Dictionary of Prakrit for Jain Literature Vol 01 Fasc 01

SR No.: 020316
Original Sutra Author: N/A
Author: A M Ghatage
Publisher: Bhandarkar Oriental Research Institute
Publication Year: 1993
Total Pages: 176
Language: English, Sanskrit, Hindi
Classification: Dictionary
File Size: 16 MB

Page 144

अगणिकायत
से तेयलिपुत्ते सुक्कंसि तणकडसि अगणिकायं पक्खिवर Naya. 1.14.76%3; बहवे na-sthana)n. place where the fire is enkindled, AMg. जे अयकुंटीओ अप्पेगइयाओ ... अगणिकायंसि अदहिया चिटुंति Viva. 120; भिक्खू वा मिक्खुणी वा सेज्जं पुण थंडिलं जाणेजा.- विसभक्खणट्ठाणेसुवा पलालेण वा वेद्वित्ता अगणिकापणं झामिजा RiyPa. 767; जावं च अगणिफंटणट्टाणेसु वा ... यो उच्चारपासवणं वोसिरेजा Ayar. 2.10.19 बायरे भगणिकाप तावं च णं अस्सि लोए ति पबुचर Jivabhi. 3.841; (658) से गं भंते अगणिकायस्स मज्दामहोणं वीईवएज्जा Anuog. 343(2)
अगणिमह (agani-maha<agni-matha) m. who churns अगणिका(इयत्त (agani-ka(ityatta<agni-kāyi(k)a-tva) the fire, थकारान्तः पुंलिङ्गः अग्निमच्छन्दः । अगागमः। 'स्नेहान्यो' n. the state of being a creature with a fiery body, AMg. तमुक्काए इति अगणिमहो Laksmi.(Gr.) 2.2.87 (p. 126) णं भंते सव्वे पाणा भूया जीवा सत्ता पुढवीकाव्यत्ताए ... अगणिकाइयत्ताए वा अगणिमुह (agani-muha <agni-mukha) m. god, Ayar. उवबन्नपुब्बा Viy. 6.5.16 (6.88); इहेगड्या सत्ता अगणिजोगिया - 2 [? PSM.] अगणिकायत्ताय विउटृति Siy. 2.3.90(743)
अगणिय (a-ganiya) cf. अगणिअ. ___ अगणिजिय (agani-jiya <agni-jiva) m. fire as a living अगणिवक्कम (agani-vakkama<agny-av(plakrama) adj. being, having fire as his body, JM. अगणिजियाणं भेआ JivViy. 6. coming out of fire, growing in fire, AMg. इहेगइया सत्ता भगणि
अगणिजीव (agani-jivadagni-jiva) m. the creature in जोणिया अगणिसंभवा अगणिवकमा ... अगणीमु अगणिकायत्ताए विउटुंति the form of fire, AMg. मब्बबहुअगणिजीवा णिरंतरं जत्तियं भरेज्जम Siy. 2.3.90(738). Nandi. gā. 46.
अगणिवण (agani-vanna < agni-varna) (अगणिवण्णो अगणिजीवसरीर (agani-jiva-sarira <agni-jiva-sarira) Laksmi.(Gr.) 1.4.97 (p.49)1 adj. having the colour of fire, adj. having the body of fiery beings, AMg. (ओदणे कुम्मासे AMg. छट्ठीसत्तमासु काऊअगणिवण्णाभा भाणियब्वा Jivabhi. 3.773 तेणं मुरा) तओ पन्छा सत्यातीया सत्थपरिणामिया ... अगणिजीवसरीराइ वत्तव्वं गरगा काऊअगणिवण्णाभा Pannav. 2.20.2(167); परमश्मिगंधा काउसिया Viy.5.2.14(51): 5.2.15(52)
अगणिवण्णाभा कक्खडफासा ... असुभा नरगा Dasi. 6.5. अगणिजोणिय (agani-joniya<agni-yoni-ka) adj. whose अगणिसत्य (agani-sattha<agni-Sastra)n. fire used as birth place is fire, AMg. इहेगझ्या मत्ता अगणिजोणिया अगणिसंभवा a weapon, AMg. अण्णे वा अगणिसत्थं समारभमाणे समणुजाण Ayar. अगणिवकमा ... अगणिजोणिम अगणीस अगणिकायत्ताए विउदृति Siy. 1.1.4.5 (1.34) 2.3.91(739)
अगणिसंभव (agani-sambhava<agni-sam-bhava) atj. अगणिज्जंती (a-ganijjantica-ganyamānā) adj. () not having one's birth in fire, AMg. इहेगइया सत्ता अगणिजोणिया अगणिbeing repeated, अगणिज्जंती नासे विजा Prakrtasiktaratnamala 66 संभवा अगणिवकमा ... अगणीसु अगणिकायत्ताए विउदृति Suy.2.3.90(738) [PSM.]
अगणिसे विय (agani-seviya<agni-sevita){v.1. for अगणिअगणिज्झामिय (agani-jjhamiya<agni-dhyāmita-agni- झुसिय ] dagdha) adj. burnt by fire, AMg. तओ पच्छा सत्यातीया सत्य- अगणेत (a-ganenta <a-ganayat) adj. (pr. part.) talso परिणामिया अगणिज्झामिया ... अगगिपरिमिया अगणिजीवसरीरा १ वक्तव्वं अगणित] [f-i] not caring for, disregarding, AMg. मरणमर्य सिया Viy. 5.2.14 (5.51)
अगणितो संभावियाउपज्जतो ArahPad. 45%; JM. महिला कुलं सर्वस पई अगणिज्झसिय (agani-jjhusiya<agni-sosita?) adj. dried सुयं मायरं च पियरं च। विसयंधा अगणिती दुक्खसमुद्दम्मि पाडे ArāhPad. up by fire, AMg. तओ पच्छा सत्यतीता ... अगणिज्झामिता अगणिज्झ- (V.) 5643; मारतो जीवाई अगणतो गरयवियणाओ KuvMaKa. सिता ... अगणिजीवसरीरा इ वत्तव्यं सिया Viy. 5.2.14(51)
187.33. अगणिट्ठाण (agani-tthāna <agni-sthāna) m. place where अगणेमाण (a-ganemana <a-ganayamāna) adj. not the fire is burning, AMg. जहाणामए केद पुरिसे एगं महतं जोइठ्ठाणं caring for, disregarding, neglecting, AMg. तुम्भे सब्वाई भगणेमाणा (v. I. अगणिढाणं) का Nandi. 23.
ममं विप्पजहाय .. वीईवयह Naya. 1.9.39. अगणिणिदिखत्त (agani-nikkhitta <agni-niksipta) adj. अगंठिल्ल (a-ganthilla<a-granthi-mat) adj. not having thrown in fire, AMg. असगं वा पाणं वा ... अगणिणिक्खित्तं, तहप्पगारं knots, AMg. से जहा नामए, कोइ पुरिसे तरुणे बलवं.-एर्ग महं सामलिगडियं असणं ... णो पहिगाहेजा Ayar. 2.1.114(363)
उलं अजडिलं अगंठिलं ... तिक्खेण परसुणा अकमेज्जा Viy. 16.4.7(52) भगणित्ता (a-ganitti < a-ganitva = aganayitva) ger. अगंडिगेद (agandigeha) adj. Desi. maddened with youth, having set aside. having neglected, JS. इय अप्पपरिस्समगगणित्ता अगंटिगेहो अजोब्वणुम्मते DENaMa. 1.40%; अगंडिगेहो यौवनोन्मत्तः । तं खवयस्स सब्वपटिचरणे । व तो आयरिओ Bhairā. 457; अगणित्ता गुरुब- अगंडिगेहं। अज्झवसिएण कि सहि भरेसि DENIMa. 1.40 comm. यणं परिस्थिवेमं च आसि सेवंतो Srai.(V.) 164.
cf. अगंडिगोहो Trivi.(Gr.) p. 331 (No. 685 यौवनोत्कटः) भगणिपरिणय (agani-pari-naya<agni-pari-nata) adj. अगंडयग (a-ganduya-ga <a-kandiya-ka) adj. not changed into fire, AMg. अये ते समाणे सव्ये अगणिपरिणए भवद itching, not scratching, [?w. r. for अकंडया Suy. 2.2.66 PSM.1 RayPa. p. 316.5%3 सब्यो अगणिपरिणओ निगोयजीवे तहा जाण Pannav. अगत (a-gata) adj. not gone, AMg.' तर णं ते अन्नउस्थिए 1.48 gd. 56 (54 gd. 102)
थेरे भगवते एवं वयासी तुम्भे गं अजो गम्ममाणे अगते वीरकमिजमाणे __ अगणिपरिणामिय (agani-parināmiya<agni-parinamita) अवीइकने, रायगिहं नगर संपाविउकामे असेपत्ते Viy. 8.7.22 (8.291); adi. modified or changed by fire, AMg. तओ पच्छा सत्यातीता .. 8.7.23 (8.292); cf. अगय. अगणिपरिणामिया अगणिजीवसरीरा इ वत्त Viy. 5.2.14 (5.51); अगत (agata<agada) m. [writing त for अ<६] medicine, 15.1.82 (5.116)
JM. विसदिट्ठतो अगतेन एगाए. अंगुलीप ठवितं । एवं विभासा XvTI. अगणिफंडणट्ठाण (agani-phandana-tthāna<agni-spanda- 835a.8: ct. अगय.
P.D. 10