Comprehensive Critical Dictionary of Prakrit Languages Volum 01

SR No.: 020162
Original Sutra Author: N/A
Author: A M Ghatage
Publisher: Bhandarkar Oriental Research Institute
Publication Year: 1996
Total Pages: 430
Language: Prakrit, English
Classification: Dictionary
File Size: 22 MB

Page 356

अणिह
287
अणीय
अनिहोऽनमुत्र चरेत it is better to take it as an-iha meaning not gadadasao, 80 called after its protagonist, AM. तच्चस्स वग्गस्स earing for this word, and alan the other world. ' Both Pali and अंतकडदसाणं तेरस अज्झयणा पन्नत्ता, तं जहा- अणीयसे, अणन्तसेणे. Pkt. niha or niha ure due to metanalysis of an-iha to anha मणिहय, विऊ देवजसे Antag. 18. being contrasted with anamittra], AMg. इति कम्म परिन्नाय सब्बसो, अणिहयरिउ (anihaya-riu<anihata-ripu) m. name of a उह अण्णाकंखी पंडिए अणिहे एगं अपाणं संपेहाए धुणे सरीरगं Ayar. monk, AMg. अंतगडदसाणं तच्चस्स वग्गस्स तेरस अज्झयणा पन्नत्ता, तं 1.4.3.2 (comm. अग्निहो भवति, स्नियते शिष्यते अष्टप्रकारेण कर्मणेति जहा - अणीयसे, अणंतसेणे, अजियसेणे, अणिहयरिऊ, देवसेणे Antag. निहः ।, 190h; 1912 ); इह अगाखी पंडिए अनिहे पुब्वावररायं जयमाणे 3.1.2 [Ldn.] Ayar.15.32 एवं में उहिर ठियप्पा ... अनिहे अचले चले अपहिलेसे अणिहारिम (a-niliarima<a-nirhāravat) adj. not going परिब्बा Ayir. !..... अभिहे. नदिए सुसंबुडे धन्मट्ठी उवहाणवीरिए Siy. out from the group gama) (owing to playsieal disability), 10.21(110); थिचम्ममिम इमा समाही अस्सि सुठिचा अणिहे बरेजा J8. इय संणिरुद्धमरणं भणियं अणिहारिम अवीचारं BhaAri. 2015. siy. 2.13. 4:(६.५); अणिहे से पुट्ठोऽडियासए Stly. 1.2.1. 12(101) अणिहालियदिस (a-nihāliya-disa<a-nibhalita-dis) arly. (Com निहन्यो इति निहः, न निहोऽनिहः क्रोधादि भिरपीडित: p.a.); perplexed (iit. not seeing the directions), Apt. विहुरे वि हु उसने अलिहे परे:Niy. 1. 5.18 (comm. निहन्यन्ते प्राणिनः संसारे यया सा अणिहालियदिसेण उच्छाहमत्ति पुणु पोरिसेण MahaPu(P.) 70 lit. निहा गाया 10 निथचम्मम्मिमा समाही अस्मि सुठिच्चा अणिहे चरेजा अणिहिसंचय (a-nihi-saricaya<a-nidhi-samcaya) adj. Siy.::.5.42); ट्टि व सकारागपूवर्ण च प. ठियप्पा अणिहे जे स भिक्बू not (disntral to) ooliveting wealth (tretsure), IM. ते नग्गणा D9210.17 (Cu. अकुटिल अणिहे वा असरिसे) . णिह. .... पगइपयणुकसाया अपिच्छ अणिहिसंचय अचंडा Tittlin. 10.
अणिह (aniha) adj. like, sinailar, resembling tuepieions, अणिहुद (a-nihuda <a-nibhrta) adj. (PP) unsottlel, DeNaMI. 1.51 (णिहे मुंहे... मुहे ) अणिहं (comm. अणिहं uasubsided, not tranquil, JS. अणिहुदपरगदहिदया तावो वग्धीव दुट्ठसदृशं मुखं च)
हिदयाओ BhaĀra. 960. अणिह (a-niha-a-nibha) alj. urdestitful, not semblant, अणिहदमण (a-nihuda-mana <a-nibhrta-manas) adj. showy or hyperitieal, AML. अलोल भिक्खू न रसेसु गिद्धे उठे चरे whose mind is not settlel or restrained, JS. चालणिगय व उदयं जीविय-मिचीसिकारण-पूयणं च चए ठियप्पा अणिहे जे स भिक्यू लामण्णं गलाइ अगिहुदमणस्म, BhnAra. 133; अणिहुदमणसा इंदियसम्पाणि Dag:/t... 10.110. अगिहे ठाकुडिले ... अणिहे वा असरिसे p. 212.15; णिगेव्हिढुंग हीरंति Bhairi. 1833; अणिहुदमणसा पदे दियविस्था भिगेcom..) अनिम इत्यमायो यः)
व्हिई दुक्खं Mala. 731(8) अणिहण (a-nihana<a-nidhana) adj. without end, end- अणिहय (a-nihuya<a-nibhrta) adj. opm) Innettled, legs. AM. तं च गोयमा अणिह(णणोरपारसुविविण्णचरमोयहि मिय unsubsided, aot tranquil, AM. तं च पुण करेंति केइ पावा असंजया मदरवगाह सयलमोक्ख-परमहेउभूयं MahaNis. 35.4; Apa. अणिहहि अविरया अणिहुय-परिणाम-दुप्पयोगी पागवई भयंकरं Panha. 1.4; अदिपणाअणाइहि ममियकुवाइहि पगविवि अरहंतावलिहिJINCa. 1.2.14.' दाणं ... छिदमंतर-विधुर-बसण-मग्गण-उस्सव-मत्त-पमत्त-पमुत्त-बचणाखिवण
अणिहण (a-nihana<a-?) Desi. without a shore [ DONE- घायणपर-अणिहुयपरिणाम-तकरजणवहुमयं अकलुणं Panha. 3.1; अणिहुर्यिMa. 4.7 जिलगं कूलम् ], Apa. मीणमिणमणिहणजलकीललंपडं , Mahi- दिव-महामगरतुरियचरिय-खोखुब्भमाण-नचंत-चवलचंचल-चलंतधुम्मंत-जलसमूह 11.(P.) 46.1.13.
... संसारसागरं Uvav. 2 2 unsettled_monk (i.e. herrtic अभिहणकरण (a-nihana-karana <a-nidhana-karana) exled त्रिदंडिन् ) JM. उद्धप्फालाणि करेंति अणिहुआ दुव्बलं च तं होति । n. oheerving non injury, Aps. अगिहराकरण विहाण पहावण Vaddha- कन्नं तं च श पुस्सति असिव्व - सिब्बतदोसा य KarpBhi. 39:55. Ca. 10.36. 1.
अणीइ (a-niika-niti) f. injustice, JM. अशीइ-जुत्ताई खित्ताई अणिहाणहि (a-nihana-nihi <a-nidhana-nidhi) adj. न सप्युरिस-चरित्ताई KumaPra. 310.7%3 Apa. तं चविउ परोया सुर(one) who is inexhaustible or infinite trensure (of knowledge, पवरु । अहो अहो अणीइ रक्वेहि किय Pauma(.) 15.3.4 तकरfaith, miss and prownss), a तुटु अणिहाणिहि धणणं बंदिउ Maha- मारीइ तह य अणीद णिरु दोसंति ण जेत्थु Vaddhach. 3.1.13. Pu.(P.149.12.3.
अणीइ (an-ii <an-iti) I without ealamity or drought, अणिहत (a-nihata<a-nihata) adj. (ppp.) not overeome, JM. KumaPra. 390.7. aunbeaten, AML. नवदसारमंडला ... गहाबला अणिहता अपराइया अणीइपत्त (an-ji-patta<an-iti-patra)ndi. having leaves Samavi'ra, 911
without delrets, IM. 'अणीद पत्ता' इति न विद्यते इतिः गरिकादिरूपा अणिहदपुत्तआ (a-nihada-putta-a<a-nihata-putra-ka) येषु तान्यनीतीनि अनीतिनि पत्राणि येषां ते तथा Janbuddi. comm. p. adi. [1] ( wonar) whosar song have not been slain in the 29b. 7. ot.आईइपत्ता ans. (मुन्दरका ) साहु वीरमादे साहु। अण्णस्सि वि (पि) जम्भ- भणीइस (an-iisa <an-idrsa) alj. not suchy not of this तरे अणिहदपुत्तआ हुविस्ससि ViniSai. 4.9.12.
kind, JM. अन्नहा कहं ईश्सस्स कन्नारयणस्स अणीइसे वरे अहिलासो अणिहय (a-nihaya<a-nihata) adj. (ppp.) [ also अनिय] Samarika. 307.8; विसए वि अणीसो अणुवएसो Yogsa. 56. who has never ben struek dowth or overcome, AMg. बलदेव- अणीय (aniya<anika) १. [PaiLaNi. 49] [ alsn अणीअ] वासुदेवा ... अइबला-अनिहया Paphii. 4.5, Apa, एत्तहि वि महलहो army, AMg. से 5 सण्णी ... पराणीयं आगयं सोचा ... पराणीएणं सद्धि अणिहयमलहो ... बडु पट्ट धणवइसुवहो Bhavika. 229. 12; कुरुपोयणवाई संगाम संगामेइ Viy. 1.7.19 (1. 354); तयाणंतरं च णं ... पायत्ताणीयं ... अणिहयमलहं भिडियई बलउं समच्छरई Bhavika. 342.14.
पुरमओ अहागुपुब्बीए संपट्ठियं Uvav. 49; तए गं से सूरिया में देवे ... दोहिं अणिहय (a-nihaya<a-nihata) m. the name of a monk; अणि(?णी)एहि संपरिखुडे RayPa. 56; तए पं ते दोन्ह वि राईणं अणीया third of the thirteen chapters of the third section of the Anta- Niraya. 1383; हयाणीए गयाणीए रहाणीए तहेव य पायत्ताणीए महया सब्वओ