Ranpingal Part 01

SR No.: 020597
Original Sutra Author: N/A
Author: Ranchodbhai Udayram
Publisher: Kutchh Darbari Mudrayantra
Publication Year: 1902
Total Pages: 723
Language: Sanskrit
Classification: Book_Devnagari
File Size: 19 MB

Page 263

रणपिंगळ.
मंदारमरंद चम्पूमां ओ जातिने मात्रासमकमां दाखल करीमे तेमां २९ लघु लाववा कह्यु ले, परंतु सर्व लधुनुं लक्षण एज जातिमां करवामां.. आवे तो तेमा “रुचिरा” ए नामनो समावेश थइ शके नहि, केमके "रा" ए गुरु छे. माटे ए लक्षण मान्य राखवा जेवू नथी:
छंदःप्रभाकरमां . १६ मात्रा विषमपदमां अने १४ मात्रा समपदमा आणतां छेवट बे गुरु लाववा केहे छे, पण मात्रिक सममां तेणे ककुभ जाति बतावी छे, तेनी साथे ते मळी जायछे, फेर मात्र एटलोज रहेछे के ते चार चरणनी छे, अने आ बे दलनी छे. वळी मात्रिक सममां चार चरणनी एज जाति तेणे जणावी ले, पण तेमां १४, १६ यति राखी, जगण नहि अने अन्ते गुरु आणवानुं ते केहेले. भाषाछंदोमंजरीमा प्रति दलमां १६, १४नी यतिथी ३० मात्रा लाववानु केहछे, ते साथे छेवट गुरु लाववानुं कर्तुं नथी, पण तेना उदाहरणमां बे गुरु आण्या छे. ते उपरथीज छंदःप्रभाकरना कीए वे गुरुर्नु लक्षण बांध्यु होय, एम जणायछे. भाइ मनसुखराम सूर्यरामे गूजराती पद्यमी रामायण रचवा मांडयुं छे, तेमां तेमणे आ अर्द्धसमजाते वापरी छे, ते नीचे लखेला रागोमां गवायछे, एम तमणे बेसार्यु छ:
"धीर समीरे यमुना तीरे, वसनि वने वनमाली.'' "क्यां गयो रे पेलो मोरलीवाले? अमने रसमा रोळी रे." "वैष्णव नथी थयो तुं रे, हारजन नथी थयो तुं रे"! "बिगरी कोन सुधारे? नाथ विन विगरी कौन सुधारे रे!' "तें तो घटमां घर कीधुं वालम! वरणागिया रे!''
____ x x x x x शिक्षा शाणाने. २४ चोबोला, चौयाला, चतुष्पथा,) १,३ विषम पदमा १६ मात्रा.
चतुर्वचा; चतुर्वचन, चउबोला.) २,४ सम पदमा १४ मात्रा.
प्रत्येक दलमी १. ५, ९. १३, १७, २१, २५, २९ मात्राएं ताल: विषम पदे करी सोळ कला पछी, सममां चौद सदा धरजो; प्रथम उपर पछौं श्रुति श्रुति चडता, तालो चोबोले करजो. ३५