Page Text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
Bhagavadgita Word-Index Pt. II-A (a)
748. यत यम्-(१) यतचित्तस्य । (२) यतचित्तात्मा। (३) यतचित्तेन्द्रियक्रियः । (४) यत
चेतसाम् । (५) यतवाकायमानसः। (6) यतात्मवान् । (७) यतात्मा । (८) यतात्मानः । (९) यतेन्द्रियमनोबुद्धिः।-(१-४) [विग्रहपद्धतिभ्यः 'चित्त' (३), 'भात्मन्' (३७), 'चित्तेन्द्रियाक्रिया', 'चेतस्' (८), शब्दाः क्रमेण दृष्टव्याः]। (५) यतानि वाहायमानसानि (वाक् च कायश्च मानसं च) येन सः यतवाक्कायमानसः। (६-९)[विग्रह.
पद्धतिभ्यः 'आत्मन्' (३८-४०), 'इन्द्रिय' (१४) शब्दाः क्रमेण दृष्टव्याः) । 749. यति-अयतिः-यमान् आचरति इति यतिः, न यतिः, अयतिः। 750. यथा-(१) यथाभागम् । (२) यथोक्तम् ।-(१-३) [विप्रहपद्धतिभ्यां 'भाग', 'उक्त'
(१) शब्दो क्रमेण दृष्ठन्यौ। 751. यथावत्-अयथावत्-न यथावत् (यादृशं किश्चिद्वस्तु भस्ति तादृशं तस्य ज्ञान यथावत्
ज्ञानम् )। 752. यद्-(१) यच्छ्रद्धः। (२) यत्प्रभावः। (३) यद्विकारि ।-(१) यस्मिन् अस्य श्रद्धा
अस्ति सः यच्छ्रद्धः। (२) [विग्रहपद्धत्यै 'प्रभाव' (२) शब्दो दृष्टव्यः]। (३)
यस्मात् अयं विकारः, ये विकाराः वा अस्मात् संभवन्ति, तत् यद्विकारि। 753. यहच्छालाभ-यदृच्छालामसंतुष्टः-यहछालामेन (यदृच्छया प्राप्तः लाभः यहच्छा.
लाभः, तेन) संतुष्टः। 754. यन्त्र-यन्त्रारूढानि-यन्त्राणि (दास्मयपुरुषार्दानि) आरूढानि (अधिष्ठितानि) इव । 755. यश-अयशः-न यशः अयशः (अपकीर्तिः)। 756. याजिन्-(१) मद्याजिनः। (२) मद्याजी।-(१-२) [विग्रहपद्धतिभ्यां 'मत्'
(२५-२६) शब्दो क्रमेण दृष्टव्यौ । 757. यात या-यातयामम्--यातो यामो (प्रहरो) यस्य (पाचनानन्तरं) तत् । 758. याषा-शरीरयात्रा-शरीरस्य यात्रा (निर्वाहः)। 759. याम-यातयामम्-(विग्रहपद्धत्यै 'यात' शब्दो दृष्टव्यः)। 760. युक्त-(१) अभ्यासयोगयुक्तेन। (२) अयुक्तस्य । (३) अयुक्तः। (४) नित्ययुक्तस्य ।
(५) नित्ययुक्तः । (६) नित्ययुक्ताः । (७बुद्धियुक्तः। (८) बुद्धियुक्ताः। (९) युक्त. चेतसः। (१०) युक्तचेष्टस्य । (११) युक्तस्वप्नावबोधस्य । (१२) युक्ताल्मा। (१३) युक्ताहारविहारस्य । (१४) योगयुक्तः । (१५) सततयुक्तानाम् । (१६) सततयुक्ताः।(१) (विग्रहपद्धत्यै 'अभ्यासयोग' शब्दो दृष्टव्यः)। (२-३) न युक्तः अयुक्त, तस्य अयुक्तस्य । (४-१०) [विग्रहपद्धतिभ्यः 'नित्य' (1-८), 'बुद्धि' (१०-११), 'चेतस्' (९), 'चेष्टा' शब्दाः क्रमेण दृष्टव्याः]। (११) युक्तौ स्वप्नावबोधौ [स्वमं, अवयोधः (जागरित) च] यस्य सः स्वभावबोधः, तस्य युक्तस्वमावबोधस्य । (१२-१३) [विग्रहपद्धतिभ्यां 'आत्मन्' (४१), 'आहारविहार' शब्दो क्रोण दृष्टव्यौ । (१४) योगेन युक्तः योगयुक्तः। (१५-१६) सततं युक्ताः सततयुक्ताः;
तेषां सततयुक्तानाम्। 761. युगसहस्र-युगसहस्रान्ताम्-[विप्रहपद्धत्यै 'अन्त' (१३) शब्दो रष्टव्यः] ।
278
For Private and Personal Use Only
| SR No. | 020166 |
| Book Title | Bhagwad Gita Vivechanatmak Shabdakosh |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Prahlad C Divanji |
| Publisher | Munshiram Manoharlal Publishers Pvt Ltd |
| Publication Year | 1993 |
| Total Pages | 411 |
| Language | English, Sanskrit |
| Classification | Dictionary |
| File Size | 12 MB |