Sarth Gujarati Jodni Kosh

SR No.: 016105
Original Sutra Author: N/A
Author: Gujarat Vidyapith Ahmedabad
Publisher: Gujarat Vidyapith Ahmedabad
Publication Year: 1967
Total Pages: 950
Language: Gujarati
Classification: Dictionary & Dictionary
File Size: 28 MB

Page 781

લેપડા ]
૭૩૬
ડંડો મારવા તે; ખાપટ
લેપ પું [‘લેપ’ ઉપરથી] પાપડે; ચર લેપન ન॰ [સં.] લેપ કરવા તે (૨)જુએ લેપ ૩ [(૩) ઢાંકવું લેપવું સક્રિ॰ [જુએ લેપ] ચેાપડવું; થશેડવું(૨) વળગવું; ચેાટવું લેપાવું અક્રિ॰ ‘લેપવું'નું કર્મણિ (૨) આસક્ત થવું; રાગમાં પડવું. -વું સક્રિ॰ ‘લેવું'નું પ્રેરક [જનરલ ઇ૦) લેફ્ટનન્ટ પું॰ [ૐ.] મદદનીશ કર્મચારી. (ઉદા॰ લેન્ગવર્નર, કર્નલ, લેફ્ા પું॰ [‘લેપ’ઉપરથી; સર૦ મ. દા] વળગેલા કાદવને લાંદે (પગ, જેડા વગેરેને)
લેબલ ૦ [] નામઠામવાળું (નિશાની માટેનું) પત્તું લેખાસ પું॰ [જુ લિબાસ] પોશાક, પહેરવેશ લખારેટરી સ્ત્રી॰ [.] પ્રયોગશાળા લેભાગુ (લૅ) વિ॰ લેવું+ ભાગવું; સર૦ મ. જેમા[] લઈ ને નાસી જનારું (૨) અહીંતહીંથી પારકું લઈને પોતાનું બતાવનારું લેમન,~ને પું; સ્ત્રી; ન॰ [Ë.] લીંબુના શરબત જેવું એક વિલાયતી પીણું [(૨) લેખેલ; મંઝવણ લેમૂક (ૉ) સ્ત્રી॰ [લેવું+ મૂકવું] લેવુંને મુકવું – છેડવું તે; બાંધછેડ; લેખેલ (લ) સ્ક્રી॰ [લેવું+ મેલવું] વારંવાર લેવું અને મૂકવું તે (ઉતાવળના ગભરાટમાં) (ર) મરવાની તૈયારી; ભેાંચે લેવાના વખત (૩) તેવા ગભરાટ કે મૂંઝવણ
લૅમ્પ પું; ન॰ [š.] દીવા; ખત્તી [(લાલિત્યવાચક) લેરખડું (લૅ') વિ॰ [‘લહેરી’ ઉપરથી] આનંદી (૨) ન॰ લેરખું લેરખું (લૅ’) ન॰ [‘લહેરવું’ પરથી] જુએ લૂમખું લેલતુલકાદર સ્ત્રી॰ [મ. જૈતુĀ] એક પવિત્ર રાત્રિ, જ્યારે ભક્તિ કરવામાં આવે તે તેનું પુણ્ય ૧૦૦૦ મહિનાની ભાંત જેટલું ગણાય છે
લેલાર વે॰ [સર॰ લાર] ઘણું; આંતશય; લેલૂર લેલિહ પું॰ [i.] સાપ
લેલી (લૅ) સ્ક્રી॰ [ત્રા. જાવા (તું. જાવ)] લેલું નામક પંખીની માદા (૨) [લા.] બહુ બેલ બેલ કરનારી છેડી કે સ્ત્રી લેલીન (લ) વ૦ + જીએ લવલીન [જીએ લયલામજન લેલીમજનું (લૅ) વિ૦ મિ. [ા-મનનૂન] બેહાલ; દુર્બળ (૨) લેલું (લૅ) ન૦ કાલ પાથરવાનું કડિયાનું ઓજાર(૨)[જુએ લેલા] [નધણિયાતું (૨) લખલૂટ; અતિશય લેલૢ(-લૂં)- (લૅ) વિ॰ [લેવું + લૂંટવું] લેવા લૂંટવાની છૂટ હોય એવું; લેસૂર (લ) વિ૦ [સર૰ ઘેઘુર] ઊંઘે ઘેરાયેલું (૨) જીઓ લેલાર લેશ (લૅ) શ્રી॰ [સર॰ લુરાલુશ] ઉતાવળ લેલૂંટ (f) વિ॰ નુ લેટ
એક પંખી
લેધૂંબ અ॰ લેલંબે એમ. વું અક્રિ॰ ફળફૂલથી લેલૂ લચકવું લેલા (f) પું॰ લેલું (૨) [જીએ લેલી] લેલીના નર લેવટા(−ટી) સ્ત્રી॰ એક જાતની નાની માછલી. -ટાં ન′૦૧૦ નાનાં માલાં
લેવડ સ્ક્રી॰ [લેવું + વટ (નં. વૃત્તિ)] ઉધાર લેવાના વ્યવહાર. દેવડ સ્ત્રી॰ ઉછીનું લેવાઆપવાના સંબંધ. વાયું વિ॰ લેવડાવવાની – તેડાવવાની ટેવવાળું (બાળક) લેવડા(–રા)વવું સક્રિ॰ ‘લેવું’નું પ્રેરક (૨) ધમકાવવું; ઠપકારવું લેવદેવ સ્ત્રી લેવું દેવું; લેવાદેવા
[લેવું
લેવરાવવું સક્રિ॰ જુએ લેવડાવવું
-
લેવલ ન॰ [‡.] સપાટી; સમતલતા (૨)⟨સપાટીથી ગણતાં) ઊંચાઈ. ૦ક્રોસિંગ ન૦ [ૐ.] રેલવે પર થઈને જતો પણ રસ્તા; રેલવેની ફાટક. ૦પટ્ટી સ્ક્રી॰ લેવલ સેવાની પટ્ટી લેત્રાણ [‘લેવું' ઉપરથી] લેવું તે; લેણું લેવાદેવા પું; સ્ત્રી॰ [લેવું+દેવું] આપવા લેવાના કે બી કોઈ પણ જાતના સંબંધ [-લી સ્ત્રી॰ ખરીદી લેવાલ ન॰ [સર॰ હિં.] ખરીદનારું (શેર બજારમાં વપરાય છે). લેવાવું અક્રિ॰ ‘લેવું’નું કર્મણ (૨)(શરીરનું) સુકાવું; ફિક્કું પડવું (૩) ખ સચાણા પડવું; શરમાવું. [લેવાઈ જવું = ખીયાણા પડી જવું (૨) સુકાઈ જવું.] [લેકને મળવાના દરબાર લેવી સ્ત્રી [.] ફરજયાત ઉધરાણું; લાગેા (૨) રાજા કે ગવર્નરને લેવું સક્રિ॰ [પ્રા. હૈં (નં. )] સ્વીકારવું (૨)પકડવું; ઝાલવું (૩) ભેળવવું; દાખલ કરવું. ઉદા૰ એ કામમાં એને ન લેશે (૪) ખાવું અધવા પીવું. ઉદા॰ અત્યારે દૂધ લેશે કે ચા ! (પ) માન્ય રાખવું; ટકા આપવા (પક્ષ, ઉપરાણું) (૬) ખરીદ કરવું. ઉદાઘેાડો કયારે લીધા ? (૭) કિંમત લેવી. ઉદા આ શાલનું શું લીધું? (૮)ધારણ કરવું. ઉદા૦ વેરા લેવેા (૯) દાખવવું. ઉદા॰ શક લેવા (૧૦) ઢારવું; તેડી જવું; લઈ જવું, ઉદા॰ છેાકરાને સાથે લીધા (૧૧) ઝૂંટવવું; પડાવવું; વિનાનું કરવું (આબરૂ, વખત, જીવ, લાંચ) (૧૨)ધમકાવવું; ઠપકો આપવા. ઉદા॰ તે આવ્યો કે તેને લીધે (૧૩) ઉપાડવું; સ્થળાંતર કરવું. ઉદા॰ ટેબલ પાસે લેા (૧૪) ખેલવું; ઉચ્ચારવું. ઉદા॰ તેનું નામ ન લેશે। (૧૫) વહેારવું, ઉદા॰ નિસાસા લેવા; હાય લેવી (૧૬) નાંધવું; ઉતારી લેવું. તેમનું ડૅકાણું લઈ લે (૧૭) કાપવું; ઉતારવું (નખ, વાળ) (૧૮) આપે કે કરે તેમ કરવું. ઉદા॰ કામ લેવું (૧૯) તપાસ કરી સમજવું (માપ, તાગ, શુધ; ખબર)(૨૦)માગવું; પૃવું (આજ્ઞા, પરવાનગી) (૨૧) ઉપાડવું; રજૂ કરવું. ઉદા॰ વાંધો લેવે; તકરાર લેવી (૨૨) પૂર્વ શબ્દથી સૂચિત થતી ક્રિયા બતાવે. ઉદ્યા॰ ઊંઘ લેવી; શ્વાસ લેવા (૨૩) બીજા ક્રિની સાથે આવતાં તે ક્રિયા પૂરી કરવી અથવા વહેલી પતાવવી એવા અર્થ બતાવે. ઉદા॰ ખાઈ લેવું.[લઈ આવવું = લાવવું. લઈ જવું =ઢારવું(૨) ઊંચકી જવું; તેડી જવું (૩) ચેારી જવું. લઈ નાખવું = ધમકાવી કાઢવું (૨)ઠપકો આપવા (૩) અણગમા કે જબરજસ્તીથી ગ્રહણ કરવું. લઈ પડવું =માની લેવું; વહોરી લેવું (૨) ગળે પડવું; સંડોવવું. લઈ બેસવું=આરંભ કરવું; માંડવું (૨) વહોરી લેવું; માની લેવું (૩) પચાવી પડવું. લઈ મૂકવું = આગળથી લઈ રાખવું. લઈ રાખવું =આગળથી લાવી મૂકયું, લઈ લેવું=પકડી લેવું (૨) ઝુંટવી લેવું (૩) અથાવી પડવું (૪) પેાતાની પાસે રાખી લેવું; સંગ્રહ કરવા (પ) પાછું લેવું (૬) ઊંચકી લેવું. અંદર, –માં લેવું =દાખલ કરવું. ખબર લેવી=સંભાળ રાખવી (૨) વેર લેવું. ખાળે લેવું = દત્તક લેવું. જીવ લેવા = પજવીને કાયર કરવું(૨) મારી નાખવું. નામ લેવું = ચીડવવું; સતાવવું. મનમાં લેવું= ખોટું લગાડવું; અસર થવા દેવી (૨) લક્ષમાં લેવું. માથે લેવું= જોખમ કે જવાબદારી સ્વીકારવી. હાથમાં લેવું = પકડવું; મારવું (૨) વશમાં – તાખામાં લેવું (૩) કાબુ – નિયંત્રણમાં લેવું. લેતું જવું=લઈને જવું (૨) જીએ “લેતા જા.” લેતું પડવું=નુ