેખર અન્યાય ગણાય.
દુમતિ-અન્યાય શા માટે ? આત્મા વિગેરે વસ્તુ જ નથી છતાં તેના નામે કલ્યાણ કરવા કહેવું, પાપ-પુન્યના. ભેદ બતાવવા એ ધતીંગ નહિ તે બીજું શું?
સુમતિ–ભાઈ ખરેખર તમે કઈ મિથ્યાત્વીને પૂરા પ્રસંગમાં આવી ગયા લાગે છે. તમારી બુદ્ધિ અવળે રસ્તે વળી છે. પુન્ય છે, પાપ છે, પરક પણ છે અને છેવટે