________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
THE SANSKRIT MANUSCRIPTS.
3929
वामोत्सने वहन्तं विविधमणिगणालंकृतामुज्वलाङ्गी शर्वाणी स्वानुरूपां तमनिशममृतेशाख्यमीशं स्मरामि ॥ श्रीमन्महेशनलिनासननिर्जरेन्द्रस्तत्राश्विनावथ ततोऽत्रितनूद्भवश्च । धन्वन्तरिश्चरकसुश्रुतसूरिमुख्याः तेऽस्यायुरागमकृतः कृतिनो जयन्तु ॥
भक्तया । शम्भुं प्रणम्य शिरसा स्वगुरूनुपास्य पित्रोः पदाब्जयुगले प्रणिपत्य विघ्नेशितारमधिगम्य सरस्वती च प्रारम्भि भेषजनिकायनिघण्टुराजः ॥ धन्वन्तरीयमदनादिहलायुधादिविश्वप्रकाश्यमरकोशसशेषराजौ । आलोक्य लोकान्विदितांश्च शब्दान् द्रव्याभिधासङ्ग्रह एव सृष्टः ॥ आयुःकृतीनामतुलोपकारं धन्वन्तरिग्रन्थमतानुसारम् । आचक्ष्महे लक्षणलक्ष्यसारं नाम्ना स्वयं सर्वरुजापसारम् ॥ निर्देशलक्षणपरीक्षणनिर्णयेन नानाविधौषधविचारपरायणो यः । सोदि(ऽधी)त्य यत्सकलमेनमुपैति सर्व तस्मादयं जयति सर्वनिघण्टुराजः ॥ नानाविधौषधिजवीर्यविपाकभावप्रस्तावनिस्तरणपण्डितचेतनोऽपि । मुह्यन्त्यवश्यमनपेक्ष्य निघण्टुमेनं तस्मादयं विरचितो भिषजां हिताय ॥ निघण्टुना विना वैद्यो विद्वान् व्याकरणं विना । अनभ्यासेन धानुष्कस्त्रयो हास्यस्य भाजनम् ॥ नानादेशविशेषभाषितवशाद्यत्संस्कृतप्राकृतापभ्रंशादिकनाम्नि शब्दगणनाद्रव्याश्च यस्याहृतौ । तस्मादत्र तु यावदप्युपकृतिस्तावन्मया गृह्यते पाथोधिः परिगृह्यते किमखिलं तद्वारि वारांनिधिः ।। आभीरगोपालपुलिन्दतापसाः पान्थास्तदन्येऽपि च पन्नचारकाः । परीक्षितव्या विविधौषधाभिधा रसादिलक्ष्याणि ततः प्रयोजयेत् ॥
वर्गानुक्रमाणिका -
आनूपादी सदास्मादवनिरुहगडूचीशताहादिको द्वौ तत्प्रान्ते हाटकादिस्तदुपरि पठितः पिप्पलीमूलकादिः । शाल्मल्यादिप्रभद्रादिकमनु करवीरादि चाम्रादिकं स्यात् तस्याग्रे चन्दनादिस्तदनु निगदितः कोमलः काश्चनादिः ।।
For Private and Personal Use Only