________________
Vaidyaka
[ros.
Description.--- Country paper; Devanagari characters; hand-writing good; benedictory phrase and marks of punctuation and double line on borders in red ink; foll. 49-54 are different in hand-writing and paper; they must have been added later on. So the date of copying given on fol. 544 seems to belong to the latter portion. The work forms the second part of Mahendra's treatise on rug. The first part (cf. Ms. No. 106 ) was called द्रव्यराणरत्नमालिका which simply enumerates the different synonyms of each medicine. This is evident from - द्रव्यावलीनिवद्धानां द्रव्याणां नामनिर्णयं ॥ लोकप्रसिद्धं वक्ष्यामि यथागमपरिश्रमं ॥ verse 14 of our Ms. fol. 24, ll. 5-6. On fol. 51 4. we read the following verses ; which, along with the colophon would have the work ascribed to धन्वंतरि -
124
इत्यायुक्तानि बहुशो मिश्रीकृत्य समासतः । उक्तं निखिलमेतद्धि निर्घुदुज्ञानमुत्तमं ॥ ८९ ॥ भिषजां वुद्धिवृद्ध्यर्थे धन्वंतरिविनिर्मितं ।
इति धन्वंतरित निर्घुटः समाप्तः
In this connection see also Mss. Nos. 273, 107 and ro6.
Age.— Sam. 1924.
Author.— Mahendra Bhogika, son of Krsna Bhogika. Begins.fol. rb
श्रीमद्राधागोपीनाथौ बिजयतां । श्रीघन्वंतरये नमः ॥ नमामि धन्वंतरिमादिदेवं सुरासुरैर्वेदितपादपद्मं ।
लोके जरारुग्भयमृत्युनाशं धातारमीशं विविधौषधीनां ॥ १ ॥ अनेक देशांतरभाषितेषु सर्वेष्वथ प्राकृतसंस्कृतेषु । गूढेष्वगूढेषु च नास्ति संख्या द्रव्याविधानेषु तथौषधीषु ॥ २ ॥ प्रयोजने यस्य तु याचितस्य तावत्स गृन्हाति यथांवु कृपात् । तथा निघंटांवुनिधेरनंता गृन्हाम्यहं किंचिदिहैकदेशं ॥ ३ ॥ नामोक्तमेकस्य यदौषधस्य नामापरस्यापि तदेव चोक्तं । शास्त्रेषु लोकेषु च यत्प्रसिद्धं न गृह्यतेसौ पुनरुक्तदोषः ॥ ४ ॥
Ends.—fol. 544
अपस्माराभिभूतेभ्यो ग्रहास्तेभ्यस्तथैव च । सुर्वर्णादिरयं वर्गः षष्ठोक्तोपि यथाक्रमं ॥ ६८ ॥