Sarth Gujarati Jodni Kosh

SR No.: 016105
Original Sutra Author: N/A
Author: Gujarat Vidyapith Ahmedabad
Publisher: Gujarat Vidyapith Ahmedabad
Publication Year: 1967
Total Pages: 950
Language: Gujarati
Classification: Dictionary & Dictionary
File Size: 28 MB

Page 74

અનુવનિ]
[અનુસ્ત•
અનુવનિ કું. [સં] પડશે
[મનાવવું તે ઉપભોગ. [-કર, = અનુભવવું; જાતે જાણવું કે ભોગવવું કે અનુનય ! [.] વિનવણું; કાલાવાલા (૨) કલાવી પટાવી અજમાયશ કરીને જવું. –થ, –માં આવવું = અનુભવાવું. અનુવાદ પું૦ [.] રણકાર; પડઘો
-લે= અનુભવ કરવો.]. ૦ગમ્ય વિ. અનુભવી શકાય એવું; અનુનાસિક વિ૦ [ā] નાકમાંથી ઉચ્ચારાતું (૨) પુત્ર અનુનાસિક અનુભવથી સમજી શકાય એવું. જન્ય વિ૦ અનુભવમાંથી વણું [વ્યા.] (૩) ન૦ ગંગણે ઉચ્ચાર [વતા સ્ત્રી ઊપજેલું. જ્ઞાન ન અનુભવસિદ્ધ- પ્રત્યક્ષ જ્ઞાન. ૦મૂલક વિ૦ અનુનેય વિ. [સં.] અનુનયમાં આવી શકે એવું અનુનયપાત્ર. અનુભવ જેનું મૂળ છે એવું; અધ્ધરિયું નહિ એવું -પા કું. શુદ્ધ અનુન્નત વિ૦ [.] ઉન્નત નહિ એવું
વિ. અનુભવથી બરોબર શુદ્ધ કે પાકું થયેલું; અનુભવસિદ્ધ. અનુપ વિ. [ä. અનુપમ] અડ; શ્રેષ્ઠ
સિદ્ધ વિ અનુભવથી પુરવાર થયેલું. –વાનંદ પુત્ર અનુભવઅનુપકારી વિ૦ [ā] ઉપકારી નહિ તેવું (૨) કૃતધ્રી
જન્ય આનંદ
[અનુભવ કરવો અનુપકૃત વિ૦ [સં.] ઉપકૃત નહિ તેવું
અનુભવવું સક્રિ. (સં. મનુમ] જાતે જાણવું કે ભોગવવું; અનુપદ ન [સં.] ધ્રુપદ; ટેક [(૩) નિર્ણચકે દલીલનો અભાવ ! અનુભવશુદ્ધ, અનુભવસિદ્ધ વિ. [i] જુઓ “અનુભવ”માં અનુપપત્તિ સ્ત્રી [4.3 લાગુ ન પડવું તે (૨)[ન્યા.સિદ્ધ ન થવું તે અનુભવાથી વિ. સિં] અનુભવની ઇચ્છાવાળું; અનુભવ લેવા અનુ૫૫ન્ન વિ. [i] ઉપપન્ન નહિ એવું
ચાહતું; શિખાઉ અનુપમ વિ. [૪] જેને ઉપમા નથી એવું; સર્વોત્તમ. –મેય વિ.. અનુભવાવું અક્રિ. “અનુભવવું’નું કર્મણિ ઉપમા ન આપી શકાય તેવું અદ્વિતીય
અનુભવિયણ વિગ્ની જુઓ “અનુભવી માં [ભવવાળી અનુપયુત વિ૦ [.] અનુપગી (૨) અયોગ્ય
અનુભવી વિ૦ [4] અનુભવવાળું. –વિયણ વિસ્ત્રી અનુઅનુપગ કું. [સં] ઉપયોગને અભાવ; વાપર કે ઉપયોગને | અનુભાવ ! [ā] પ્રભાવ (૨) મને ગત ભાવને બાહ્ય વિકાર. અભાવ; વાપર કે ઉપગ ન થવો તે (૨) નકામાપણું. –ગિતા | ૦ વિ૦ અનુભવ કે સમજ દેનારું. ૦કતા સ્ત્રી, સમજશક્તિ;
સ્ત્રી, નકામાપણું. -ગી વિ. નિરુપયોગી; નકામું [હોવું તે જ્ઞાન. ૦નન૦ (મુળના ભાવનો) આસ્વાદ; અનુભૂતિ (કાવ્યાદિની) અનુપલબ્ધિ સ્ત્રી. [ā] ન મળવું તે; અપ્રાપ્તિ (૨) પ્રત્યક્ષ ન અનુભૂત વિ. [૪] અનુભવેલું. –તિ સ્ત્રી અનુભવ અનુપસ્થિત વિ. [i.] ઉપસ્થિત નહીં એવું ગેરહાજર.-તિ સ્ત્રી, અનુમત વિ[સં.] સંમત; મંજુર રાખેલું કે થયેલું (૨) ન, તિ ઉપસ્થિતિને અભાવ; ગેરહાજરી
સ્ત્રી સંમતિ; મંજૂરી અનુપહત વિ૦ [i.] ઉપહત નહિ એવું
અનુમરણ ન. સિં] પાછળ મરવું તે (૨) સતી થવું તે અનુપળ સ્ત્રી. [ä. મનુપ] પળને સાઠ ભાગ (૨) અ૦ પળે અનુમંતા –તુ વિ[.] અનુમતિ આપનાર અનુપાતી વિ૦ [i] પરિણમતું; અનુસરતું (૨) એકસરખું; અનુમંદ્ર વિ. [i.) મંદ્રથી પણ નીચો (વર) ‘સિમિલર” (ફિગર્સ) [..].
અનુમાન ન. [૪] ન્યાયશાસ્ત્રમાંનાં ચાર પ્રમાણેમાંનું એક – અનુપાન ન. [સં.] ઓષધિની સાથે લેવાતી તેને મદદરૂપ વસ્તુ અનુમતિનું સાધન(૨)અટકળ(૩)એ નામનો અલંકાર(કા.શા.). અનુપાય વિ૦ [] નિરુપાય; લાચાર
ચિહન ન “તેથી' એવો અર્થ દર્શાવનારું ચિહન (..) (ગ). અનુપાર્જિત વિ. [4] ઉપાર્જિત નહીં એવું. [-આવક =સીધી વાક્ય ન અનુમાનમાં ઉપયોગી પંચાવયવ વાક્ય (જા.) કમાણીથી થતી નહિ એવી આવક; “અન ઈન્કમ'.]
અનુમાનવું સત્ર ક્રિ. [. મનુમાન પરથી] અનુમાન કરવું અનુપાલન ન [] પાલન કરવું તે
[ઉશ્કેરણું | અનુમિત વિ૦ [ā] અનુમાન ઉપર રચાયેલું; અનુમાન કરેલું. અનુપૂર્તિ(ર્તિ) સ્ત્રી [4] ઉમેરે; પૂતિ કરવી તે (૨) [લા.] | -તિ સ્ત્રી એક જ્ઞાનના સાધનથી થયેલું બીજું જ્ઞાન અનુમાનઅનુપેશ્ય વિ. [i] ઉપેક્ષા ન કરવી ઘટે કે ન કરાય એવું | પ્રમાણથી થયેલું જ્ઞાન (ન્યા.) અનુપ્રદાન ન [i] ભેટ (૨) અનુપૂર્તિ; ઉમેરો [પ્રવેશ | અનુમેય વિ. [સં.] અનુમાન કરવા યોગ્ય કે કરી શકાય એવું અનુપ્રવેશ પં. [i] વાંસેથી પેસવું તે (૨) વ્યવસ્થિત હારબંધ | અનુમોદ કું. [ā] સહાનુભૂતિથી ઊપજતા આનંદ (૨) જુઓ અનુપ્રાણન ન૦ [] પ્રાણ પૂરો તે (૨) મદદ કરવી તે અનમેદન. ૦૭ વિ. અનુમોદનાર. ૦૧ ૧૦ સંમતિ; ટેકે અનુપ્રાણિત વિ૦ લિં] પ્રાણ પૂરેલો હોય તેવું
અનમેદવું સક્રિ. (સં. મનમુટું] સંમતિ કે ટેકો આપવા અનુપ્રાસ ! [4] એકનો એક અક્ષર જેમાં વારંવાર આવે એ અનુમોઘ વિ. [i.] અનમેદનને પાત્ર; અનમેદવા જેવું શબ્દાલંકાર. [–મળ= એકનો એક અક્ષર, અલંકાર તરીકે, અનુયાયિની વિ. સ્ત્રી , જુઓ “અનુયાયી'માં વારંવાર આવો; અનુપ્રાસ સધાવો.]
અનુયાયી વિ. સિં] અનુસરનારું (૨) પંથનું; મતનું (૩) અનુબદ્ધ વિ. [i] અનુબંધવાળું; અનુબંધમાં હોય એવું અનુસરનાર વ્યક્તિ; પંથનું માણરા. –યિની વિસ્ત્રી(૨) સ્ત્રી, અનુબંધ ! [i] બંધન; સંબંધ (૨) ચાલુ અનુક્રમ; સાંકળ અનુસરનાર (સ્ત્રી). ૦મંડળ નવ અનુયાયીઓને સમૂહ (૩) આગળ પાછળ સંબંધ (૪) (વેદાંતમાં) વિષય, પ્રજન, અનુયોગી વિ૦ [4] જોડનારું; અન્વય દર્શાવનારું (વ્યા.) અધિકારી ને સંબંધ એ ચારને સમૂહ
અનુરક્ત વિ. [i] રંગાયેલું (૨) આસકત –ક્તિ સ્ત્રી રંગાવું અનુબંધ છું[] પાછળથી થયેલું જ્ઞાન (૨) મરણ
તે; આસક્તિ અનુભય વિ. [i] ઉભય નહીં એવું
અનુરણન ૧૦ [.] રણકાર અનુભવ ! [4] પ્રત્યક્ષજ્ઞાન; જાતે પોતે જાણવું તે (૨)વીતક; | અનુરત વિ૦ [.] રત; આસક્ત