________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
316
www.kobatirth.org
*
ख्यासितः । तस्यास्य कर्मकाण्डेन सह संबन्धोऽभिधीयते । सर्वोऽप्ययं वेदः
प्रत्यक्षानुमानाभ्यामनवगतेष्टानिष्टमाप्तिप्रकाशनपरः
End:
A DESCRIPTIVE CATALOGUE OF
*
*
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
द्विर्वचनमुक्तप्रस्तावपरिसमाप्तिप्रदर्शनार्थमिति । इत्येतरेयोपनिषद्विवरणे तृतीयोऽध्यायः
पूर्वाध्याये परिसमाप्तं कर्म सह परब्रह्मविषयविज्ञानेन सैपा कर्मणो ज्ञानसहितस्य परा गतिः उक्थविज्ञानद्वारेण उपसंहृता । एतत्सत्यं ब्रह्म प्राणाख्यमेष एको देव एतस्यैव प्राणस्य सर्वे देवा विभूतयः एतस्य प्राणस्यात्मभावं गच्छन् देवता अपि यन्ति इत्युक्तम् । सोऽयं देवताप्ययलक्षणः परः पुरुष एष मोक्षरस चायं यथोक्तेन ज्ञानकर्मसमुख्यसाधनेन प्राप्तव्यो नातः परमस्तीत्येके प्रतिपन्नाः । तान् निराचिकी पुरुतरं केवलात्मविद्याविधानार्थमात्मा वा इत्याह । कथं पुनरसंवन्धिकेवलात्मज्ञानविधानार्थं उत्तरो ग्रन्थः इति गम्यते अन्यायीनवगमात.
***
*
अहो विवारणपर्व यस्मादिदमित्येव यत्साक्षादपरोक्षं ब्रह्म सर्वान्तरमपश्यन्न परोक्षेण तस्मादिदं पश्यतीतिीन्द्रो नाम परमात्मा इन्द्रो ह वै नाम प्रसिद्ध लोके ईश्वरस्तमेवमिदन्द्रं संतमिन्द्र इति परोक्षाभिधानेनाचक्षते ब्रह्मविदसंव्यवहारार्थं पूज्यतमत्वात् प्रत्यक्षनामग्रहणभयात् । तथा हि परोक्षत्रियाः परोक्षनामग्रहणप्रिया इत्र एवं हि यस्मादेवाः किमु सर्वदेवानामपि देवो महेश्वरः । द्विर्वचनं प्रकृताध्यायपरिसमाप्तयर्थम् ॥ इत्येतरेयोपनिषद्विवरणे चतुर्थोऽध्यायः
For Private and Personal Use Only
तथैतेनैव प्रज्ञानात्मना पूर्व विद्वांसो अमृता अभवन् ॥ तथायमपि विद्वानेतेनैवास्माल्लोकादुत्क्रम्य अमुन्सिर्गे लोके सर्वान्कामानाप्यामृतस्तम्भवदित्यमिति व्याख्यातम् ॥
