Sanskrit English Dictionary Part 01

SR No.: 020641
Original Sutra Author: N/A
Author: P K Gode, C G Karve
Publisher: Prasad Prakashan
Publication Year: 1957
Total Pages: 650
Language: Sanskrit, English
Classification: Dictionary
File Size: 32 MB

Page 404

386
इन्द्रिय
raised on the 12th day of the bright half of Bhadra. first syllable). (This refers to a legend in the Sat. -2 Indra's weapon; विसस्ताकल्पकेशस्रगिन्द्र वज इवापतत् Br., where it is said that Vritrat's father intended Bhagy. 10.11.22. -नक्षत्रम् Indra's lunar mansion his son to become the destroyer of Indra, and asked फल्गुनी. -नेत्रम् 1 the eye of Indre. -2 the number one him to say इन्द्रशत्रुबेधस्व e. but who, through mistake, thousand. -नीलः [ इन्द्र इव नीलः श्यामः] a sapphire; accented the word on the first syllable, and was परीक्षाप्रत्यययश्च पद्मरागः परीक्ष्यते। तएव प्रत्यया दृष्टा इन्द्रनीलमणेपि॥ killed by Indra; f. Sik.52; मन्त्रो हनिः स्वरतो वर्णतो वा Garuda P.; R. 13.54; 16.6) : Mo. 48, 79. -नीलक: an । मिथ्याप्रयुक्तो न तमर्थमाह । स वाग्वज्रो यजमानं हिनम्ति यथेन्द्रशत्रुः emerald. -पत्नी Indra's wifo, शची.-पणी, -पुष्पा N. । स्वरतोऽपराधात् ॥. -शलभ: a kind of insect (इन्द्रगोप). of a medicinal plant (Mar. कळलावी). -पर्वतः 1 the -संजयम् N. ofastiman. Arseya B.-संधा connection महेन्द्र momtaim. -2 a blue mountain -पुत्रा N. of अदिति. or alliance with Indra. तयाहमिन्द्रसंधया सर्वान् देवानिह हुव -पुरोगम, -पुरःसर, -श्रेष्ठ .. led or preceded by Indra, Av. 11. 10.9.-सारथिः 1N. of Mitali. -2 an epiha ving Indren at the head. -पुरोहितः N. of वृहस्पति. thet of Vayn, driving in the same carriage with (-ai) the asterisin l'usya. --Thia: N. of the pupil of Indra; Rv. 4. 46.2. - raro: N. of the fourteenth Paila and the author of some riks of the Rv. -TFCTH N. Manu. -सुतः, -सूनुः 1N. of (1) Jayantan (0) of a city on the Yamunā, the residence of the Pandavas : Arjuna; (c) Vali, the king of monkeys. -2 N. of (identified with the modern Delhi); इन्द्रप्रस्थगमस्तावत्कारि the अर्जुन tree. -सुरसः, -सुरा ashrub the leaves of मा सन्तु चेदयः Si.2.63. -प्रहरणम Indra's weapon, the which are used in discutient applications (fajet). thunderbolt. -भगिनी N. of Parvati. -भेषजम् dried - N. of several men; of Bali; of a mountain; ginger. -मखः ॥ silcritice in honour of Indra.-महः 12. Bhag.8.20.28. -सेना 1 Indren's missile or host. -2 festival in honour of Indra. - 2 the rainy season #19: Indra's army: Rv. 10.102.2. -सेनानी: the leader a dog. -मादन a. animating or deligiting Indre; ये वायव . of Indra's armies, epithel of Kartikeya. -स्तुत् इन्द्रमादनासः Rv.7.02.1. -मदिन .. Ved. whose friond or m. -स्तोमः 1 praise of Indra, N. of particular ally is Indra; इन्द्रमेदी सत्वनो नि ह्वयस्व Av.5.20.8.-यज्ञः । hymn addressed to Indra in certain ceremonies. -23 (See इन्द्रमह and इन्द्रमख ) श्वोऽस्माकं घोषस्योचित इन्द्रयज्ञो sacrifice in honour of Indra. 6: invocation of नामोत्सवः भविष्यति Palacharitr L. -यवः, -वम seed of the Indra% भद्रान् कृण्वन्निन्द्रहवानत्सखिभ्य Rv.9.90. 1. -हस्तः Kutaja treo. -लुप्तः, -प्तम्,-लुप्तकम् 1 excessive bald- a kind of medicament. ness of the head. -2 loss of beard. -लोक: Indra's
इन्द्रकम् [इन्द्रस्य राज्ञः कं सुखं यत्र 1. ] An Essembly world, Svarga or Paradise. T: 1 lord of Indra's
room, a hall. world, i. e. Indra. -2 a guest (who, if hospitably received, confers paradise on his host). -वंशा, -वज्रा
इन्द्रतम . Ved. Most Indra-like, mighty, strong. N. of two metres, see Appendix. -वल्लरी,-वल्ली N. of इन्द्रता,-त्वम् Power and dignity of Indri, kingship, aaplant (पारिजात)or of इन्द्रवारुणी. -वस्तिः [इन्द्रस्य आत्मनः might. वस्तिरिव] the calf (of the leg). -वाततम a. Ved. desired by Indra. 319 izandat: Rv. 10. 6. 6.
इन्द्रस्वत् ।।. Ved. Accompanied by Indra, possessed -वानकम् A variety of diamonds. Kau. A. 2. 11.
of power. -वायू (du.) Indra and Vayu. इन्द्रवायू उभाविह सुहवेह इन्द्रयु.. Longing to go to Indra. हवामह Av. 3.20.6. -वारुणी, -वारुणिका Colveynth, इन्द्राणिका 'The plant निर्गुडी. a will bitter gourd cucumis colorynthis. (Mar. मोठी
इन्द्राणी [ इन्द्रस्य पत्नी आनुक् लीप P. IV. 1.t).] 1 The कंवडळ) किमिन्द्रवारुणी राम सितया कटुकीयते Laghu Yoga
wife of Indras ; आजगाम महेन्द्राण्या शक्रः मुरगणैर्वृतः Mb.8. Visistha-sirnX. सौवर्चलं हरिद्रा च पिप्पली चेन्द्रवारुणिः। मूत्र
11. 13. -2 N. of Durga, considered as one of the कृच्छे प्रशंसन्ति पिण्डोऽयं वाजिनां हितः॥ शालिहोत्रof भोज 330.
eight mothers or divine emergies. -3 A kind of coitus. -वाह.. carrying Indra. -वृक्षः the Devadaru tree.
-4 Large cardamoms. -5N. of a tree (नीलसिंदुवार); -वृद्धा. kind of abscess. -वैडूयम् a kind of precious
also the plant निर्गुडी. stone. -व्रतम् Indren's rule of conduct; one of the duties of a king who is said to follow 5-2 when he distri
i faya. Fit for or belonging to or agreeable to, butes benefits :18 Indra pours down rain); alfanati Indra. -: A friend or companion of Indra. -74 मासान् यथेन्द्रोऽप्यभिवति। तथाभिवषस्व राष्ट्र कामरिन्द्रबत चरन्।
[ इन्द्र-घ; इन्द्रेण दुर्जयम्; by P.V.2.93 इन्द्रियमिन्द्रलिमिन्द्रदृष्टMs. 9. 301. -शक्तिः /. Indrani, the wife of Indra, or
मिन्द्रसष्टमिन्द्रजुष्टमिन्द्रदत्तमिति वा ] 1 Power, forces the quality his energy personified. - TET: 1 an enemy or destroyer
which belongs to Indra. -2 An organ of sense, sense, of Indira (when the accent is on the last syllable ), or faculty of sense. ( Indriyas are often compared to
nepithet. of प्रहाद; इन्द्रशन्नो विवर्धस्व मा चिरं जहि विद्विषम् restive horses, which, if not properly checked, will Bhiy.6.9.12. बलिप्रदिष्टां श्रियमाददानं त्रैविक्रम पादमिवन्द्रशत्रुः lend one astray; ef. मा भवन्नपथवरास्तवेन्द्रियाश्वा: Ki..50). B.7.25. -2 [ इन्द्रः शत्रुः यस्य] one whose enemy is There are two kinds of Indriyas:-- (1) जानेन्द्रियाणि or Indra, ali epithet of 17 when the accent is on the बुद्धीन्द्रियाणि; श्रोत्रं त्वक्चक्षुषी जिह्वा नासिका चैव पञ्चमी (also मनः