Sanskrit English Dictionary Part 01

SR No.: 020641
Original Sutra Author: N/A
Author: P K Gode, C G Karve
Publisher: Prasad Prakashan
Publication Year: 1957
Total Pages: 650
Language: Sanskrit, English
Classification: Dictionary
File Size: 32 MB

Page 417

उच्छलनम
390
उच्छृङ्खल
-2 Appearing, bursting forth; Mal. 7. -3 Moving, going on; itil. -4 Flying up or away, going up high.
उच्छलनम् (Going or moving upwards.
उच्छलित.. 1Moved, waved a bove निर्झरोच्छलित- शीतलशीकरासारवाही...| नागानन्द 1. -2 Shakon.-3 Gone.
उच्छादनम् 1 Covering. -2 Rubbing the body with perfumes: ef. स्नापनोच्छादनेन च Rim.2.111.10. 'उच्छादनं समुल्लेखोद्वाहनोद्वर्ननेषु च । ' इति विश्वकोषः.
उच्छासन [उतकान्तः शासनम् ] Not samens ble to rule or command, ungovernable, unruly.
उच्छास्त्र, वर्तिन् 4. 1 Contrars or opposed 10 शास्त्र , (civil or religious law-books). -2 Deviating from or transpressing thelaw-books: न राज्ञः प्रतिगढीयाल्लुब्धस्योच्छास्त्रवर्तिनः 7.1.140; Ms.4.87.
उच्छिख . [ उद्गता शिखा यस्य] 1 Crested, with erecterl erest: मणिमुकुट इबोच्छिखः U. 3. 18. -2 Having the fame pointed upwards, flaming, blazing up; कथं न मन्युवलयत्युदीरितः शमीतर शुष्कमिवाग्निच्छिख: Ki. I.32%3 K. 127; R. 16. 87. -3 Radiant, bright.
uitgang . llaving an upright tail (ana! peacock); Mal. उच्छिधनम् Breathing through the nostrils, snoring.
figy 7 U. 1(1) To cut off, extirpate, eradicate, destroy; नोच्छिन्द्यादात्मनो मूलं परेषां चातितृष्णया Mb.: किंवा रिपूंस्तव गुरुः स्वयमच्छित्ति 11.5.71,2.233; Pt. 1.47,365. (b) To dispel, shap, thase away; उच्छेत्तुं प्रभवति यन्न । सप्तसप्तिः 8.6. 303 (6)To sup(thread); आशातन्तुर्न च कथयतात्यन्तमुच्छेदनीयः Mal.9.26. -2 To interfere with, interrupt, stop; 21giza Mb.; viata sa: S.)). -pass. 1 To be cut or snapped. -2 To be stopped or interrupted, ceaso; उन्छिद्यन्ते क्रियाः सर्वाः ग्रीष्मे कुसरितो यथा Pt.2.8). -3 To waste away, fail, be wanting or deficient; . एतान्यपि सनां गेहे नोच्छिद्यन्ते कदाचन Ms.3.101.
उच्छित्तिः /. Extirpation, destruction%3; परोच्छित्त्या लभ्या- । मभिलषति लक्ष्मी हरिसुते Ki. 10.63. कोसल° Ratn.+.
उच्छिन्न .. 1 Extirpated, destroyed, cut down or ! off; उच्छिन्नाश्रयकातरेव कुलटा गोत्रान्तरं श्रीगता Mu. 6.5. -2 Abject, vile. - Peace obtained by ceding valu able lands.
उच्छे त्तु a. An extirpator, destroyer.
उच्छे दः, -दनम् 1 Cutting off. -2 Extirpation, eradication, destruction, putting an end to; har भवोच्छेदकरः पिता ते R. 14.7t. -3 Exeision.
उच्छेदिन् a. Destroying.
उच्छिरस् .. [ उन्नतम् शिरोऽस्य] 1 With the neck raised (lit.). -2 High, lofty. -3 (Hence) Noble, great exalted; शैलात्मजापि पितुरुच्छिरसोऽभिलाषम् Ku. 3.75, 6.70.
उच्छिलीन्ध a. Full of mushrooms (shot up); कर्तुं यच्च प्रभवति महीमुच्छिलीन्ध्रामवन्ध्याम् Mo. 11. -ध्रम् A mushroom: उच्छिलीन्ध्रकृतच्छाया नृणां श्रीरिव भूरभूत् Bhay. 10.20. 11.
उच्छिष् 7 P. (chietly in pass. ) To leuve (asa remaindler ), reject.
उच्छिष्ट .. 1Left as a remainder -2 Rejected, a bandonerl; 347°R. 12. 15. -3 Stale; 74#1 stale idea or invention. -4 Unholy, impure; उच्छिष्टं तु यवक्रीतमपकृष्टकमण्डलुम् Mb. 8. 130. 14. -6 (Usod actively ). One who has not washed his mouth and hands after meals, and hence considered impure; न चोच्छिष्टः कचिद् व्रजेत् Ms. 2. 56; -OH 1 Leaviny, fragments remainder, (especially of food or sacrifice); उच्छिष्टमपि चामेभ्यम् Bg.17.10: नोच्छिष्टं कस्यचिदद्यात् M.2.56; 80 द्विज', गृध. -2 lloney. -Comp. -अन्नम् leavings, offal. -गणपतिः (or गणेशः) (opposeel to शुद्ध गणपति) Ganesa as worship ped by the 3189 (or men who leave the remains of their food in their mouth during prayer ). -चाण्डालिनी n form of the gorldless मातगी, -भोजन, -भोजिन, -भोक्तृत one who eats the leavings of another or eats the leavings of offerings to gods (as an attendant upon_an idol). चिकित्सिकस्य कृरस्योच्छिष्टभोजिनः Ms.4.212. -भोजनम् eating the leavings of another. -मोदनम् Wax.
उच्छेषः, -पणम् 1 Rest, romainder; Ms. 3.210. सरस्वतीमुखग्रहणोच्छेषणीकृतो दशनच्छद एष चुम्बितुम् D.27. -2 Leavings (of food).
उच्छीर्षक . Having the hoad raised. -कम् [ उत्थापित शीर्ष यस्मिन् ] 1 A pillow. -2 The head; उच्छापके धिय कुर्यात् Ms.3.89.
उच्छुपू To dry up; यदाप उच्छन्ति वायुमेवापियन्ति Ch. Up +3.2. -Cant. To cause to dry up, make dry, wither up.
उच्छु ष्क 4. Dried up, withered.
उच्छोषण.1Making dry, withering up3; यच्छोकमच्छोषणमिन्द्रियाणाम् Bg. 2.8. -2 Burning, parobing. -णम् Drying up; parching, withering.
उच्छोषुक u. Making dry, drying up, withering.
उच्छुष्मम् Confusion. -Comp. -कल्पः N. of a section of the Atharvaveda-Parisista. -रुद्राः N. of a class of demons.
उच्छ्डा = उच्चूड q. v.
उच्छ्रन a. [उद्-श्वि-क्त ] 1 Swollen; प्रबलरुदितोच्छ्ननेत्रं प्रियायाः Mo.86; उत्तानोच्छूनमण्डूकपारितोदरसंनिभम् K. P.73 अनवरतरुदितोच्छ्नताम्रदृष्टिम् Dk.953 स्वर्गग्रामटिकाविलुण्ठनथोच्छ्नैः किमभिर्भुजैः 8. D. -2 Fat, bulky. -3 High, lofty.
उच्छङ्ख ल.. 1 Unbridled, unrestrained, uncurbed; 'वाना Pt.33; अन्यदुच्छखलं सत्त्वमन्यच्छास्त्र नियन्त्रितम् Si.2.62%;