Comprehensive Critical Dictionary of Prakrit Languages Volum 01

SR No.: 020162
Original Sutra Author: N/A
Author: A M Ghatage
Publisher: Bhandarkar Oriental Research Institute
Publication Year: 1996
Total Pages: 430
Language: Prakrit, English
Classification: Dictionary
File Size: 22 MB

Page 289

अणतिवातेमाण
220
अणत्थदंडवेरमन अणतिवातियं Siy. 2.1. 67(689) et.r.1. अणइवत्तिय.
जो मोहविमोहितो नरो कुणइ । सोणत्थजलसमुद्दे अप्पाणं खिवइ धुवमेव अणतिवातेमाण (an-ati-vatemana<an-ati-patayat) adj. KalKa. 36; जो सम्मं नालोयइ नियसलं सो उ पावइ अणत्थं AkkhaMako. {pr. part.) not harming (erestures), not killine (living heings), 4. 38 (p.244); महिला दुग्गइदार महिला जोणी अणत्थाणं Ez. 5.31; न AMg. Ayar. 1. 6.6.3(189%3; 1.8.3.1(209) ef. अणइवाएमाण. खलु एत्तो परो अणत्यो PaiSu. 19; तओ अणस्था अपज्जवसिया Parsu. 47;
अणतिसेसि (an-ati-sesi<an-ati-Sesin) adj. not having 18. असुहाणमावहो वि य अन्थो मूलं अणत्थाणं MEII. 72318); M. perfeet or highest knowledge, JM. अवि केवलमुप्पाडे न य लिंगं देति गामणिधूआ विस-कंदलिब्व बडिआ काहिद अणत्थं GASSS. 5. 10; तस्स अणतिसेमी से देसवत दंसणं वा गिह अणिच्छे पलायति KappBLS. 5024. किल मत्थआओ को वि अणत्यो समुप्पण्णो GASASA. 5.99; अणराए ब्व
अण तुच्छ (ana-tuccha<a-tuccha) arti. not worthless दिराए लंकाणत्थघडणक्खमे सेउवहे SetuBa. 1.71; . ( विदूषक ) मा दाणि i.e. significant, rich, JM. अणतुच्छ ... कप्पूर-धून-महमहिअ --- सुइ- भवं अणथं चितिअ SvapnaVi. 5.7.1: (शूर्पणखा) तदो बिभीमणरामवत्थो KumiCit. H.) 2. 39.
संजोओ अपत्थो ति संभावेमि MahK VTCa. 93.4; ( देवी) सा मेत्ती जा भणतोरिय (ana-toriya<a-tuvarita) adj. (ppp.) which is अणत्थे ओलंबइ Cand Le. 1. 20.143 (विभण्डक ) अन्हाक्खमाणं पडिरक्खnot anointed with alum, Apa, अह कप्पडि अगतोरियई किम लग्गइ साणं च जद एकत्तणं भवे तदा महंतो अणत्थो भविस्सदि Anmun. 4.8.20 #f& SADbaDo. 56.
(p. 511: Apa. हुंतु अणत्थु पोरु बनेवउ NayCa.(P.) 32.12%; देइ अगत्यु अणत्त (an-atta<an-atta) ulj. not received, not aeeepted, कुडुबह मि गोत्तहु जसधणहाणि SADhaDo. 48: इहरत्ति परत्ति वि महो अगत्थ AMA दविहा रूवा पन्नत्ता, तं जहा -- अत्ता चेव अणत्ता चेव Thana. Bhavika. 314.35 कवणु अणत्थु पत्तु दुज्जोहण JambuSaCA.5.13.75 2:234(15); नेरइयाणं भंते : किं अत्ता पोग्गला अणत्ता वा। गोयमा ! नो बहु अणत्थ बहु भवजसगारिउ SndCa.(N.) 8.5.9; तणु पुणु एडु अणत्थफलु अत्ता पोग्गला अणत्ता पोग्गला Viy. 14.9.4 (14.126)
सयलासुइहि निहाणु San KuCs. 767,6. भणत्त (a-natta<a-jnapta-a-jriapita) adj. without अणत्यकारक (an-attha-kāraka<an-artha-karaka) adj. heing asked, M. (कर्पूरिका) दुचइ सो नायरिओ होइ अणत्तो वि जो दूरे producing ealamity, AMg. अन्नं पिय विदेस अणत्यकारक पावकम्ममूलं Ramail. 3.6.
... भणंति Panba. 2.11. भणत्त (anatta<a-jfiapta?) .. the remaing of an offering अणत्यकारि (an-attha-kāri<an-artha-kārin) ati. proto a leity, DENaMa. 1.10 (comm. अगत्तं निर्माल्यम्)
dueing ealamity, S. (लवङ्गिका) वसंतरअणीपरिणाहा अणत्यकारिणो अणत्त (anatta<rnārta) adj. troubled by debts, JM. ते य भविस्संति पिअसहीए. MalSMA. 3.12.55. पब्वज्जाप अजोग्गा ... जे ते अट्ठारसपुरिसेसं ते इमे-बाले बुड़े णपुंसे य ... अणस्थग (an-attha-ga<an-artha-ka) adj. also wणत्थक] अगत्ते जंगिए. इ य NisBha. 35073 इह त्रयो अमावाज्या उक्ताः अन्येऽपि purposeless, useless, AMg. परिग्गहस्स य नामाणि गोण्णानि होति ते सन्ति यदाह -दासे बुड़े (य) मूढे (य) अगत्ते जुंगिए. इ य Thana. तीसं, तं जहा-... अणत्यको आसत्ती Papha. 5.23 JM. पूजणमादुच्चारणcomm. 1650.8: रिद्धिहय-अणत्त-रिणो, राय-रिसी KumaCa. (H.) 1.89 मुववणं होइ जइणो वि। इहरा अणस्थगं तं PalicAPra.6.38-39. (comm. ऋद्ध्या हतं, स्वधनेन निवर्तितं ऋणेन ऋताः पीडितास्तेषामृणं येन) अणत्थगदि (anattha-gadi<anyatra-gati) i. passing from
अणत्त (ana-tta <anya-tva) n. differenee, JM. जम्हा उ one type of Karman to another type (but in the same major मोयगे अभिहियम्मि तत्थेव पञ्चओ होइ। ण य होइ सो अणत्ते, तेण अभिण्णं group milaprakrti), JS. कम्माणं संबंधो बंधो उक्कट्टणं हवे बड़ी। संकमणतदत्थाओ KappBhi. 59.
मणत्थगदी हाणी ओकट्टणं णाम Gom Sa.(K.) 438. अणत्तट्टिय (an-atta-tthiya<an-atmārthika) adj. not अणथघर (anattha-ghara<anartha-grha) h. the house helonging to one's self, AMg. से भिक्बू वा भिक्खुणी बा ... असणं of ealamities, JM. किड वेत्थ अणस्थघरं तकरहत्थं इमं पत्ता TarLo. 1035. वा पाणं वा ... अट्टियं वा अणट्ठियं वा अपरिभुत्तं अणासेवियं ... नो अणत्थदंड (anattha-danda < anartha-danda) m. doing पटियाडेजा 2.1.1.8(331): से भिक्य ... उपविठू ... अगाइले अलुद्धे injury to others without any profit, wanton ioflietion of punishअगत्तट्टिते ... भुंजेज्जा पाणधारणट्टयाए Panha. 6.20.
ment, AMg. तेसि परिब्वायगाणं णो कम्पइ ... अणत्यदहं करित्तए Uvar. अणत्तपण्ण (anatta-panna < anāpta-prajna) adj. not 104; 127; अणत्थदंडे चउब्बिहे पण्णत्ते Av. 80; जंच दिसिवेरमगं अणत्यMOSessing the right insight, AMg. पासह एगेऽवसीयमाणे अणत्तपण्णे दंडाउ जं च वेरम] AurPace.(v.)4; JM. न कुज्जा अणत्याडं Paisa. Ayar. 1.6.1.1.
227 सहसा खयंकरीयं अगत्थदंडस्स अग्गला परमा Jinadai khys. II. अणत्तव (an-attava<an-atmavat) adj. who does not 0.91 तहऽणत्थदंडविरई अनं, स चउब्विहो SADhavi. 915 अवज्झाणJPossess, his (real) self, AM. घट्टाणा अणत्तबओ अहिताए असुभाए पावोवएस-हिसोचकरण-दाणपमायाय रियरूवं चउब्विहं अणत्थदंदच जहासत्तीय ... भवति, तं जहा-परियाए ... पूयासकारे Thann. 6. 32(496)
परिहरा मि VIMAPri. 4. 15 J. पुर(?R)सित्थीसंजोए अणत्थदंडो हवं [अणत्तागमण (anatta-gamana<anātta-gamana)n. re- बिदिओ KattiAyu. 345जंच दिसावेरमणं अणत्थर डेहिं जंच रमणं lation with a woman who is not legally accepted, debaushery, Bhakra. 2081; दिसिविदिसिमाण पढम अणत्थदंडस्स बजणं विदियं CariAR. Dharmasingrabase]
Pa. 24. ef. अणट्टादंड. अणथ (an-attha<an-artha) w. calamity, AMg. नो कुज्जा अणत्थदंडंझाण (anattha-dandan-jhana <anartha-daसंदेहं संदेहोऽणत्थहेउ ति NAya. 1.3, 55; सह अत्थेणं अणत्थे को मेदं सद्द- nda-dhyana) n. [nusalization of the first part] brooding PRERE NAVA 1.14.77:
A n faveur auf STATUT 3 over injury to (living creatures) without any profit, AMg. कामभोगा Utt. 14. 138 J. सारस्सयमाईणं अंतो उववजिऊण देवाणं। इच्छामि भंते ! उत्तमढें पटिकमामि ... अन्नाणंझाणे ... अणत्थदंडझाणे ... तस्सजं जाओ मि दुइत्थं तिहा उ जिंदामि तमणथं PajAra. 239; विहिजोएण मिच्छामि दुकडं AuraPaee.(v.) 11. अणत्थं एरिसय पाविओ सि तुम PaumCa.(V.) 62.4; अत्थउ होउ अणत्थउ अणस्थदंडवेरमण (anattha-danda-veramana <anarthaकामो विगलंतपेम्मविरसओं य KurMakn. 2.283; किं च मुणीण अणत्थं tdanda-viramana) m. the vow of not to infliet punishmen