________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
२६
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
પ્રકરણ ૨ જુ.
ઉપર પ્રમાણે દરદીની પરીક્ષા પેશાખમાંથી વદ કરી લેવી.
જ્હા પરીક્ષા —વાયું કાંપવાળાની જીભ ખડબચડી તથા ફ્રાટેલી હોયછે, પીતવાળાંને લાલ તથા જરા કાળાશ પડતી, તા કફવાળાને સફેદને ચીકણો હોયછે, તે ઉપરથી વાત પીત તથા કફનું નીદાન કરવું.
ઝાડાની પરીક્ષા-થયુના પ્રકોપવાળા માણસનો ઝાડો વખતે ફીણવાળું. બકરાની લીંડી જેવો સુકો ગંઠાયેલ, કાળાસપરને કુચા પાણી જેવો થાય. તિવાળાનો રંગે પીળા દુરગંધે ભરેલો હોય, ને વાળાનો સંકેત જરા કાને જરા ભીનો હોયછે. ત્રદોષવાળાનો ઉપર્ કહેલા ત્રણે તેમનો મીત્ર હોય છે—મા પ્રમાણે નીદાન કરવું. ત્ર પરીક્ષ.
વાયુના પ્રકોપળાને નેત્રમાં જરા બીત્રા બળે ચપળ રહે સુકાં તથા ધુમાડાના રંગ જેવાં રહે. પોતવાળાની માંખો પીળી 3 લાલ ને જરા બળે, તડકો, કે ઘણું અજવાળું સહન થઇ ન શકે. કફવાળાને માંખે ઝાંખું તથા તેજ રહીત, સર્કલ, પાણી ટપકતી, ને ચીકણી હોયછે.
ચહેરા ઉપ થી દરદીની પરીક્ષા.
વાયુના પ્રકોપવાળાનો ચેહેરો જરા કાળાશ પડતો ને ફીકો જણાય. પીતલાળાનો જા સુજેને ગ્રે પીળાશપર દેખાય છે, કવાળાનો નીરતેજ ને જરા સૌકો હોયછે. લાડુ પ્રકોપાળનું રીર કરકરૂં થવું તથા હાથ પગ પણ થડાં હોયછે. પીત પ્રકોષવાળાને હાથ પૂગ તથા શરીર ગરમ હોયછે. કફ્ કોપવાળાન હાય પગ તે
For Private and Personal Use Only
