________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
५६२
www.kobatirth.org
स्वोपालम्भो यथालब्ध्वा जनुर्मानुषमत्र दुर्लभं, रे जीव ! कल्प मत्प्रमोदम् । जैनेन्द्रधर्म न करोषि सादरं,
विशुद्धवंशे च तत्रास्ति जन्म, जिनेन्द्रधर्मे खलु दीक्षितोऽसि ।
स्वस्यात्मनः शत्रु रहो ! परोऽस्तिकः ? ॥ १ ॥ परोपालम्भा यथा-
सदोक्तमज्ञानगुणाढ्य ! वत्स ।
कथं त्वमेवं सहसा प्रवृत्तः ?
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
शावाधर्मकथा
॥ २ ॥
तथा तदुभयोपालंभ के भेद से उपाल३ प्रकार का कहा गया है - स्वोपालंभ में जीव अपने आपको उपालंभ देता है- जैसे-जब किसी अविहित कार्य में प्रवृत्ति करता हुआ जैनेन्द्र धर्म में प्रवृत्ति नही करता है तब अपने आप अन्तरात्मा से जो ऐसी आवाज आती है। कि हे जीव इस परिभ्ररण रूप संसार में किसी बडे भारी पुण्य के उदय से तुझे यह मनुष्य भत्र प्राप्त हुआ है - सो इसमें यदि कोई प्रमोददायक वस्तु तुझे मिली है तो बह एक जिनेन्द्र देव द्वारा प्रतिपादित धर्म ही है। तूं जिस तरह अन्य संसारिक कार्यों को बड़े आदर के साथ करता है उसी तरह इसे क्यों नहीं करता । याद रख यदि इसके करने से तूं वंचित हो रहा है तो तूं स्वयं निज का शत्रु है दूसरा नहीं है | १॥
S
For Private and Personal Use Only
છે.સ્વાપાલંભ, પરાપાલંભ, તેમજ તદ્રુભયે પાલંભના ભેદથી ઉપાલંભના ત્રણુ પ્રકાર કહેવામાં આવ્યા છે. સ્વાષાલ'ભમાં માણસ પેાતાની જાતને ઉપાલંભ આપે છે. જેમકે જીવ જ્યારે કાઇ અવિહિત (ન કરવા ચેાગ્ય) કાÖમાં પ્રવૃત્તિ કરતા જનેન્દ્ર ધર્મીમાં પ્રવૃત્ત થતા નથી ત્યારે પોતાની મેળેજ અન્તરથી જે અવાજ ઉઠે છે કે હું જી! આ પરિભ્રમણુરૂપ સંસારમાં કાઇ મહા પુણ્યના ઉદયથી તને મનુષ્યભવ મળ્યા છે. આ ભવ જે કંઈ એક પ્રમેાદ આપનારી વસ્તુ તને મળી છે તે ફક્ત જિનેન્દ્ર દેવ વડે પ્રતિપાદિત ધર્મ જ છે. તું જેમ બીજા સંસારિક કામા બહુજ ખુશીથી કરે છે તેમ તુ આ ધમાં પ્રવૃત્ત કેમ થતા નથી ? ખરેાબર યાદ રાખજે કે આ ધર્મમાં તું પ્રવૃત્તિ ીશ નહિ તે તુ પાતે પોતાની જાતના શત્રુ બની ગયા છે. તારા ખીને शत्रु नथी. ॥१॥
