Sarth Gujarati Jodni Kosh

SR No.: 016105
Original Sutra Author: N/A
Author: Gujarat Vidyapith Ahmedabad
Publisher: Gujarat Vidyapith Ahmedabad
Publication Year: 1967
Total Pages: 950
Language: Gujarati
Classification: Dictionary & Dictionary
File Size: 28 MB

Page 95

અવશ્યમેવ ]
[અવાડું
મેવ અ [i] ખચીત જ. –થંભાવિત–વી) વિ. [i] | બોલવું તે (૩) અશુભ વાણી. સવળ અ. ઊલટસૂલટ. –ળાઈ અવશ્ય બનવાનું એવું; અપરિહાર્ય. - થંભાવિવાદ ૫૦ [.]. ૦ આડાઈ કહે તેનાથી ઊલટું કરવાની ટેવ (૨) હઠીલાઈ. અમુક બનશે જ એ નિયતિવાદ; “ડિટર્બિનિઝમ”
-ળાસવળી સ્ત્રી, એક છોડ (કે વેલ) (૨) અ૦ અવળું ને અવસગ્ન વિ. [સં.] ખિન્ન પડી ગયેલું (૨) નષ્ટ; મૃત
સવળું એ ક્રમમાં. –ળિયું ન૦ અંદર પડતું ઢાંકણું અવસર j[4.]તક; લાગ(૨) સમય; વખત (૩) પ્રસંગ; ટાણું. અવળકે પુરા (ક.) તરફડિયું; વલખું; હવાતિયું [ આવો =લાગ કેતક મળવી.-ઓળખ,–જો–સમય અવળ૫, અવળપણું, અવળ-પંચક-મત–તિ), વાણી, અને સંજોગ વગેરે સમજવું; લાગ અને પ્રસંગની કદર કરવી. -સવળ, અવળાઈ, અવળાસવળી, અવળિયું ન૦ જુઓ અવસરે મોતી ભરવાં = પ્રસંગે બરાબર ખર્ચ કરવું.]. ૦૫ાણી અવળ'માં = દહાડો પાણી; ઉત્તરક્રિયા
અવળું વિ. ઊંધું; ઊલટું (૨) વાંકું; આડું પ્રતિકૂલ (૩) ખોટું. અવસર્ષે [.] જાસૂસ. ૦ણ નવનીચે જવું-ઊતરવું તે. -પિણી [અવળી પાઘડી કરવી કે મકવી = મત. પક્ષ કે વચનમાં ફરી
સ્ત્રી ઊતરતે – અધોગતિને ઘણો લાંબો સમય(આચાર્ય હેમ- જવું(૨)દેવાળું કાઢવું. (રૂપિયા) અવળા કરવા,થવા = ખોટ ખાવી ચંદ્રના લખવા મુજબ ૧૦૦૦,૦૦૦,૦૦૦,૦૦૦,૦૦૦ સાગરવ કે જવી; ખેવું. અવળા પાસા પઢવા = ધાર્યાથી ઊલટું થવું; બરાબર) (જૈન). –પીં વિ૦ નીચે ઊતરતું
ગણતરી ઊંધી પડવી, અવળા પાટા દેવા, બાંધવા, બંધાવવા અવસાત અ[સર૦ મ. = એકાએક. ૬િ. અ + મ, સામત = પળ = ખોટું સમજાવવું; ભ્રમમાં નાખવું. અવળા પૂજેલા =ગયે જન્મ કે મહુરત] અત્તરસાત; હમણાં જ (૨) એકાએક
પાપ કરેલાં (‘અવળે હાથે પૂજેલા' પણ કહેવાય છે.). અવળી અવસાદ કું. [4] નાશ; અંત (૨) ખેદ
ઘાણીએ પીલવું = ખૂબ ત્રાસ આપીને મારી નાંખવું. અવળું અવસાન ન [4] અટકવું – બંધ પડવું તે; અંત (૨) આખરઘડી; ઊઠવું = ઊલટું સામે કે વિરુદ્ધમાં જવું; સામે થવું કે જવું. અવળું મત (૩) હદ; સીમા (૪) યતિ; વિરામ [ ધર્મપુસ્તક પરવું = અવળું લાગવું કેનીવડવું. અવળું મેં કરવું =રિસાવું (૨) અવ(વે)સ્તા સ્ત્રી [f. ઉસ્ત] જ્ઞાન (૨) પારસીઓનું મૂળ મિ ફેરવી લેવું; દુલેક્ષ કરવું કે નાપસંદગી બતાવવી. –વેતરવું = અવસ્થા સ્ત્રી [સં.] સ્થિતિ; દશા (૨) આયુષ્યના અમુક અમુક અવળું કે ઊંધું યા ખોટું કરી કે કહી બેસવું. અવળે પાને ને મુદતના ભાગ કે પેટા ભાગ તે (૨) ઘડપણ [થવી= અવસ્થાએ દેવાવ = મરજી વિરુદ્ધ કામ કરાવવું ને પછી પજવવું. અવળે પહોંચવું; ઘડપણ આવવું; વૃદ્ધ થવું. –લાગવી =ઘડપણ દાખવવું મોઢે પડવું = ઊંધા મોઢે – ઊંધા પડવું (૨) પથારીવશ થવું; માં કે અનુભવમાં આવવું.].૦ચતુય નવચેતનાની ચાર અવસ્થાએ પડવું. અવળે અસ્તરે મંદવું = (ઈને) બરોબર લઈ નાંખવું તે – બાહ્ય, કૌમાર, યૌવન અને જરા. ૦ત્રય નવ શરીરની ત્રણ – ખરાબ કરવું; ખરાબ રીતે મંડી નાંખવું. અવળે હાથે દેવી = અવસ્થાઓ તે - જાગૃતિ, સ્વપ્ન અને સુષુપ્તિ. ૦ય નવ મનની જોરથી ઘોલ કે થાપટ લગાવવી.]. સવળું વિ. ઊંધુંચતું બે અવસ્થાઓ તે – સુખ અને દુઃખ, ૦ત્મક વિ૦ (મનની) | અવળે સ્ત્રી, જુઓ અવરે; સુવાવડીનો એક ચાટે અવસ્થા કે દશા સંબંધી. વન ન રહેઠાણ (૨) સ્થિરતા. ૦વાન અવંક વિ૦ [.] વંક-વાંકું નહિ એવું વિ૦ ઘરડું; વૃદ્ધ. –સ્થાંતર ન [j] અવસ્થામાં થતા ફેરફાર અવંગ વિ૦ આખું; એકસામટું; સમગ્ર (૨) બીજી અથવા બદલાયેલી અવસ્થા. –સ્થિત વિ. રહેલું; | અવંતિ(–તો) સ્ત્રી [સં.] (સં.) ઉજજન નગરી (૨) ૫૦ ઉજજન વસેલું. –સ્થિતિ સ્ત્રી, રહેવું તે (૨) રહેઠાણ
રાજધાનીને એક પ્રાચીન દેશ (માળવા તે મનાય છે.) અવશ્યક ૫૦ [i] “સબટેન્શન્ટ” (ગ.)
અવાઈ સ્ત્રી [મ.] અફવા; હવાઈ વાત અવહાર ! [4] થોડા વખત પૂરતી સુલેહ; યુદ્ધવિરામ અવાક(-ચ) વિ. [સં.] મૂક; સ્તબ્ધ અવહાલું વિ૦ [અ + વહાલું] વહાલું નહિ એવું; અપ્રિય અવાક વિ૦ [અ +વાક] વાક -ચીકાશ - સર્વ વિનાનું અવહિત વિ૦ [i] લક્ષ આપનારું એકાગ્ર
અવાચ વિશ્વં] જુઓ અવાક. ૦૭ વિ. મંગું(૨) બેભાન – અવહિત્ય ન [4.] મને વિકાર છુપાવવા તે એક વ્યભિચારી ભાવ સ્ત્રીહેડકીવાધણી (૨) સસણી (૩) ડચ (૪) બગાસું (૫) અવહેલન નવ-ના, અવહેલા સ્ત્રી[4] અવહેલવું તે; અનાદર; [] દક્ષિણ દિશા. –મ્ય વિ૦ અવર્ય; અકસ્થ (૨) ન વંચાય
અવગણના. અવહેલવું સ૦ કિ. [. મહેઠ] અવગણવું એવું. -શ્યતા સ્ત્રી, અવહેવાર વિ૦ વહેવારુ નહિ એવું
અવાજ પં. [. માવાઝ] ધ્વનિ; શબ્દ (૨) ઘાંટે; નાદ. [–ઉઠાઅવળ વિ૦ (એકલું ભાગ્યે વપરાય છે.) જુઓ અવળું. ગતિ વ= જોરથી– મોટેથી બોલવું(૨)પોતાની વાત જોરથી જાહેરમાં
સ્ત્રી અવળી – ઊંધી કે ખેટી ગતિ. ૦ચંતાઈ સ્ત્રી અવળચંડા- રજૂ કરવી. –ઉતરી જો= (ગાવાનો) કંઠ સારે ન રહે. પણું. ૦ચંડું વિ૦ કહે તેથી ઊલટું કરનારું (૨) અટકચાળું -પહે= ઘાંટે ધીમે થ.]. –જી વિ૦ અવાજવાળું (૨) ૫૦ અડપલાખાર. ૫સ્ત્રીઅવળાઈ. ૦૫શું વિ. અવળાં કે અશુભ તેપ-બંદૂક ફેડનાર (૩) સ્ત્રી, ગાયકને કંઠ. ૦પેટી સ્ત્રી, પગલાંવાળું. પંચક ન બેસતે પંચકે કશું અવળું થઈ જવું તે ગ્રામેનને એ ભાગ કે જેમાં પિન ઘાલવામાં આવે છે. તેને (૨) વારંવાર (પાંચ વાર) એવી ને એવી વિટંબણા આવી પડવી | બીજે છેડે અવાજનું ભુંગળું જોડાયેલું હોય છે.) “સાઉન્ડ-બૉકસ' તે (૩) [લા.] સારું કરવા જતાં ખેટું થઈ જવું તે; ઊલટું થઈ | અવાટ વિ. [અ +વાટ] વાટ વિનાનું, રસ્તો પડેલ ન હોય તેવું જવું તે. ૦મત(તિ) સ્ત્રી અવળી ઊંધી મતિ. ૦વાણી સ્ત્રી | (૨) સ્ત્રીખેટે રસ્તે (૩) કુમાર્ગ; અનીતિ વાચાર્થથી ઊલટો અર્થ સૂચવતી વાણી; ગૂઢ વાણું (૨) અવળું | અવાડું ૧૦ આઉ; બાવલું