Sarth Gujarati Jodni Kosh

SR No.: 016105
Original Sutra Author: N/A
Author: Gujarat Vidyapith Ahmedabad
Publisher: Gujarat Vidyapith Ahmedabad
Publication Year: 1967
Total Pages: 950
Language: Gujarati
Classification: Dictionary & Dictionary
File Size: 28 MB

Page 769

લખાડ(−ડી)]
૭૨૪
ઠેકાણે જવું.]
લખા(-ડી) વિ॰ [i. હવ્; સર॰ fä., મ.] જાદું ખેલવાની ટેવવાળું. -ડાઈ, ડી સ્ક્રી॰ ઠાણું; લખાડપણું લબાસે પુંલિખ પરથી ?] લા; કોળિયા [ થાય તેમ[થવું] લબુથ્થુ, લબુલબુ, લબૂકલબૂક અ॰ [૧૦] બીકથી લપ લપ લબૂકિયું ન॰, લબૂકા પું॰ [૧૦] બીકથી' લબુલબુ થવું તે. [લબૂકિયાં લેવાં, લખૂકા લેવા=ગભરાવું.] લખાચું ન॰ [લબ (હાર્ડ) + ડાચું કે બેસું] માં; ડાચું (તુચ્છકારદર્શક), [-તાડી નાખવું, ભાગી નાખવું (ધમકી બતાવતાં)=માં પર સખત મારવું.] “ચે પું- તમાચા [-શકા,મારવે,લગાવવે] લખાતરું વિ॰ જુએ લખત
લબ્ધ વિ॰ [સં.]મળેલું. પ્રતિષ્ઠ વિ॰ [સં.; સર॰ હૂં., મેં.] જેની પ્રતિષ્ઠા નમેલી છે તેવું; પ્રતિષ્ટિત. -ખ્યા સ્ત્રી॰ જુએ વિપ્રલધા (૨) દુગ્ધા; પીડા; બૈરીછેાકરાંની જંાળ. ~ધિ સ્ત્રી પ્રાપ્તિ; સિદ્ધિ (૨) ‘રેક્ટ’ (ગ.) [અર્થને ઉગાર લએક અ॰ [મ. જ્યં] ‘સેવામાં હાજર છું’, ‘જી સાહેબ’ એવા લભ્ય વિ॰ [સં.] મળી શકે એવું
લમણું ન॰, “Ìા પું॰ [સર૦ મ. જીવળા,−ોં; હિં. નૌના]ગાલની ઉપરતે। કાન આગળના માથાના ભાગ [લમણા ઝીકવા, લેવા = લમણાઝીક કરવી. લમણા શેકાઈ જવા = બહુ તાપથી માથું -લમણા તપી જવા. લમણું ફૂટી જવું = લમણાનેા ભાગ તૂટી જવા (૨)તેવી વેદના થવી, લમણે હાથ દેવા, લમણે હાથ દઈ ને બેસવું = હતારા થઈ જવું.]-ણા(-ણાં)ઝીક સ્ત્રીજ્જુ માથાઝીક. -ણા(--ણાં)તા(-ફે) વિ૦ (૨) સ્ત્રી- માથાકેાડ લમધારવું સક્રિ॰ મારવું; ધીખવું
|
લય પું॰ [ä.] નાશ; પ્રલય (ર) લીનતા; એકતાર થઈ જવું તે (૩) વિરામ; વિશ્રામ (સંગીતમાં) (૪) નૃત્ય, ગીત અને વાઘની સમતા (સંગીતમાં) (૫) કાઈ સ્વર કાઢવામાં લાગતા સમય (ધૃત, મધ્ય અને વિલંબિત)(૬) ગાવાના ઢંગ; સ્વર કાઢવાના ઢંગ. [–પામવું = લીન થઈ જવું (૨) ભળી જવું (૩) નાશ પામવું.] વાદ્ય ન૦ લય પ્રકટ કરતું વાદ્ય. જેમ કે, તખલું
|
લયલા સ્ત્રી [મ.] (સં.) ફારસી સાહિત્યના એક પ્રસિદ્ધ માશુક, ૦મજનૂન નખ૦૧૦ (સં.) લયલા અને તેને શક મનઃ ફારસી સાહિત્યમાં આશકમાશૂકની એક પ્રસિદ્ધ જોડી લયાકત સ્ત્રી॰ [મ. વાત] લાયકી; યોગ્યતા લયાનત સ્ક્રી॰ [ન્તુ લાનત] ફ્યાનત; શરમ; નામેાશી (૨) ધિક્કાર; ફિટકાર; કદુવા [[લરાવું (ભાવે), –વવું (પ્રેરક).] લરજવું અ૰ક્રિ॰ [સર॰ fã. રનના] (૫.) કંપવું; હાલવું; જવું. લલક સ્ક્રી॰ [નં. જી; સર॰ fĒ.] લાલસા (૨) લાડ; લાલન. ૰વું સક્રિ॰ લાલસા કરવી (૨) ઝૂલવું; લટકવું (૩)+તુ લળકયું. [—કાવવું (પ્રેરક).] –કાયમાન વિ॰ લલકતું લલકાર પું॰ [૧૦; સં. જ્+i] લલકારવું તે (૨) લલકારેલું ગાન. ૰વું સ॰ ક્રિ॰ લાંબે સ્વરે ગાવું (૨) બુમ પાડવી (૩) હાંકવા – જલદી ચલાવવા ઉશ્કેરવું – ઉત્તેજિત કરવું (૪) [ૐ. Gh; સર॰ હિં. હારના] લડાઈનું આહવાન કરવું; પડકારવું, [–રાવું અક્રિ॰ (કર્મણિ), -વવું સ૰ક્રિ॰ (પ્રેરક).] લલચામ(-)ણું વ૦ લલચાવે એવું. −ણી સ્ત્રી॰ લાલચ; લલ
[ લવવું
ચાવવું કે લલચાવે તે લલચાવણું વિ॰ તુએ લલચામણું (૨) ન૦ લાલચ; પ્રલે ભન લલચાવું અક્રિ॰ [જુ લાલચ; સર૦ હિં. હવાના] લાલચમાં ફસાવું(૨) માહિત થવું(૩) લાલસા કરવી. -વવું સક્રિ॰(પ્રેરક) લલના સ્ત્રી॰ [સં.] સુંદર સ્ત્રી
લલટ ન૦ (૫.) લલાટ; કપાળ લલલ વિ૦ (૫.) લલવતું; લટકતું; લહેરતું ફૂલવવું અક્રિ॰ હિં. હજી ?] (૫.) આનંદ કરવા; ખેલવું લલંતિકા સ્ક્રી॰ [સં.]નાભિ સુધી પહોંચે એવી લાંબી માળા – હાર લલાટ ન॰ [સં.] કપાળ રેખા સ્ત્રી૦ વિધાતાએ લલાટે લખેલા નસીબના લેખ. –ટિકા સ્ત્રી॰ કપાળનું એક ઘરેણું લલામ વિ॰ [i.] સુંદર; રમણીય (૨) ન, –મ! શ્રી કપાળનું એક ઘરેણું
લલિત વિ॰ [સં.] મનેહર; સુંદર (૨) પ્રિય; ગમે એવું (૩) નાજુક, કામળ (૪) પું॰ એક છંદ (૫) એક રાગ. કલા(−ળા) સ્ત્રી ‘ફાઇન આર્ટ’; મન અને કલ્પનાના શ્રમ પર મુખ્ય આધાર રાખનાર કલા –ચિત્રકળા, સંગીત જેવી. તિલકા પું૦ એક છંદ. ૦૧ર પું॰ એક અલંકાર (સંગીત), “તા, -તાંગી સ્ત્રી॰ [+ અંગ] જુવાન સુંદર સ્ત્રી
લલુતા સ્ત્રી॰ [Ē. જ્ ] જીએ લાલુપતા લલેડું ન॰ [વ૦] એક પંખી
લલેપતાં ન॰ખવ॰ [સં. હ; સર૦ હૈ. ğિ= ખુશામત; મ. જોવતા] સવાસલાં, ખુશામત [-કરવાં]
લલ્લુ પું॰ લકાર. ૦પચ્ચે સ્રી॰ [૩. તર્ક; સં. રુહ ; સર૦ મ. જીવતુ; હિં. કોપથ્વો, હોવતો] ખુશામત; સવાસલાં (-કરવી)
લવ વિ॰ [સં.] ઘેાડું (૨) પું૦ અંશ (૩) નિમેષને છઠ્ઠો ભાગ (૪) ચાંદ્ર તથા થાપની વચ્ચેના તબલાના ભાગ (૫) (સં.)રામને પુત્ર (૬) શ્રી [સં. પ્, પ્રા. જીવ] લવારા લવચીક વિ॰ [[.] ભાગે નહિ પણ વળે એવું નરમ લવડા(-રા)વવું સક્રિ॰ ‘લાવવું'નું પ્રેરક
લવણ ન॰ [×.] મીઠું. સમુદ્ર પું॰ (સં.) ખારા પાણીને – પુરણે।ક્ત સાત સમુદ્રમાંને એક
લવથય સ્ત્રી॰ [તું. વ્ + સં. જ્, પ્રા. વ્ + ચર્ચે ? સર૦મ. જીવચવñ = મૃદુ –– નરમ થવું] (કા.) મીઠાશ કે વિવેકભરી વાણી લવરમૂછું, યુિં વિ॰ (કા.) ના દોરો ફુટતી ઉંમરનું લવરાવવું સક્રિ॰ જીઓ લડાવવું
લવરી શ્રી॰ [જીએ લવવું] લવારા (૨) રોગની અસરમાં લવવું તે. [—એ ચડવું =ગમે તેમ વગર વિચાર્યે ખેલ્યા કરવું; બકવું; લવારા કર્યાં કરવા.] ૦ખાર વિ॰ લવારા કરવાની ટેવવાળું લવાવ શ્રી॰ [જીએ લવવું] લવારા; બકબકાટ (૨) અ૦ લવલવ કરે તેમ, વું અક્રિ॰ લવલવ કરવું. -વાટ(-) પું॰ લવારા. વિયું વિ॰ લવલવ કરતું કે કરે એવું લવલી સ્ત્રી॰ [H.] એક વેલી
લવલીન વિ॰ તલ્લીન; નિમગ્ન [બહુ જ થોડો અંશ લલેશ વિ॰ [સં.] ઘેાડું (૨) અ॰ જરા પણ; તલમાત્ર (૩) પું૦ લવવું અશ્કે॰ [ત્રા. જૈવ (સં. હપ્ )] લવારા કરવા; ગમે તેમ