________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
End :
Complete.
This work is not, as its name may imply, a commentary on Dhanañjaya's Dasarupaka; but it is a short treatise, mostly in the nature of a compilation, explaining the characteristics and the kinds of dramatic composition. Probably it forms the Naṭaka chapter of a comprehensive treatise on rhetoric and poetics like the Prataparudriya.
Beginning:
तेन नाव्येन दश रूपकाणि भवन्ति
www.kobatirth.org
THE SANSKRIT MANUSCRIPTS.
चतुर्विधैरभिनयैस्सात्त्विकाङ्गिकपूर्वकैः । धीरोदात्ताद्यवस्थानुकृतिर्नाख्यं रसाश्रयम् ॥ भावाश्रयं तु नृत्यं स्यात् नृत्तं ताललयाश्रयम् । मधुरोद्धतभेदेन यं द्विविधं पुनः । लास्यताण्डवभेदेन नाटकाद्युपकारकम् ॥
अथेहामृगः
नाटकं सप्रकरणं भाणः प्रहसनं डिमः | व्यायोगसमवाकारौ वीथ्यङ्केहामृगा इति ॥
रूपयति दर्श(य)ति रसादिकमिति रूपकम् । नाट्याश्रयत्वेन तेषां नाभेद
शङ्का ।
वस्तु नेतृरसास्तेषां रूपकाणां हि भेदकाः । वस्तु च त्रिविधं प्रोक्तं प्रख्यातोत्पाद्यामिश्रतः ॥ इतिहासनिबन्धं यत्प्रख्यातं तदुदाहृतम् । कविकल्पितमुत्पाद्यं मिश्रं सङ्कीर्णमुच्यते ॥
Colophon:
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
मिश्रमीहामृगे वृत्तं चतुरङ्कं त्रिसन्धिकम् । मर्त्यदिव्यौ चानियमान्नायकप्रतिनायकौ || धीरोद्धतौ स्त्रियं दिव्यां हर्तुकामौ च कामुकीम् । अवधं युद्धमन्योन्यमाभासरसयोस्तयोः || प्रक्रियेयं हि सकला कलिता दशरूपके ।
इति दशरूपक विवरणम् ॥
AAAA
8665
For Private and Personal Use Only