________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
8630
A DESCRIPTIVE CATALOGUE OF
No. 12829. काव्यलक्षणम्. .
KAVYALAKSANAM. Substance, palm-leat. Size, 18x11 inches. Pages, 68. Lines, 8 on a
page. Character, Grantha. Condition, slightly injured. Appearance, new. Incomplete.
A work treating of the characteristics of poems and dramatio compositions of different kinds. The name of the author is not given.
Copying was finished on the 18th of the Avaņi in the Ananda year, Beginning:
नियत्यनियतां हादमयीं नवरसोज्वलाम् । कृर्ति स्वतन्त्रां कुर्वाणा कवेर्जयति भारती ॥ काव्यं हि यशसेऽर्थाय शिवेतरनिहत्तये । कान्तावदुपदेशाय परनिर्वृतये क्षणात् ॥ शक्तिनिपुणतालोकशास्त्रकाव्याद्यवेक्षणात् । काव्यज्ञशिक्षयाभ्यास इति हेतुस्तदुद्भवेत् ] ॥ काव्यं ह्यदुष्टौ सगुणौ शब्दार्थो सदलंकृती । वाच्यातिशायिव्यङ्गयं यदुक्तमन्तर्ध्वनिश्च सः ॥
काव्यन्तु] वीक्ष्य रामं घनश्यामं सीता जाता नमन्मुखी । काव्यं तु मध्यमं व्यङ्गये वाच्यादनतिशायिनी ॥ तदेव च गुणीभूतव्यङ्ग्यमित्युच्यते बुधैः ।
वाक्याडम्बरसंयुक्ता सा मता बिरुदावली ।
ताराणां संख्यया पधैर्युक्ता तारावली मता ॥ इति काव्यप्रकरणाः ।
दोषः काव्यापकर्षस्य हेतुः शब्दार्थगोचरः । पादादावपि खल्वादेः प्रयोगः काव्यदूषकः ॥ यो हेतुः काव्यशोभायाः सोऽलङ्कारः प्रकीर्तितः । गुणोऽपि तादृशो ज्ञेयो दोषः स्यात्तद्विपर्ययः ॥
इति गुणप्रकरणम् ।
रसाभिज्ञानयोग्यत्वं भाव इत्यभिधीयते । विभावश्चानुभावश्च सात्विकव्यमिचारिणौ ॥
For Private and Personal Use Only