________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
'अणिदाणया
217
अणिदिय
अणिदाणया (a-nidana-ya<a-nidana-tā ) t. [ also मणि- अजिंदवंदाहिवंदो RitNeCa. 2.10.4; णीलंजस रइवस मृगणयण इंदें भणिय दाणता, अणियाणया] the state of heing free from (Karmie bond- अणिदहो । तुहुं गच्छहि पेच्छहि कमजुयलु णचहि पुरउ जिणिंदहो Malha Pu. MAMA तिहि ठाणेहि संपण्णे अणगारे - संसारकतारं वीईवएज्जा, तं (P.) 6. 4.14; अणिदो खगिदो दिणिदो फर्णिदो JasCa. 1. 18.1: सरीरई जहा-अणिदाणयाए Thana. 3.88(144): सम्वत्थ भगवया अणिदाणया वायई सुद्धमणेहिं जिर्णिदु अर्णिदु सुदेउ थुणेहिं KarCa. 5.6.2; उवएसु पसत्था Thāna. 6.102(529); दसहि ठाणे हि जीवा आगमेसिभद्दत्ताए कम्म अणिदहो एउ जिर्णिदहो तुव कहिउ Vaddhaca. 2.9.13. पगरेंति, तं जहा-अणिदाणयाए. Thāna. 10. 138(758)
अणिंद (an-inda<an-indra) adj. 1 (of a class of goals) अणिदायं (a-nidayam<a-nidayam) adv. unknowingly, which has no Indra (overlord), AMg. चउवीसं देवठ्ठाणा सईदया uneonsciously, AMg. गोयमा ! (णेरइया) णिदाय पि वेदणं वेदेति अणि- पण्णत्ता । सेसा अहमिंदा अणिंदा अपुरोहिता Samav. 24(1); गेवेजा देवा दाय पि वेदणं वेदति Pannav.35. 17-20(2078)
पुच्छा। गोयमा ! सब्वे समिडीया समज्जुझ्या समबला ... अजिंदा अप्पेसा अणिदिट्ट (a-nidittha <a-nirdista) adj. pp.) [also अपुरोहिया अहमिदा JIvābhi. 3. 1120; तत्थ णं बहवे हेट्रिमगेवेजगा देवा अणिविट्ठ] not specified, not mentioned, JM. सच्छंदमणिहिटे पावण परिवसंति-सब्वे समिडिया सब्वे समजुतीया सब्बे समजसा सव्वे समणिहिट अंतरा देति NBhi. 4506; जमिति अणिदिटुं सुयं घेप्पइ NisCu. बला ... अजिंदा अप्पेस्सा Pannar. 2.60(207); 2 [1. A] (of a capi1.6.29; सो य (अत्थो ) अणिदिदुसरूवो NisCu. 1. 13. 115 JS. जाण tal eity) bereft of king or ruler, AMg. तेणं कालेणं तेणं समएण अलिंगरगहणं जीवमणिविठ्ठठाणं Palieatthi. 127.
बलिचंचा रायहाणी अजिंदा अपुरोहिया या वि होत्था Viy.3.1. 41 (3.37); __ अणिद्द (a-nidda<a-nidra) adj. sleepless, Apa, थुणइ सुरिंदु 3 without Indra (the Lord of gods), JM. सा (अवराजिया णयरी) सरद गुण समणे ... तुहुँ अणि कि तुह वरसयणे Maha Pu.(P.) 41. 14.4; य अमरावइव्व अचंतविबुहजणमणाणंदयारिणी अजिंदा य CaupCa. 6.1 दुरयणितणु लोयणई अणिद्दई आउ वि सत्तावीससमुद्दई MahaPu.(P.) 44.3.1. [also without blame.] __ अणिहा (a-nidda <a-nidra) i. sleeplessness, JM. एकेण अणिदसमीह (a-ninda-samiha<a-nindya-samiha) adj. विणा पियमाणुसेण बहुयाइ हुंति दुक्खाई। आलस्सो रणरणओऽणिद्दा Vaj- whose wishes are free from blamishes (i. p. they are good and Lag. 780.
praise-worthy), Apa. भविस्स जिर्णिद अर्णिदसमीह अहो सुणि सेणियराय अणिहिट्ठसंठाण (a-niddittha-santhana <a-nirdista-sams- णिसीह MahaPn.(P.) 43. 1. 14. thāna) adj. one having no particular prescribed form, JŚ. afoer (a-nindā < a-nindā) 1. absence or omission of जाण अलिंगरगहणं जीवमणिहिट्ठसंठाणं Samsa. 49; NiySa. 48; Pavsa. self-reproach or self-eriticism, JS. अपटिकमणं अपडिसरणं अपरि2.8038 BhavPi. 64.1.1. अणिदिसंठाण.
हारो अधारणा चेव । अणियत्ती य अजिंदा अगरुहासोही अमयकुंभो Sam__अणिहेस (a-niddesa <a-nirdesya) adj. (pot. part.) SA. 307. indeseribable, not speeifiaole, AMg. बहवे अण्णे अणिद्देसा ... हयवरा अणिदिता (anindita<anindita) adj. 1. [also अणिदिया] NAYA. 1. 17.14 Ldn.] (comm. अणिद्देस त्ति एकवर्णेन अव्यपदेश्या - 1 name of one of the eight deities presiding over the eight नित्यर्थः), JM. सामन्नमणिदेस सरूवनामाइकप्पणारहियं । जइ एवं जं देणं quarters of the upper region of the sky, AMg. अट्ठ उड़लोगवत्थगहिए सक्षु त्ति तं किह णु ? ViAvBhā. 252
व्वाओ दिसाकुमारिमहत्तरियाओ पण्णत्ताओ, तं जहा - मेघंकरा, मेघवती, __ अणिद्देसकर (a-niddesa-kara<a-nirdesa-kara) adj. who सुमेधा, मेघमालिणी। तोयधारा विचित्ता य अणिदिता Thāna. 8.100(643); does not obey the instructions (of the teacher), not complying Jambuddi. 5.1.1; 2 name of one of the eight female deities with (the instructions), AMg. आणाणिद्देसकरे गुरूणमणुववायकारए ... presiding over the eight quarters of the lower region of the अविणीप त्ति वुचई Utt. 1.3.
sky, AMg. अट्ट दिसादेवयाओ वत्थव्वाओ अहेलोए, भोगंकरा भोगवती अणिद्ध (a-niddha<a-snigdha) adj. not attached (not सुभोगा तह भोगमालिणी सुवच्छा तत्तो च सुमित्ता अणिदिया पुष्फमाला य oily), AMR. जे य अगुरुय-अलहुए ... अलुक्खय अगिद्धे . ते सुमरसु Tittho. 144; AvTI.(H.) p. 121b.3-4; Vasudi. 159.23 24% संपर्य सिद्ध Arih. 16.
CaupCa. 35.1. अणिद्वारि (a-niddharia <a-nirdhārita) adj. (PPT.) अणिदिय (an-indiya<an-indriya) adj. (of living being) not ascertained, not determined, S. (सूत्रधार ) तहि अणिद्धारिअ- having no sense-perception (because they are still dormant or भअथो सामाइओवट्राणनिअंतण-बसेण तदो अवसरिओ ताण णिमओएण they have been belied in the liberated state by direct woulसट्टआहिणअत्थं पउत्तो... आअच्छामि SinMafi. 1.12.8.
pereeption), AMg. जदत्थि गं लोगे तं सव्वं दुपओआरं, तं जहा - अणिधण (a-nidhana <a-nidhana) adj. eternal, not जीवच्चेव अजीबच्चेव ... सइंदियच्चेव अर्णिदियच्चेव Thina. 2.1(49); छविहा having an end, A Mg. इच्चेप पंच महब्भूता ... अणादिया अणिधणा Siy. सव्वजीवा पण्णत्ता, तं जहा - एगिदिया बेदिया, तेइंदिया, चरिंदिया, 9.1.20(656); JS. अणिधणमणंत विसयं केवलियं चावि पण्णत्तं Palicatthi. पंचिंदिया, अणिदिया Thina. 6. 11(483); जीवे णं भंते ! गभं वकममाणे कि
सइंदिए, चकमद अणिदिए बकमइ १ गोयमा ! दविदियाई पत्रच अणिदिए. अणित (a-ninta <a-niryat-a-nirgacchat) adj. [1. वक्कमइ। भाविदियाई पहुच सईदिए Vis. 1.7.10 (1.340; 1.311); दुविहा अणिती (r.art.) not going away, JM. वासकप्पखेसे हमें उबद्दवा सव्वजीवा पण्णत्ता, तं जहा ---- सईदिया चेव अणिदिया चेव Ivabhi.9.15: होति ... एते जाउं जइ ण णिग्गच्छइ तो चउगुरुगं पच्छित्तं ।... अणितस्स मणुस्सा ... इंदियपरिणामेणं पंचेंदिया अणिदिया वि Pannav. 13, 19(942); आणादी दोसा आयसंजमणविराहणा य NisCu. 2.418.18%; मंजंति अणितीओ J8. इंदियाणुवादेण अस्थि एइंदिया ... पंचिदिया अणिदिया चेदि Satig. गोवाड-पुरोहडे महिला KappBha. 2201 (comm. महिला बहिरनिर्गच्छन्त्यो 1.1. 383; Apa. खयं गया महादिया सइंदिया अणिदिया MahAFu.(P.) गोवाटक-पुरोहढानि भञ्जन्ति पुरीषव्युत्सर्गादिना विनाशयन्तीत्यर्थः) 40.12.29 (comm. भावेन्द्रियरहिताः): 2 (of knowledge) sans-sense
अर्णिद (a-ninda<a-nindya) adj. (pot.pari.) not blam- percoption or direct soul-perception, JM. अहवा जमि दियाणं पचक्खं able Can epithet of Jina), Apa. वंदवंदिउ देवदेवो जिणिदो। अणिदो कि तदेव पच्चक्खं ? उवयारमेत्तओ तं पञ्चक्खमणिदियं तचं ViAvBha. 18025
42.
For Private and Personal Use Only