________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www. kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
452
तैत्तिरीयसंहिता.
[का. २. प्र. २..
नरो ब्रह्मकृतस्सपर्यन्न् । अर्को वा
यत्तुरते सोम॑चक्षास्तत्रेदिन्द्रो दधते ब्रह्मकृत इति ब्रह्म-कृतः। सपर्यन् । अर्कः। वा । यत् । तुरते । सोम॑चक्षा इति सोम-चक्षाः। तत्र। इत् । इन्द्रः । दधते। पृत्स्विति पृत्-सु । तुर्याम्।
शुष्मयं च ब्रह्म शुष्मं बलं तदिच्छतीति सर्वस्यात्मनो वेति । क्यचि पूर्ववदीत्वाभावे पचाद्यच् । धा[याधा तोर्वा 'आतोनुपसर्गे कः' । ईदृशं ब्रह्म अन्नं च देवानां त्वत्कृतं त्वत्परिमाणरूपं नरः मनुष्याः ऋत्विजः ब्रह्मरुतः ब्रह्मणे हविष्कारः ब्रह्मणः परिबृढस्य वा तव कर्तारः अभिषवं कुर्वन्तः ते सपर्यन् त्वां पूजयन्ति । छान्दसे लङि अडभावः, लेटि वा 'इतश्च लोपः' । सम्यक्सम्पादनमेव पूजा, सम्भवात् । अर्को वा युन्नमिव (?) दृष्टपरिणामं यतुरते त्वरते अपागन्तुमुत्सहते किमिदं तव युज्यते योस्य सोमचक्षाः सोमवाचकः । चष्ट इति चक्षः । कर्तर्यसुन् , 'बहुलं संज्ञाछन्दसोः' इति ख्यानादेशाभावः। वाचकं पदमुच्यते । सोमशब्दश्चक्षो यस्य स तथोक्तः । यद्वा-सोमशब्देन ख्यातव्यः सोमचक्षाः । 'गतिकारकयोरपि पूर्वपदप्रकृतिस्वरत्वं च' इत्यसुन् । यद्वा-प्रकाशनं चक्षः सोम इति प्रकाशो यस्य तादृशं त्वाम् । यद्वा-अर्कस्सविता अर्कस्स्वयमेव त्वं सोमचक्षाः इदानीं सोमशब्दाभिधेयः । वाशब्दोवधारणे । यद्वा-अर्क एव सोमः त्वं, ईदृशो महानुभावो भवान् । यथा त्वन्निमित्तं हर्ष देवानां कर्तुं संकेशात् ऋत्विजः परिबढानां • हविषां कर्तारः त्वां सपर्यन्ति एवमर्कः अर्चनीय एव सन् सो
For Private And Personal Use Only