________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
અને તેના દરેક પ્રકરણ લંબાણથી અને બહુ વિસ્તારથી નહીં લખી શકાય એ રપષ્ટ છે કારણ કે તેમ કરવા જતાં પુસ્તકનું કદ હદ ઉપરાંત “ જતું રહે, જો કે દરેક પ્રકરણને બહુ વિસ્તાર નથી કયો તથાપિ દરેક પ્રકરણમાં અગત્યનો ભાગ કોઈપણ રહી ન જાય એવી કોશીશ કરવામાં આવી છે.
આ પુસ્તકની અદાર વપરાતી સર્વ કાષ્ટ ઐાષધી દાખલ કરી છે અને પ્રત્યેક ઔષધીની બનાવટ અને તેની ઉપર નંબર દાખલ કરવામાં આવેલ છે તે નંબર જોઈ બીજા વિભાગમાં આ વેલા રોગોનું નિદાન અવલોકન કરી ઔષધે વાપરવાં. આની અ“દર રસાયણ એટલે ધાતુ અને ખનીજ પદાર્થને પણ સમાવેશ કર્યા છે કારણ કે દેશી ઔષધિમાં ધાતુ અને તેની ભસ્મ અને માત્રા બહુ વપરાય છે પણ તે સર્વને આ પુસ્તકમાં લેવા દુરસ્ત ધાર્યું નથી કારણકે તેમની બનાવટ યા કૃતી માટે એક મત નથી, માટે જેટલી આ પુસ્તકમાં દાખલ કરી છે જેમાંની કેટલીક વિશે અમને ખાત્રી છે કે તે અવક્રિયા નથી કરતી– દેશી ઔષધી અને ધાતુથી કેટલાંક ચમત્કારીક ઓષધ બને છે પણ તેનો અનુભવ લેવાય તથા બનાવટ કરી ઉપયોગ કરી શકાય તેવાં સાધન નથી કારણ કે તેમાં રાજ્યકીય આશ્રય સિવાય બની શકે તેમ નથી તેથી વધારે કોળમ ળાં ન કરતાં તત્વરૂપે સોપથી દર્શાવ્યો છે. દેશી ઔષધીઓના ગુણ દુષણ, માત્ર. બનાવટ, અને ઉપગનું વર્ણન કર્યું છે, દેશી વૈદકનું પ્રકરણ ઘણું અપૂર્ણ છે એમ હું સારી રીતે જાણું છું, અને આ પુસ્તકની બીજી આ
For Private and Personal Use Only
