Sanskrit English Dictionary Part 01

SR No.: 020641
Original Sutra Author: N/A
Author: P K Gode, C G Karve
Publisher: Prasad Prakashan
Publication Year: 1957
Total Pages: 650
Language: Sanskrit, English
Classification: Dictionary
File Size: 32 MB

Page 152

अन्वादिष्ट
134
अन्वयः
अन्वादिष्ट...1Mentioned after or according to3 employed again; अन्वादिष्टः पुरुषः अनुपुरुषः P. VI. 2. 190 Sk. --2 Lence) Inferior, of secondary importance. __ अन्वादेशः 1 Subsequent. or repeated mention, referring to what has been previously mentioned; er-employment of the same word in a subsequent part of a sentence, or of the same thing to perform a subsequent operation; आदेशः कथन अन्वादेश: अनुकथनम् Kasi. on P. II.4.32. (इदम् and एतद् are Haid to assume the forms एने, एनौ, एनान् &c. in the sense of अन्वादेश; किंचित्कायें विधातुमुपात्तस्य कार्यान्तरं विधातुं पुनरुपादानं अन्वादेशः; e.. अनेन व्याकरणमधीतं एनं छन्दोऽध्यापय; अनयोः पवित्रं कुलं एनयोः प्रभूतं स्वम् Sk.). -2 An additional statement, a supplement: शूद्रथ न देय इत्यन्वादेशः SB. on MS.6.7.7.
अन्वाधानम [अग्निस्थापनस्य पश्चादाधानम् ] Putting om or depositing fuel on the sacred fires. __ अन्वाधिः [अनु पश्चादाधीयते, श्रा-कि ] ( In civil law) 1 A bail, deposit or security delivered to a third person to be handed over ultimately to the right owner: 319मार्गणकायेषु अन्यस्मिन्वचनान्मम । दद्यास्त्वमिति यो दत्तः स इहान्वाधिरुच्यते ।।. -2 A second deposit. -3 [अनुगतः सन्ततः 39119:] Constant anxiety, remorse, repentance, regret (after the coinpittal of a bad act). __ अन्वाधेयम्,-यकम् A sort of स्त्रीधन or woman's property, presented to her after marriage by her husband's or father's family, or by her own relatives; विवाहात्परतो यच लब्धं भर्तृकुलात् स्त्रिया। अन्वाधेयं तु तद् द्रव्यं लब्धं पितृ-(r.1. बन्धु-) कुलात्तथा ॥ Katy. quoted by Kull. on Ms. 9. 195; बन्धुदत्तं तथा शुल्कमन्वाधेयकमेव च 1.2.14.
अन्वाहित अन्वाधिq.v. straret: A class of divinities.
974 «. Ved. Being in the entrails. अन्वायतन . Latitudinal. -नम् inml. In the house.
अन्वायत्त ।. Ved. In accordance with (अनुगत &c.): following after.
अन्वायात्या A deity invoked by the verb अन्वाया.
अन्वारभ् । A. 1 To begin, commence. -2 To touch; असेऽवयुमन्वारभते Asval. यदि मां संस्पृशेद्रामः सकृदन्वारभेत वा। धनं वा यौवराज्यं वा जीवेयमिति मे मनिः ।। Ram.
अन्वारब्ध. 11 Touched on the back or on any part of the body: विष्णोः कर्माणीति वाचयनि रुपमन्वारब्धमिति Katy. -2 That which has touched or has been placed on the body (as the hand), -3 Followed.
Far* pot. p. To be touched along with.
अन्वारम्भः , -म्भणम् Touching, contact, especially touching the यजमान (the performer of a sacrifice) to make him entitled to the fruits and merits of the holy rite.
अन्वारम्भणीया 1 An initiatory or preliminary ceremony. -2 A sacrificial rite to be performed before दर्शपूर्णमास.
अन्वारुह् 1 P. To follow in ascending, especially the funeral pile; to ascond, climb, mount; 37-911 मुग्रीवः (गिरिम् ) Ram.
अन्वारोह: N. of cartain Japas uttereil at the somenlibations. Toitt. samhita. .. अन्वारोहणम A woman's ascending the funeral pile after or with the body of her husband.
अन्वास् 2 A. 1 To be sented near or round; सखायमवास्ते Mb.; to wait upon, serve, attend upon; सखीभ्यामन्वास्यते 5.3: अन्वासितमरुन्धत्या स्वाहयेव हविर्भुजम् R.1.56; to sit after one (acc. of person); at 37-918 R. 2. 24. -2 To perform, as a religious ceremony; सन्ध्यामन्वास्य पश्चिमाम् Ram.
अन्वासनम् 1 Service, attendance, waiting upon, worship. -2 Taking a sent after another. -3 Regret, sorrow. -4 A place of industry, manufactory, workshop &c. -5 An oily or cooling enema.
अन्वासीन pres. p. Sitting down after, Featerl along side of.
अन्वाहार्य . To be performed later, following (duty); अन्वाहार्य महाराज पितॄणां श्राद्धमुच्यते Mb. 18. 87.6. त्वम्. ___ अन्वाहार्यः (also -र्यम्)-र्यकम् [ अनु मासि मासि आलियते, कर्मणि ण्यत् ] 1 A sacrificial gift or offering presented to the priests (Say. अन्वाहरति यज्ञसंबन्धि दोषजातं परिहरत्यनेन इत्यन्वाहार्यों नाम ऋत्विग्भ्यो देय ओदनः) -2 The monthly Sraddha performed in honour of the manes on the day of new moon ; पितॄणां मासिकं श्राद्धमन्वाहाय विदुर्बुधाः M. 3.123. -Comp. -पचन: the southern sacrificial tire used in the अन्वाहार्य sacrifice. अन्वाहार्यपचनं यजुरन्तरिक्षम् T. Ar. अथान्बाहार्यपचनादस्थितो घोरदर्शनः Bhay.ti.9.12: Ch. Up. 4. 12. 1.
अन्वाहिक . (की /.) Daily, diurnal. अन्वाहित = अन्वाधेय q. v.
अन्वि2 P. [ अनु-इ]1 To follow, come or go after, Succeed; ऋतस्य पन्थामन्तवै Rv.7.11.5. गच्छतः पृष्टता:न्वियात् Ms. 4. 15 नां...प्रयता प्रातरन्वेनु . 1.90%; शुनीमFala Bh. 3. 18; attend, accompany, accrue to: - फलं कर्तारमन्वेति. -2 (.) To follow (imgraminer or construction); be commeeted or construed with ; धातुरादेशमन्वेति Mb. See अन्वय below. (1) To obey, conform to, be guided by; यश्चित्तमन्वेति परस्य Mb. -3 To Heek; to fall to one's lot ( Ved.). मा पितुर्गोतमादन्वियाय Rv. 4.+. 11.
अन्वयः [इ कर्तरि भावे वा अच्] 1 Going after, following; fellower', retinue, attendants; का त्वमेकाकिनी भीरु
निरन्बयजन बने Bk.5.06. -2 Association, connection, , relation; गन्धः कटुकान्वयः = कटुकान्वितः. -3 The natural