________________
વડીલાઈ]
૭૪૫
[વતી
વડીલની આજ્ઞા મુજબ ચાલતી –તેનાં માન-મેળે સાચવવાને વણુ પરે ! (ક.) વાપર; ઉપગ આધારે નભતી વ્યવસ્થા (૨) વિ. તેને લગતું. –લાઈ સ્ત્રી | વણપ્રીછવું વિ૦ પ્રીછવામાં કે ગણતરીમાં નહિ આવેલું વડીલપણું, મુરબ્બીપણું. લેજિત વિ૦ [+૩૫નંત] બાપ- વણમાગ્યું વિ૦ નહિ માગેલું; માવ્યા વગરનું દાદાએ રળેલું તેવું વારસામાં મળેલું
વણલોભી વિ. [વણ(વિના) + લોભ] ભરહિત વડું વિ૦ [ફે. વૈg; અથવા પ્રા. વેઢ (કું. વૃદ્ધ; સર૦ મ. વી; વણવું સક્રિ૦ [. યુગ; હિં. વુનના; મ..વિગળે (સં. વે)] આમ
દ્િ. વડા] મેટું (સમાસમાં ‘વડ' રૂપ, જેમ કે, વડસાસુ) (૨) ૦ ળવું; ભાગવું (દેરડું) (૨) સાળ વડે કપડું બનાવવું (૩) વેલણ [. (સં. વટ)] અડદની દાળની એક વાની (૩) ત્રિા. વડે રોટલી વગેરે કરવું (૪) પાટિયા ઉપર લોટ મસળીને (સેવા) વઢ, પર (ä. પટે)] પડના અર્થમાં સંખ્યાવાચક શબ્દને લાગે છે. પાડવી (૫) [લા.] કામમાં કેળવવું; પલોટવું (૬) (સુ.) વીણવું. ઉદા. એકવડું, બેવડું, તેવડું ઈ૦ (૪) કદ (ડ) બતાવવાના [વણી નાખવું =નાશ કરવું, પાયમાલ કરવું. વણીને કહેવું, અર્થમાં આ, જે કે, તે વગેરે સર્વનામને લાગે છે. ઉદા. આવડું, | મૂકવું = અતિશયોક્તિ કરવી (૨) અટકળે કહેવું.] એવડું, જેવડું, કેવડું ઈ૦. [(વાતનાં વડાં કરવાંક કાંઈ નીપજે | વણસવું અ૦િ [તું. વિનર; સર૦ હિં. વિનરાના] બગડવું; નહીં છતાં વાત લંબાયા કરવી. વડું કરવું = (પુષ્ટિમાર્ગમાં) ઠાકર- ખરાબ થવું (૨) નાશ પામવું જીને ધરાવેલું કે તું લઈ લેવું. વડે નિશાળિયા =વર્ગને | વણસાડ j[‘વણસવું” ઉપરથી]બગાડ; નાશ. ૦૬,–વવું સક્રિ મુખ્ય કે પહેલો વિદ્યાર્થી. વડા પ્રધાન =રાજ્યનો સૌથી વડો વણસ'નું પ્રેરક. –વું અક્રિ. વણસનું ભાવે પ્રધાન; “પ્રાઈમ મિનિસ્ટર'.]
વણસિયું ન૦ વરખડાનું તેલ
[રીત વડે અ [જુઓ તે] વતી; થી
વણાઈ સ્ત્રી [‘વણવું ઉપરથી] વણવાનું મહેનતાણું (૨) વણવાની વડેરું વિ૦ [૩. વ૬] વડીલ, મેટું
વણાટ કું. [વણવું' ઉપરથી] વણતર; કુમાશ; પિત. ૦કામ ન વઢકણ(–ણું), વહકારું વિ૦ [વઢવું' ઉપરથી] કજયાર વણવાનું કામ. શાળા સ્ત્રી, વણાટકામની કે તે શીખવવાની વઢવાડ સ્ત્રી. [‘વઢવું' ઉપરથી] કજિયે; તકરાર; લડાઈ –હિયું | જગા. –મણુ ન૦, -મણી સ્ત્રી, વણાટકામની મારી વિ૦ વઢકણું. –ડિયણ વિ. સ્ત્રી
વણારસી વિ૦ [4. વનારસી (કા. વળfસ), સં. વારાણસી] વવું અશકે. [પ્રા. વિઠ્ઠ (સં. વિઘટ) પરથી ] તકરાર કરવી બનારસી (સાડી) (સુ.) (૨) મારામારી કરવી (૩) સ૦િ ઠપકે આપવો. [વહી પડવું = વણિક પૃ. [] વાણિયે (૨) વિપારી. પુત્ર પુત્ર વાણિયાને તકરાર કે ટો થઈ જવો; લડવું]
દીકરો; વાણિયે. બુદ્ધિ સ્ત્રી, વણિક કે તેના કામકાજને વટવેડ સ્ત્રી, જુઓ વઢવાડ
ગ્ય બુદ્ધ. વૃત્તિ સ્ત્રી, જુઓ વાણિયાવિદ્યા (૨) વેપાર વડે વઢાઢવું સક્રિ. [‘વઢનું પ્રેરક] વઢે એમ કરવું; લડાડવું આજીવિકા ચલાવવી તે વઢવઢા, વઢાવ૮(–ઢી) સ્ત્રી [વઢવું” ઉપરથી] સામસામું વઢવું | વણિય–વેર (વ') ન૦ [પ્ર. વળથર ?] એક નાનું ચેપગું પ્રાણી તે; લડાલડ
-વત [સં.] નામને લાગતાં ‘–ની પેઠે, –ની જેમ અર્થ બતાવે છે. વઢાવું અક્રિડ, –વવું સક્રિય વઢવું વાઢવુંનું કર્મણિ ને પ્રેરક | ઉદા. આત્મવત્ (૨) [‘વાન’નું મૂળ કં. રૂપ. સ્ત્રી વતી] નામને વઢિયાર પં. કડી મહેસાણા પાસે (ઉત્તર ગુજરાતને) એક લાગતાં ‘વાળું અર્થ બતાવે છે. ઉદા. ફલવત
પ્રદેશ. –રી વિ૦ સ્ત્રી વઢિયાર તરફની – સરસ એક જાતની | વત(૦૨)ડવું સક્રિ. [વે તોડવું (સં. વિં+તુ)] નખથી ખણવું (ગાય ભેસ)
કે ફાડી નાખવું. [વત(૦૨)ડાવું (કર્મણિ), –થવું પ્રેરક).] વણ (ણ) ન. [રે. વળી; સર૦ પ્રા. વળી, હિં. વન = કપાસને | વતન ન [..]મળ ગામ કે દેશ (૨) ઈનામ દાખલ સરકાર તરફથી
છેડ] કપાસ, કપાસને છોડ કે કપાસનું ખેતર (૨) અ૦ [સં. મળેલી જાગીર (૩) જમીનજાગીરની ઊપજ. ૦દાર વિ૦ (૨) ૫૦ વિના] (૫) વિના (૨) સમાસમાં પૂર્વપદ રૂપે આવતાં, તે વિનાનું જાગીરદાર. ૦દારી સ્ત્રી જાગીરદારી. ૦૫રતી સ્ત્રી [.] એવો અર્થ બતાવે છે. જેમ કે, “વણલોભી', “વણકહ્યું
સ્વદેશાભિમાન; સ્વદેશપૂજા. ૦વાડી સ્ત્રી સ્થાવર મિલકત (સુ.). વણકર ! [‘વણવું ઉપરથી] વણવાને બંધ કરનાર –રી સ્ત્રી, -ની વિ૦ (૨) ૫૦ મળી રહીશ વણવાની મારી
વતરડવું, વતરડાવું, –વવું જુઓ “વતડવું’માં [કલમ, વટાણું વણ છોડું. [સં. પછીથા; સર પડેછો] ઝાડની છાયા (નીચેના | વિતરણું ન [સં. વેત્ર= બસ – નેતર ઉપરથી? કે વતડવું ઉપરથી ] રેપ પરની). [-છાઉ વનસ્પતિ = વણછામાં ઊગનારી વનસ્પતિ; વતરેક અ૦ +[સં. તરેઝ] વતરેગ જુઓ ૨)પુંવ્યતિરેક;
કાફાઈટ’ (વ. વિ.).] [વેપારની વસ્તુ; “કૉમેડિટી’ ભેદ; અભાવ વણજ પું[પ્રા. વન સં. વાવ)] વેપાર, ધંધો (૨) સ્ત્રી, વતરેગ(–ગે) અ [જુઓ વતરેક] વિના; વગર વણજાર સ્ત્રી [‘વણજ'+ હાર કે કાર; સર૦ હિં. વનનારા; મ. વાગરે [જુઓ વૈતરું] વૈતરે; મજૂર વળનાT] વણજારાની પોઠ કે કાફલો. રી સ્ત્રી વણજારાની સ્ત્રી, વતાડવું સક્રિ. જુઓ વિતાડવું (૨) (કા.) બતાડવું; બતાવવું -ર નવ વણજારાને ધંધે. -રે ૫૦ બળદની પીઠ ઉપર માલ વતાવવું સક્રિ. [જુઓ વિતાડવું] પજવવું (૨) છેડવું (૩) [ઉ.ગુ.] ભરી દેશપરદેશ લઈ જનાર વેપારી
બતાવવું. [-ડા(–વા)વવું (પ્રેરક), વતાવાળું (કર્મણિ).] વણતર ન [‘વણવું” ઉપરથી] વણવું તે (૨) વણાટ; પિત; કુમાશ | | વતી અ૦ [જુઓ વતે] વડે (૨) [સર૦ મ. વતી, વતીને માટે; વણતેલ વિ૦ તેલ વિનાનું; ખૂબ
બદલે (૩) ૩૦ સ્ત્રી [સં.] જુએ “-વી. ઉદા૦ ‘લાવણ્યવતી
Jain Education International
For Personal & Private Use Only
www.jainelibrary.org