Sanskrit English Dictionary Part 01

SR No.: 020641
Original Sutra Author: N/A
Author: P K Gode, C G Karve
Publisher: Prasad Prakashan
Publication Year: 1957
Total Pages: 650
Language: Sanskrit, English
Classification: Dictionary
File Size: 32 MB

Page 638

क्लीवता
820
क्षणः
मेद्रं चोन्मादशुक्राभ्यां हीनं क्लीवः स उच्यते || Katyayana quoted क्वणित a. Sounded, twanged. -Comp. -ईक्षणः a vulin Dāyabhāga. -2 The neuter gender.
ture. ag a. one who has breathed the flute; par
तत्काणतणावचित्रगीतम् Bhag. 10.21.12. क्लीबता, क्लैब्यम् (व्यम्) 1 Impotence (lit.); बरं क्लैब्य पुंसां न च परकलाभिगमनम् Pt.1. -2 Unmanliness; timidity,
क्वाणः Sound; सरत्नकक्कणकावितीर्णकरतालिके Ks.120.106. cowardiceक्लैब्यं मा स्म गमः पार्थ Bg.2.3. -3 Impo
क्वथ् 1 P.(कथति, कथित) 1 To boil, decoct. -2 To tence, powerlessness; यत्रोत्पलदलक्लैब्यमखाण्यापुः मुरद्विषाम्
digest. R. 12.86.
T: A decoction, solution prepared with a continu" क्लु 1 A. (क्लवते) To move, go.
ed or gentle heat. क्लेश 1 A. (क्लेशते) 1 To speak articulately. -2 To कथनम् [क्वथ्-ल्युट ] Boiling, decocting; समेत्य सदाः क्वथimpede, hinder. -3 To strike, kill. -4 To distress. नेन फेनताम् Ki. 16.57. क्लैतकिकम् Fermented liquor.
क्वथित a. [क्वथ्-क्त ] 1 Boiled, decocted; पक्षान्तयोर्वाऽप्य
श्रीयाद्यवागू कथितां सकृत् Ms. 6. 20. -2 Tot; अश्रुधाराः प्रमुक्लोमम् , क्लोमन् n. [क्लु गतौ मनिन् ] 1 The lungs ; Vaj. चन्ती संतापक्कथिताङ्गका Ks. 90.61. -तम् Spirituous liquor 25.8; यकृच्च क्लोमानश्च पर्वताः Bri. Up. 1. I. 1. -2 The
(prepared with honey). bladder: My. 3. 32.
क्वाथः [क्वथ्-करणे घञ्] 1 A decoction, solution prepared क्लोशः Ved. Fear; यदि क्लोशमनु प्वणि Rv. 6. 46. 14. with a continued or gentle heat. -2 The mixture of
the materials for decoction. -3 Pain, sorrow, distress, वind. 1 Whither, where'; क तेऽन्योन्यं यत्नाः क्व च नु गहनाः ।
-Comp. -उद्भवम् blue vitriol used a collyrium. कौतुकरसाः U. 6.333; क-क when repeated in co-ordinate (Mar. मोरचूद.) Bentences imply great difference' or 'incougruity'; रुजा हृदयप्रमाथिनी क्व च ते विश्वसनीयमायुधम् M. 3.2; क. सूर्य
क्वाचिक (-की/.) Met with occcasionally, rare, प्रभवो बंशः कचाल्पविषया मतिः R.1.23 Ki. 1.6%3 S. 2. 19. __unusual; इति क्वाचित्कः पाठः -2 Sometimes is used in the sense of the loc. of 197; क्व प्रदेशे... कस्मिन्प्रदेशे. क्वचन Somewhere; वचन पतनयोग्य
hy 1 P. ( fa) To shake, move. देशमन्विष्यताधः N.; यत्र क्वचन वत्स्यामि Bhag. 1. 17.36. न-क-च
T: 1 Destruction. -2 Disappearance, loss. -3 LightNowhere, never; नानुभूतं क्व चानेन देहेनादृष्टमश्रुतम् Bhag.4.
ning.-4 A field. -5 A farmer. -6 Vişnu in his 4th or 29.65. न कचन Nowhere3 Mb.14.(a) With a following
Narasimha incarnation. -7 A demon. af it means (1) somewhere, anywhere; (2) sometimes. (1) With a following चित it means (1) in some places%3B क्ष , क्षज् 10 U. (क्षजयति-ते) To live in distress or प्रस्निग्धाः कचिदिगुदी फलभिदः सूच्यन्त एवोपलाः 5.1.14; Rs.1.2. pain. -1 A. (क्षजते) To kill. -1 A.(क्षमते) 1 To go. R.1.41; (2) in some cases ; चिद् गोचरः कचिन्न गोचरोऽर्थः.
-2 To give. कचित्-कचित् (a) in one place-in another place, here-here; क्वचिद्वीणावाद्यं क्वचिदपि च हाहेति रुदितम् Bh. 3. 125, 1.1. () क्षण् (न) 8U. (क्षणोति, क्षणुते, क्षत)1 To hurt, injure; now-now (referring to time); क्वचित् पथा संचरते सुराणां इमां हृदि व्यायतपातमक्षणोत् Ku.b.54. -2 To break (to क्वचित् घनाना पतता वाचच . 13. 19.
pieces); (धनुः) त्वं किलानमितपूर्वमक्षणोः R. 11. 72; (with
परा,-परि,-वि used in the same senses as क्षण). क्व गुः See प्रियङ्गु (Mar. कांग).
क्षणः, -णम् | क्षणोति दुःखं क्षण-अच्] 1 An instant, noक्वत्य . [व-त्यप् P. IV. 2. 104 ] Belonging to what
ment, measure of time equal to: of a second; न हि place, being where; ... कत्येयं तव दुर्मतिः Bk. 9. 127.
कश्चित्क्षणमपि Dr. 3.53 क्षणमात्रमृषिस्तस्थौ सुप्तमीन इव हृदः
R. 1.73; 2.60%B Mc. 26; क्षणमवतिष्ठस्व wait a moment. क्कण् 1 P. (कणति, क्वणित) 1 To sound (indistinctly),
-2 Leisure%3; अहमपिलब्धक्षणः स्वगेह गच्छामिM.1; Pt.1.138%; jingle, tinkle: इति घोषयतीव डिण्डिमः करिणो हस्तिपकाहतः कणन् H. 2.80%कणन्मणिनूपुरी Amaru. 31.(v.l. रणन् ) Rs.3.24%3;
गृहीतः क्षणःS. 2 my leisure is at your disposal' ie.
I pledge my word to do your work. -3 A fit moment Me.87. -2 To hum, warble (as bees &c.); sing indistinctly; किंचित्कणत्किनरमध्युवास Ku. 1.54; U. 3.24;
or opportunity; रहो नास्ति क्षणी नास्ति नास्ति प्रार्थयिता नरः
Pt. 1. 138; Me.64; अधिगतक्षण: Dk. 147. -4 An auspiBk. 6.81. -3 To blow (flute); वेणु क्वणन्तम् (कृष्णम्)
cious or lucky moment. -5A festival, joy, delight3 Bhag. 10. 15.42.
तदेव वीरोऽभिजगाम तोरणं कृतक्षणः काल इव प्रजाक्षये Ram. क्वणः, वणनम् , क्वणितम् , क्वाणः 1 A sound in gemeral. 5.47.38. -8 Dependence, servitude. -7 The centre, -2 The sound of any musical instrument. -नः A small the middle. -8 A certain day of the fortnight (as the earthen pot or boiler.
full moon). -9 Rule, resolution; गन्तुं भूमी कृतक्षणाः