Sanskrit English Dictionary Part 01

SR No.: 020641
Original Sutra Author: N/A
Author: P K Gode, C G Karve
Publisher: Prasad Prakashan
Publication Year: 1957
Total Pages: 650
Language: Sanskrit, English
Classification: Dictionary
File Size: 32 MB

Page 410

ईक्षणम्
392
ईक्षणम् [ ईक्ष-ल्युट्] 1 Seeing, beholding ke. -2 A look,
परचक्र च सप्तैता ईतयः स्मृताः॥ making the total number sight, aspect, view. -3 An eye; अश्रुपूर्णाकुलेक्षणम् Bg.2.1. seven); आशास्यमीतिविगमप्रभृति प्रजानाम् M.5.20: Mv.7.42; इत्यादिशोभाप्रहितेक्षणेन R.2.27%3 0 अलसेक्षणा. -4 Regarding, निरातङ्का निरीतयः R. 1.03. -2 An infectious disease. -3 looking after, earing for. -श्रवस् . A serpant; एषा नी Travelling in a foreign country ), sojourning (4914). नैष्टिका बुद्धिः सर्वेषामीक्षणश्रवः Mb. 1. 37.20.
-4 An affray. ईक्षणिकः [ईक्षण-ठन ] A fortune-teller : मङ्गलादेशवृत्ताश्च ईदृक्ष-श. (-क्षी-शी/.), alho ई Such, of this भद्राश्चेक्षाणकैः सह M. 9.258.-का A female fortune-teller. kind, of this aspect, endowed with such qualities. - ..
Such a condition; such occasion; लभन्त युद्धमीदशम् ईक्षतिः [ ईक्ष्-शतिप्] Looking, sight ; ईक्षते शब्दम् Br.
Bg.2.32:6. 42: 11. 49. Sut. 1. 1.5. ईक्षा [ ईक्ष्-अ टाप् ] 1 Sight. ईक्षया जीवयामास निर्जरान्निर्बणा- ।
___ इंदृक्ता Quality (Opp. इयत्ता); विष्णोरिवस्यानवधारणीयं न्यथा Bhig. 8.6.37.-2 Viewing, considoring; Bhag.
इंदक्तया रूपमियत्तया वा B. 13.5%; मामीदत्तया जानाति knows
me to be so. 7. 11.8.-3 Knowledge of soul (आत्मविश); Bhag.7.16.26. ferFit 1 An eye. -2 A glance, look; Pt. 5.
ईन्त् 1 P. To bind; of. अन. ईक्षित । Seel, beheld, regarded &c. -तम् 1A,
ईप्सनम् , ईप्सा [ आप्तुमिच्छा आप्-सन्-अ] 1 Dosire to look, sight. -2 An eye: अभिमुखे मयि संहृतमीक्षितम् 5.2.12. Obtain. -2 A wish, desire. ईक्षित . [ ईश्-तृच् ] Seeing, beholding, a beholder.
ईप्सित .. Desired, wisheel for, dear 10; अपीप्सितं
क्षत्रकुलाङ्गनानाम् R. 14.4: 5.8.1. -तम् Desire, wish. ईक्षेण्य , Ved. Deserving to be seen : eurious. ईक्षेण्यासो
-फलम् A kind of sweet Coconut (Mar. मोहाचा नारळ). अह्यो न चारवो Rv. 9.77.3.
ईप्सु .. Striving to obta ini, wishing or lesiring to ईख- ईव 1P. ( ईखति, ईलाञ्चके, ईखितुम् , ईखित)
yet (with accur inf. but usually in comp.); सौरभ्यTo go, move, vacillate. -Caus. 1 To move backwards
मीप्सुरिव ते मुखमारुतस्य R.5.60. काम B. 18.21. धन' and forwards, swing, oscillate. -2 To shake, cause to
&c. --Comp. -3: a particular Soma sacrifice. trennble.
ini. [-2. ईज्-ई 1 A. 1 To go. -2 To censure, blame.
] Ved. 1 A particle of affirmation
or restriction; usually after short words at the beginईजान . [ यज् कानच् ] Performing sacrifices. One who
ning of a sentence, after , relative pronouns prepohas sacriticed; यः सेतुरीजानानामक्षरं ब्रह्म यत्परम् Kath.1.3.2.
sitions and particles like उत, अथ &c.प्र यदीमुवाचति Bri. ईजिकाः N. of a people ; Mb.
Up. 2.5. 16. -2 Now. -3 This, here (पनम् ). ईइ ?A. (ईहै, इडाञ्चके, ऐडिष्ट, ईडितुं, ईडिन ) 1 To praists; ईय [ई-बा. क्यप् ] Pervading; °चक्षस of pervarling अग्निमीडे पुरोहितम् Rv. 1.1.1; शालीनतामव्रजदीयमानः R.18.17:
sight. नेडिषे यदि काकुत्स्थम् Bk. 9.57, 18. 15. -2 To implore, request, ask for (with two ace.); उपस्थाय मातरमन्नम?
ईर 2A. (इते, ईराञ्चके, ऐरिष्ट, ईरितुम् , ईण); also 1P. Rv. 8.48.3. -Cans. 1 To ask. -2 To praise.
(p. p. ईरित)1 To gomove, shake (trams. also).-2
To rise, arise or spring from. -3 Togo away, retire. f. 1 Refreshment, libation. -2 Praise, extolling; -4 To agitate, elevate; raise one's voice. -10 U. or Rv. 8. 39. 1.
-Caus. (ईरयति, ईरित)1 To agitates throw, cast; Si.8. ईडनम् [ ईड्-ल्युट् ] Praising.
39; discharge, dart, hurl; 72 HEIGHH Bk. 15.52: ईडा [ईड्-अ-टाप् ] Praise, commendation.
R.15.20. -2 To excite, prompt, urge; क्षेमंकरेऽर्थे मुहुरीयमाणः
Bk. 12. 6. -3 To cause to rise, produce. -4 To utter, ईडे (ले)न्य Ved. = ईज्य.
pronounce, prosluim, say, repeat; Mal. 1.25% इतीरईड्य pot. p. To be praised or glorified, praise
यन्तीव तया निरैक्षि N.14.21; Si.9.6); Ki.1.26%3 R.9.8%B worthy, lauda ble; ब्रह्मजज्ञं देवमीड्यं विदित्वा Kath. Up.1.17.
निबोध चेमां गिरमीरितां मया.-5To cause to go, set in motion भवन्तमीड्यं भवतः पितेव R.5.43 प्रसादये त्वामहमीशमीयम् move, shake; वातरितपालवादगुलिभिः 5.1; अपरागसमीरणेरितः By. 11.4.
Ki. 2. 50; Si. 8. 20. -6 To draw towards, attract;
उद्धतैरिव परस्परसगादीरितान्युभयतः कुचकुम्भैः Si.10.32.-7 To ईण्मत् a. [ ईट्-अस्त्यस्य मतुप् ] Having a lord or master..
employ, use. -8 To bring to life, revive. -9 To elevate. ईति ।. [ई-क्तिच्] 1 Produced, effected. -तिः 1. To raise oneself (A). Plague, distress, a calamity of the season. The itis are usually said to be six:-(1) excessive rain; (2) drought;
ईर: Wind. -जः, पुत्रः N. of Hanumat. (8) locusts3 (4) rats; (6) parrots; and (G) foreign inva. ईरण a. [ईर-ल्युट् ] Agitating, driving. -ण: The sions; अतिवृष्टिरनावष्टिः शलभा मूषकाः शुकाः। प्रत्यासन्नाश्च राजानः wind. -णम् 1 Agitating, moving, driving. -2 Going. षडेता ईतयः स्मृताः॥ (some read for the second line स्वचक्र 2 -3 = इरण q. v.