Sarth Gujarati Jodni Kosh

SR No.: 016105
Original Sutra Author: N/A
Author: Gujarat Vidyapith Ahmedabad
Publisher: Gujarat Vidyapith Ahmedabad
Publication Year: 1967
Total Pages: 950
Language: Gujarati
Classification: Dictionary & Dictionary
File Size: 28 MB

Page 83

અભિ]
[અભિલાષી
અભિ [ā] ઉપસર્ગ. ‘પાસે – તરફ’, ‘ની ઉપર’ એવા ગતિવાચક | (૪) આગ્રહ; હઠ અર્થમાં, ઉદા અભિમુખ અભિક્રમણ(૨)સ્વતંત્ર શબ્દ જોડે ‘એક’, | અભિનિષ્ક્રમણ ન [iu] બહાર જવું તે (૨) સંન્યાસ
અધિક' એવા ભાવના અર્થમાં; ઉદા૦ અભિધર્મ અભિનવ અભિનિષ્પન્ન વિ૦ [ā] જુઓ નિષ્પન્ન અભિ(ભી), વિ. [૪] વિષયાસક્ત કામી
અભિનીત વિ. [4] પાસે અણાયેલું (૨) ભજવાયેલું અભિષેણ પું. [ā] પરસ્પર છેડાતી બે સુરેખાથી બનતા કેઈ | અભિનેતા પું[] અભિનય કરનાર; ઍકટર; નટ ખૂણાની સામેને ખગો; “વર્ટિકલ ઍન્ગલ' (ગ.)
અભિનેય વિ. [ā] ભજવવા ગ્ય અભિકમ છું. [.] આરંભ (૨) ચડાઈ
અભિન્ન વિ૦ [.] અખંડ (૨) જુદું નહિ તેવું; એક એકસરખું મણક્ય નથR.) ચડાઈ
(૩) ગ.) પણ (અંક). છતા સ્ત્રી, અભિક્રોશ ૫૦ [i] વિલાપ (૨) ઠપકે (૩) નિંદા
અભિપ્રાય પં. [૪] મત (૨) હેતુ; મતલબ; અર્થ. [-આપ અભિગમ પં;ન[સં.]તરફ-સામે જવું તે(૨)સંજોગ. ૦નીય, =મત હોયતે કહેવો.–૫ર આવવું –બાંધ=મત નક્કી કરે; -મ્યવિ. અભિગમન કરી શકાય એવું
નિર્ણય ઉપર પહોંચવું. -મળ = શો મત છે તે જાણવા મળવું. અભિગામી વિ. [ā] –ની પાસે જનાર (૨) ભેગવનાર –મેળવ-લે=(બીજા) મત શું છે તે પૂછીને જાણો. અભિગ્રસ્ત વિ[4] ઘેરાયેલું સપડાયેલું [અભિઘાત કરનારું સારે અભિપ્રાય = ફાવતે ગોઠત – અનુકૂળ મત.] અભિઘાત j[i.] આઘાત (૨)હુમલે માર(૩)વિનાશ:૦કવિ૦ | અભિપ્રેત વિ. [સં.] મનમાં ધારેલું; ઇષ્ટ (૨) સ્વીકારેલું અભિચર પં. [] અનુચર; નેકર
અભિક્ષણ ન૦ [] મંત્ર ભણીને પાણી છાંટવું તે અભિચરણ ન [] અભિચાર કરે તે
અભિભવ ૫૦ [૩] હાર; પરાજય (૨) અનાદર અભિચાર પં. [.] મેલાં કામ માટે મંત્રપ્રવેગ કરો તે (તંત્ર અભિભૂત વિ. [4] હારેલું (૨) અપમાનિત પ્રમાણે છ જતના અભિચાર છે- મારણ, મેહન, સ્તંભન, વિદે- અભિમત વિ. [૪] ઈ9;પ્રિય (૨) સંમત માન્ય કરેલું; સ્વીકારેલું પણ, ઉચ્ચાટન અને વશીકરણ), ૦ક પુત્ર જારમારણ કરનારો | અભિમન્યુ j[4.](સં.)અર્જુન સુભદ્રાને પુત્ર.[-ચકરાવે અભિજન ૫૦ [ā] સંબંધી જન (૨)-વતન (૩) વંશ; કુળ = ચક્રવ્યુહ, સાત કોઠાનું યુદ્ધ કે તેના જેવી કઠણ કે જેમાં ન ફાવી અભિજાત વિ. [ä.] ખાનદાન(૨) સુંદર, શ્રેષ્ઠ (૩)શિષ્ટ. ૦વન શકાય એવી બાબત]
[તે (૩) પડકાર અભિજિત ૫૦ [4.] એક નક્ષત્ર (૨) દિવસનું આઠમું મુહુર્ત અભિમંત્રણ ન[ā] મંત્રથી પવિત્ર કરવું તે (૨) મસલત ચલાવવી અભિજ્ઞ વિ. [સં.] અનુભવી (૨) માહિતગાર. છતા સ્ત્રી, -જ્ઞાત અભિમંત્રિત વિ. [4] અભિમંત્રણ કરેલું વિ. ઓળખેલું. -જ્ઞાન ન૦ સ્મૃતિ; ઓળખ (૨) ઓળખાણની | અભિમાન ન૨; ૫. [સં.] અહંકાર; ગર્વ. [ઊતરવું, –જવું, નિશાની. [-શાકુંતલ ન૦ (સં.) કાલિદાસનું એક પ્રખ્યાત નાટક] | ' નીકળવું = ગર્વ જતો રહે, આવવું, -ચઢવું = ગર્વ થ. અભિતસ વિ૦ [ā] અતિ તપેલું (દુઃખથી)
-ધરાવવું, –રાખવું =ગર્વ કે કરે. –હોવું =ગર્વ દૂર અભિતાપ પું[] સંતાપ
કરો – કાઢ.]
[વિસ્ત્રી અભિદ્રવ ૫૦ [4.] હુમલો
અભિમાની વિ. [સં.] અભિમાનવાળું. -નિતા સ્ત્રી.. –નિની અભિધર્મ ૫૦ [.]શ્રેષ્ઠ ધર્મતત્વ
અભિમુખ વિ .]-ના તરફ મુખવાળું; સંમુખ (૨)[ગ.]સામે અભિધા સ્ત્રી [i] શબ્દને મળ અર્થ (૨) એ અર્થની બેધક | (ખણી). ૦ણુ પુંડ સામેને ખૂણો (ગ.). ૦તા સ્ત્રી, શબ્દશક્તિ. વન નનામ; ઉપનામ (૨) શબ્દ (૩) શબ્દશ (૪) | અભિયુક્ત વિ[i] રેકાયેલું (૨) નિમાયેલું (૩) શત્રુથી ઘેરાયેલું [વ્યા.] કર્તા માટેનું વિધાન. વનમાલા(–ળા) સ્ત્રી શબ્દકોશ. | (૪) પુંઆરોપી; પ્રતિવાદી
મૂલક વિ૦ શબ્દના વાસ્વાર્થ ઉપર રચાયેલું. વૃત્તિ સ્ત્રી, અભિગ કું[સં] નિકટ સંબંધ (૨) દીર્ધ ઉદ્યોગ; ખંત (૩) વાચાર્થ જણાવવાની શબ્દશક્તિ. -ઘેય વિ૦ કહેવા યોગ્ય (૨) વિદ્વત્તા (૪) હલ્લે (૫) આ૫; ફરિયાદ.-ગી વિ૦ –માં મચેલું, નામ દેવા એચ (૩) ન૦ અક્ષરાર્થ (૪) વિષય બલવાનો) રત (૨) હુમલો કરતું (૩) આરેપ મૂકતું (૪) પં. ફરિયાદી અભિધાવન ન [૪] પંઠ પકડવી તે, હો
અભિરક્ત વિ. [.] નિમગ્ન; અભિરત અભિધાવૃત્તિ સ્ત્રી, અભિધેય વિ. [ā] જુઓ “અભિધા'માં અભિરત વિ૦ [4] અત્યંત આસક્ત અભિનય ૫૦ [ā] મનોભાવદર્શક હલનચલન અથવા મુદ્રા (૨) અભિરામ વિ૦ [4] આનંદદાયક (૨) મનહર વેશ ભજવવો તે. કાર ૫૦ નટસૂચન સ્ત્રીઅભિનયની અભિરુચિ સ્ત્રી [.] ચિ; શેખ; પ્રીતિ સૂચના; “સ્ટેજ ડાયરેક્ષન”
અભિરુદ્રતા સ્ત્રી [.] વડજ ગ્રામની એક મર્થના (સંગીત) અભિનવ(–વું) વિ[ā] તદ્દન નવું (૨)શિખા ઉ; કાચું. છતા સ્ત્રી- અભિરૂ૫ વિ૦ [ā] અનુરૂ'; એગ્ય (૨) રૂપાળું (૩) માનીતું અભિનંદન ન. [સં.] ધન્યવાદ (૨) અનુમતિ (૩) સ્તુતિ. –નીય અભિલગ્ન વિ. [4] બરોબર જોડાયેલું; “એડનેટ' (વ. વિ) વિક અભિનંદનને પાત્ર અભિનંદવા યોગ્ય. –વું સત્ર ક્રિ. [. | અભિલષિત વિ. [સં.] ઈચ્છેલું અનિંદ્ર] અભિનંદન કરવું (૨) અક્રિ. આનંદવું; રાજી થવું | અભિલાખ ૫૦ [સં. મfમાવ] મનકામના (૨) ઉત્કટ ઇચ્છા અભિનંદિત વિ. [ä.] અભિનંદન પામેલું [(૨)આગ્રહી(૩)દઢ | અભિલાખવું સત્ર ક્રિટ ઇચ્છવું; અભિલાખ કર અભિનિવિષ્ટ વિ. [૩] -માં મચેલું; –ની પાછળ નિશ્ચયપૂર્વક પડેલું | અભિલાષ પું, –ષા સ્ત્રી. [] અભિલાખ. –ષી વિ અભિનિવેશ ૫૦ [] તન્મયતા (૨) આસક્તિ (૩) દઢ નિશ્ચય | અભિલાષાવાળું