________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
कृष्ण
601
but Rulanipi and Satya bhām A, (as also Radha) were | day in the dark halt of Asadha. -द्वैपायन: N. of his favourites. He is said to have been of dark-blue . Vyasa ; तमहमरागमकृष्णं कृष्णद्वैपायनं बन्दे Ve. 1. 4. -पक्षः 1 or cloud-like: colour; t. बहिरिव मलिनतरं तव कृष्ण मनोऽपि the dark half of a lunar month; रावणेन हता सीता कृष्णपक्षेऽभविष्यति नूनं Git. 8. llis son was Pradyumna].-8N. सिताष्टमी Mahan. -2 an epithet of Arjuna; -पदी । of Vyasit, the reputed author of the Mahabharata; female with black feet, ofa: an epithet of Agni. कुतः सबोदितः कृष्णः कृतवान्संहितां मुनिः Bhag. 1.4.3. -9N. -पाक: N. of a tree (Mar. करवंद). -
पिङ्गल. darkof Arjuna. -10 Aloe wood. -11 The Supreme spirit. brown. (-ला) N. of Durga. -पिण्डीतकः (-पिण्डीरः) -12 Black pepper. -13 Iron. -14 A Sidra ; कृष्णस्तु N. of a tree (Mar. काळा गेळा). -पुष्पी N. of a tree केशवे व्यासे कोकिले जनकाकयोः । शुद्रे तामित्रपक्षेऽग्निकलिनीलगुणेषु च ॥ (Mar. काळा धोत्रा). -फलः (-ला) N. of a tree (Mar. Nm. -15 The marking nut (भल्लानक); विरक्तं शोध्यते वस्त्रं काळे जिरे ). -बीजम् watermelon. -भस्मन् sulphate न तु कृष्णोपसंहितम् M. 12.201. 10. -४णा 1 N. of Drau- of incoury. -मृग: the black antelope; शृगे कृष्णमृगस्य padi, wife of the Pandavas; तेजो हृतं खलु मयाभिहतश्च वामनयनं कण्ड्यमानां मृगीम् S. 6.17.-सखः,-वक्त्रः , -वदनः मत्स्यः सजीकृतन धनुषाधिगता च कृष्णा Bhāg. 1. 15.73 प्रविश्य the black-faced monkey.-मृत्तिका 1 black earth. -2 the कृष्णामदनं महाभुजा Ki. 1. 26. -2 N. of a river in the Dec- gunpowder.-यजुर्वेदः the Taittiriya or black Yajurveda. can that joins the son at Machhalipattaña.-3 A kind of -यामः an epithet of Agni; वृश्चद्वनं कृष्णयामं रुशन्तम् poisonous insect. -4 N. of several plants. -5Agrape... Rv. 6.6.1. -रक्त: dark-red colour. -रूप्यः - "चर q.v. -6 A kind of perfumo. -7 An epithet of Durge3B -लवणम् 10 kind of black salt. -2 a factitious salt, Bhãy. 4.6.7. -8 One of the 7 tongues of fire. -9 N. -लोहः the loadstone.-वणे: 1 black colour. -2N. of of the river Yamunis: विलोक्य दूषितां कृष्णां कृष्णः कृष्णाहिना Rahu. -3a Sudra; विहरनिश्रितकृष्णवर्णः Bhag.2.1.37. विभुः Bhag. 10.16.1. -हणी A dark night; रिणक्ति कृष्णीर- -बर्मन M. 1 fire; श्रद्दधे त्रिदशगोपमात्रके दाहशक्तिमिव कृष्णवर्त्मनि रुषाय पन्थाम् Ev.7.71. I. -रुणम् 1 Blackness, darkmess R. 11.42; Ms.2.91.-2N. of Rahu. -3a low man, (moral also); शुक्रा कृष्णादनिष्ट श्वितीची Rv. 1.123.9. profligate, black-guard. -विषाणा Ved. the horns of -2 Iron. -3 Antimony. -4 The black part of the eye. the black antelope. -वेणी N. of a river. -शकुनिः३. -5 Black pepper. -6 Lead. -7 An inauspicious act. crow; Av. 19.57.4. -शारः, -सारः, -सारङ्गः the -8Money acquired by gambling. -Comp. -अगुरु.. spotted antelope3 कृष्णसारे ददच्चक्षुस्त्वयि चाधिज्यकामुके S.1.6%3 kind of sandal-wood. -अचल: an epithet of the moun- V.1.31; पीयूषभानाविव कृष्णसार: Ram. Ch. 1.3.-शृङ्गः । tain Raivataka. -अजिनम् the skin of the black ante- buffalo. -सखः, -सारथिः an epithet of Arjuna. (-खी) lope. -अध्वन्,-अर्चिस् m. an epithet of fire%; ef. कृष्ण- cummin seed (Mar. जिर). स्कन्धः N. of a tree वर्मन. -अयस्,.-अयसम्, -आमिषम् iron, crude or (Mar. तमाल). black iron. -कृष्णायसस्येव च ते सहत्य हृदयं कृतम् Mb.5. 135. 1; वाचारम्भणं विकारो नामधेयं कृष्णायसमित्येव सत्यम् Ch. Up.
कृष्ण कम् The hide of the black antelope. 6.1.6. -अर्जक: N. of a tree. -अष्टमी, -जन्माष्टमी the कृष्णल: The Gunja plant. -लम् Its berry%3; 8 th day of the dark half of Sravana when Krisna. Ms.8.134. was born; also called गोकुलाष्टमी. -आवास: the holy fig
कृष्ण श a. Extremely black. tree. -उदरः a kind of snake.-कञ्चु क: a kind of gram. -कन्दम् a real lotus. -कर्मन् d. of black deeds, criminal, कृष्णायते Den. A. 1 To make black, blacken ; उष्णो wicked, deprived, guilty, sinful.-काक: raven. -काय: दहति चागारः शीतः कृष्णायते करम् ।. 1.77. -2 To behave a buffalo. -काष्ठम् a kind of sandal-wood, agallochum. like Krisna -कोहल: a gambler.-गङ्गा the river कृष्णावेणी.-गति fire; ववृधे स तदा गर्भः कक्षे कृष्णगतिर्यथा Mb. 13. 85.56%; आयोघने
कृष्णिका 1 Black mustard. -2 The female cuckoo. कृष्णगति सहायम् R.6.42. -गर्भाः (f. pl.) 1 the pregnant कृष्णिमन् m. Blackness. wives of the demon Krisna; यः कृष्णगी निरहन्नृजिश्वना Ry. 1. 101. 1. -2 waters in the interiors of the clouds.
कृष्णीकरणम् Blackening, making black. -गोधा a kind of poisonous inseet. -ग्रीवः N. of Siva. कृसरः =कृशर q. v. Mb. 12. 36. 33; Ms. 5. 7. -चञ्चु क: a kind of pea. -चन्द्र: N. of Vasudeva. -चरa. what formerly belonged to Krisna.-चूर्णम् rust
कृ I.G P. (किरति, चकार, अकारीत् , अकरि-री-ट, अकीर्ट, of iron, iron-filings. -e ra: /. 1 the skin of the black
करि-री-तुम्, कीर्ण) 1 To scatter, throw about, pour, cast, auntelope. -2 a black cloud; कृष्णच्छविसमा कृष्णा Mb.4.6.9.
disperse%3 समशिरसि चञ्चत्पश्चचूडश्चमूनामुपरि शरतुषारं कोऽप्ययं -ताम्रम् : kind of sandal wood. -तारः 1 a species of
वीरपोतः । किरति U.5.236.1; दिशि दिशि किरति सजलकणजालम् antelope. -2 an antelope (in general) -तालु m.a
Git. 4; S. 1.7; Amaru. 11. -2 To strew, cover or kind of horse having black palate ef. शालिहोत्र of भोज, fill with; उक्षान्प्रचक्रुर्नगरस्य मार्गान् Bk. 3.5%3D सौमित्रिमकिरद 67. -त्रिवृता N. of a tree. -देहः a large black bee.
बाणैः परितो रावणिस्ततः 17.42. -II.9U. (कृणाति, कृणीते) -धनम् money got by foul means. -द्वादशी the twelfth
To injure, hurt, kill. -III. 10 A. (कारयते) To know,
inform. सं.इं.को....७६
For Private and Personal Use Only