Sarth Gujarati Jodni Kosh

SR No.: 016105
Original Sutra Author: N/A
Author: Gujarat Vidyapith Ahmedabad
Publisher: Gujarat Vidyapith Ahmedabad
Publication Year: 1967
Total Pages: 950
Language: Gujarati
Classification: Dictionary & Dictionary
File Size: 28 MB

Page 751

રાણે ].
[રામ
રાણે પું[પ્રા. રાળ, રાય (સં. રાનન, )] રજપૂત રાજા | કૃષ્ણ, ગાંડું વિ૦ રાધા જેવું ગાંડું, પ્રેમ-વિહવળ; વિવલું, પ્રેમાળ. (૨)[લા.] ગોલો (૩) એક અટક
-ધા(બે)કૃણ, –ધેશ્યામ ૫૦ (સં.) રાધા અને કૃષ્ણ રાત ! [ફે.ત્તી] હજામ, વાળંદ (વાળંદનું માનવાચક સંબંધન) | રાધિકા, રાધેકૃષ્ણ જુએ “રાધા'માં [રાધા દ્વારા પાલિત) રાત (ત,) સ્ત્રી, જુઓ રાત્રિ. [-આપણું બાપની છે= રાતને | રાધેય પું[સં.] (સં.) કર્ણ (પતરાષ્ટ્રના સારથિ અધિરથની પત્ની વખત આપણા હાથમાં છે. તે વખતે કામ પૂરું કરીશું).-કાઢવી રાધેશ્યામ ૫૦ જુએ “રાધા'માં =રાતને સમય પસાર કરે. –થવી = જુઓ રાત પડવી. | રાન સ્ત્રી [fT.] જાંઘ -દહાડાની ખબર ન હોવી = સંસારવહેવારની સમજ ન હોવી રાન ન [2. goon (સં. મ0)] જંગલ (૨) ઉજજડ પ્રદેશ. [–રાન - ભાન ન હોવું.–ને પહોર =રાત્રિના સમય–ને રાજા = ચાર ને પાન પાન થઈ જવું = પાયમાલને હેરાન થઈ જવું; ખરાબ(૨) ઘુવડ (૩) દેવસે રાઈ રાતે કામ કરનાર માણસ. -પાઠવી = ખસ્ત થઈ જવું.] ૦૭ી(-વી-) વિ૦ જંગલી (૨) અસભ્ય (૩) રાતના સમય શરૂ થવે. -માથે લેવી = રાતના જાગીને કામ ગમાર (૪) વનસ, -ની વિ૦ [સર૦ મ. ૨૧] જંગલી. - ની કરવું; ઉજાગર કરવો.] દહાડે, દિન, દિવસ અ૦ રાત્રે | પરજ સ્ત્રી. [+સં. બના] રાની પ્રદેશમાં વસતી આદિવાસી જાત ને દેવસે; હંમેશાં. ૦પાળી સ્ત્રી રાતની પાળી; રાતે પણ કામ રાપ ૫૦ + [જુઓ રાબેત] રિવાજ ચાલવું તે. ૦રાજા ૫૦ ઘુવડ. ૦રાણી સ્ત્રી રાત રૂપી રાણી | રાફ, ડે ૫૦ [ %] સાપ કે ઉંદરનું દર (૨) કીડી, ઊધઈ વગેરેનું (૨)રાતની રાણી – એક ફૂલછોડ. ૦રેઢા અ [રાત + રેઢું] રાતે ઉપર પિચી માટીના ઢગલાવાળું દર. [રાફડે ફાટ = ઘણી વહેલામેડા. ૦૧ડી સ્ત્રી, રાત (લાલિયવાચક). ૦વરત અ. મેટી સંખ્યામાં બહાર આવવું.]. [+ ‘વરતવું' – હોવું]રાતે ગમે તે વખતે. વાસે યુંરાતે કયાંક | રાબ સ્ત્રી [સે. વા; સર૦ હિં.] ભરડ૬; કાંજી; પેંસ (૨)ઉકાળીને મુકામ કરવો કે ખેતરમાં ચોકી માટે રહેવું તે
જડે રાબ જેવો કરાતો શેરડીના રસ, સ્ત્રી રાબ જે કાદવ રાતડ સ્ત્રી [‘રાતું ઉપરથી] લાલાશ (૨) [સર૦ મ. રાતડી] (૨) વિ૦ [સર૦ ૨] જડી બુદ્ધિનું, ગમાર. દિયું વિ૦ રાબ રાતડે (૩) ગાજર (૪) ન૦ સુંવાળી; ખડખડિયાં. દિયું ન | જેવું ઢીલું. ૦ડી સ્ત્રી, રાબ. ડું ન રાબ (૨) વિ. રાબડિયું ગાજર (૨) એક જાતનો તાવ; “સ્કારલેટ ફીવર' (૩) અનાજના રાબેતો કું. [મ. રાવતë] ધારે; રિવાજ [અણઘડ છોડને એક રોગ “ટિગ.’ દિયે રાતી જુવાર; રાતડ , રામું વિ૦ [સં. રાસમ પરથી; સર૦ મ. રાવત, રામH] ગામડિયું; રાતડી સ્ત્રી (પ.) રાત; રાતલડી
રામ ૫૦ કિં.] (સં.) દશરથ રાજાના પુત્ર; વિષ્ણુને એક અવતાર રાત ન૦ એક ઘાસ
(૨) પરશુરામ (૩) બળરામ (૪) પરમેશ્વરનું એક નામ (૫) રાત- દહાડે, દિન, દિવસ, ૦પાળી જુએ “રાત'માં [સર૦ મ. રામ = તથ્ય; જીવ] જીવ; દમ; હોશ (૬) ૧૦ કૃ૦ ને રાતબ સ્ત્રી [બ. રાત] રોજ નિયમિત પૂરું પાડવાનું કે આપવાનું અંતે લાગતાં તે ક્રિયા કરવાની ટેવવાળું –મસ્ત માણસ' એ સીધું રાક (૨) જુએ રાતમ
અર્થ સૂચવે છે. ઉદા. ભમતારામ (૭) [સર૦ મ. રામ = રૂપિયે; રાતમાં સ્ત્રી- [જુએ રાતબ](સુ.)વિદ્યાર્થીને ઘર માટે અપાતું લેસન | સીતા = અધેલી] આને (વ્યાજ) (૮) “તે વર્ગમાં મેટું એ અર્થ રાત- ૦રાજા, ૦૨ાણ ૦૨૮, ૦લડી, ૦વરત, વાસે જુઓ | બતાવવા નામની પહેલાં મુકાય છે. ઉદા૦ રામકુંડાળું ઈ૦. [-ઊઠી રાતમાં
જવા = ઉચ્ચ તત્વ, સારપણ કે હિમત જતાં રહેવાં. -કુણના રાતવું સક્રિ૦ [‘રાત' પરથી? અથવા સર૦ હિં. રાતના, મ, રાત વારાનું = ઘણું પ્રાચીન. –જાણે! = ભગવાન જાણે (કંઈ ખબર (સં. રત, ઉપરથી)] સાથે રાતવાસે રહેવું (સ્ત્રી-પુરુ) નથી એવા ભાવમાં). -નામ જપ = છાનામાના બેસી રહે; રાવિ[A. ૨ત (સં. ૨); હિં. રાતા; મ. રાત –તા] લાલ બેઠા બેઠા ચુપચાપ જોયા કરે. -નામની આપવી = મરણતોલ રંગનું (૨) આસક્ત; રત (સમાસને છેડે. ઉદા. રંગરતું). [રાતી | માર માર. -નું નામ દોષ ભગવાનનું ભજન કરે; કંઈ સારું પાઈ = અડપમાં અફપ નાણું ફૂટી બદામ; સાવ નિર્ધનતા. કામ કરે (૨) જુએ રામ રામ કરો.-નું બાણ = જુએ રામબાણ. રાતી રાયણ જેવું = મજબૂત ને તંદુરસ્ત]. ૦ચટક, ચેળ [સં. -નું રાજ =જુએ રામરાજ્ય. -નું રામાયણ = નહીં સરખી વો] વઢ ખબ રાતું. ૦૫ીળું વિ૦ [લા. ઉશ્કેરાયેલું; આકળું; વાતનું મોટું પીંજણ; વાતનું વતેસર, -બેલવા = મરી જવું. છંછેડાયેલું. ૦માતું વિ૦ [સં. મ7] હુષ્ટપુષ્ટ ને આનંદતું
-બેલો થવું = મરી જવું (૨) પડી ભાગવું.-બોલો ભાઈ રામ! રાતેડિયું ન જુએ રાતડિયું (૨), (૩)
= મડદાને સ્મશાને લઈ જતી વખતે બેલાતો બેલ (૨) [લા.] રાતેરાત અ૦ [‘રાત” ઉપરથી; સર૦ મ.] રાત્રે ને રાત્રે; રવઈ થઈ રહ્યું! સત્યાનાશની પાટી ! –રમી જવા = મરી જવું (૨) રાત્રિ(-) સ્ત્રી [i.] સૂર્ય આથમે ને ઊગે તેની વચ્ચેનો સમય; ભાગીને ચૂરેચૂરા થઈ જવું (૩) પાયમાલ થવું (૪) ટાટું પડી જવું; - રાત. ૦કાલ રાત્રિને સમય. ૦ચર્યા સ્ત્રી. રાત્રે ફરવું તે (૨) રવિહીન થઈ જવું (૫) [પાલનપુર – ઈડર તરફ] ઊંધી જવું. રાતે કરવાની ક્રિયા, ભેજન ન રાતે જમવું તે; રાતનું જમણ -રામ != જે જે નમસ્કારને એક બેલ (મેળાપ કે વિદાય કે ખાનપાન. ૦શાલા(–ળા) સ્ત્રી રાતે કામ કરતી નિશાળ વખતને પુરુષોમાં (-કરવા) (૨)[લા.] છેલ્લા પ્રણામ.-રામ (ધંધાદારી મેટા માટે)
કરે =એ વાત જવા દે; હવે કંઈ વળવાનું નથી.–રેટલ થવા રાત્રે ૮૦ રાતે; રાત્રિએ
= ભાંગી જવું; ચૂરા થઈ જવા (૨) (કનકવાને) પિચ થ. રાધા(–ધિકા) સ્ત્રી [સં.] (સં.) એક ગોપકન્યા (શ્રીકૃષ્ણની પરમ -લક્ષ્મણની જેઠ= રામલક્ષ્મણના જેવી સરખેસરખાની કે અનુરાગણી). ૦કાંત, રમણ, ૦વર, વલલભ પું. (સં.) શ્રી- | અરસપરસ હેતપ્રીતિવાળાની જેડી. -શરણ થવું = મરી જવું