________________
થતીમ]
૬૮૮
[યહૂદી
યતીમ ન૦ [..] અનાથ બાળ. ૦ખાનું ન૦ અનાથાશ્રમ ! યદ્યપિ અ [સં.] જોકે યદપિ યુકિચિત અ૦ [.] જરા પણ; જરાક (૨) વિ. જે કાંઈ યાતા અ૦ [.] આમ તેમ; ગમે તેમ; એલફેલ યત્ન ! [i.] પ્રયત્ન, મહેનત; ઉદ્યમ, પૂર્વક આ મહેનત લઈને. | યમ પું[સં] નિગ્રહ; સંયમ (૨) અહિંસા, સત્ય, બ્રહ્મચર્ય, ૦શીલ વિ૦ યત્ન કરતું રહેનારું
અપરિગ્રહ અને અસ્તેય એ પાંચ (૩) (સં.) મૃત્યુને દેવ.[યત્ર અo [i.] જ્યાં. તત્ર અ. જ્યાં ત્યાં ઠેકઠેકાણે દૂત =જમના દૂત જે નિર્દય કે કઠેર માણસ.] ૦ક ભિન્ન યથા અ [ā] જેવી રીતે જે પ્રમાણે (૨) અવ્યયીભાવ સમાસમાં અર્થના સમાન શબ્દોની પુનરાવૃત્તિ-એક શબ્દાલંકાર (કા.શા.) ‘–ની પ્રમાણે’, ‘અનુસાર’ એવા અર્થમાં. ૦ઋતુ અ૦ ઋતુ | (૨) પ્રાસ; “રાઈમ'. ૦કિત વિ. યમકવાળું. કિંકર ૫૦ પ્રમાણે. ૦કામ અ૦ ઈચ્છા પ્રમાણે. ૦ક્રમ અ૦ ક્રમ પ્રમાણે. યમને દૂત. ૦દંડ યમે કરેલી શિક્ષા. દૂત પુત્ર યમને કાલ(ળ) અ૦ સમય અનુસાર; વ્યવખતે. ઘટિત અ નોકર. દ્વિતીય સ્ત્રીભાઈબીજ. ૦ને પુત્ર કહ્યાણ રાગને યથાગે; ઘટારત. ૦જ્ઞાન અ૦ જુઓ યથામતિ. ૦તથ અ૦ એક ભેદ (૨) ન૦ સંયમ; નિગ્રહ. જનકલ્યાણ ૫૦ કલ્યાણ જેમ હોય તેમ; સાચેસાચું. [વતા સ્ત્રી..] દર્શન ન “પ- રાગને એક પ્રકાર. નિયમ ૫૦ બ૦ ૧૦ અષ્ટાંગ યુગનાં કિટવ' (ચિત્રકળા). ૦નુરૂપ અ૦ મેગ્યરીતે. ન્યાય અ ન્યાય પહેલાં બે અંગ (પાંચ મહાવ્રતરૂપી યમ; તથા શૌચ, સંતવ, પ્રમાણે યથાયોગ્ય. પિ અ૦ [+ અપેિ] કે. ૦પૂર્વ(–મ) તપ, સ્વાધ્યાય, ઈશ્વરપ્રણિધાન એ પાંચ નિયમ). ૦૫ાશ ૫૦ અ૦ પહેલાંની પિડે. ૦પૂર્વવાદી વિ૦ પહેલાં જેમ હતું એમ હોવું | યમને ફાંસે. ૦પુરી સ્ત્રીયમરાજની નગરી (૨) નરક. ૦પુરુષ જોઈએ એવા મતનું; પુરાણપ્રિય. પ્રસંગ-અ૦ પ્રસંગ પ્રમાણે. પુત્ર યમને માણસ-દૂત. ભાતના શ્રી. યમરાજ તરફથી
બુદ્ધિ અ૦ જેવી સમજબુદ્ધિ; સમજબુદ્ધ અનુસાર. ૭ભાગ ભેગવવાની (પાપની) યાતના–પીડા કે દુઃખ. ૦રાત્રિ(-ત્રી) અ૦ ભાગે પડતું; જે તે ભાગ પ્રમાણે (૨) યથાસ્થાન. ૦મતિ સ્ત્રીમૃત્યુરૂપી રાત્રી. ૧લ ન૦ જોડકું. લેક ૫૦, ૦સદન ૧૦ અ૦ જુઓ યથાબુદ્ધિ. યુક્ત, ૦ગ્ય અ૦ ગ્ય હેય તેમ. ચમેલેક; યમનું સ્થાન. [-પહોંચાડવું = ઠાર માર.] હરીતિ અ રીત પ્રમાણે; રૂઢિ પ્રમાણે.૦રુચિ અરુચિ પ્રમાણે. | યમી વિ૦ ૫૦ [ā] સંયમી (૨) સ્ત્રી (સં.) યમુના નદી ૦ર્થ વિ. [+ મર્થ સાચું; ખરું; વાસ્તવિક (૨) અ૦ વાસ્તવિક | યયાતિ પં. [.] (સં.) એક ચંદ્રવંશી રાજા રીતે. ૦ર્ધતા સ્ત્રી સાચાપણું; ખરાપણું. ૦ર્થદર્શન ન પ્રત્યક્ષ
ય ચ અક્ષર; ચકાર ઈદ્રિથી દેખાય તે; રિયાલિઝમ', ૦ર્થદશ વિ. યથાર્થ દર્શન
યરવડા ( ડા) ચક્ર ન૦ (યડા જેલમાં કમ્પાયેલે તે પરથી) વાળું; “રેયાલિસ્ટિકર્મ, અર્થબુદ્ધિ સ્ત્રી રાગદ્વેષ વિના, વસ્તુને સૂતાં બે ચક્રોનો એક પ્રકારના ટે; પિટી-રેટિ તત્વતઃ સમજી શકે તેવી બુદ્ધિ. ૦ર્થવાદી વિ૦ (૨) ૫૦ ખરું | યવ પં. [ä.] જ. ક્ષાર, ૦જ ૫૦ જવખાર બોલનાર; સત્યવાદી. ૦વકાશ અ૦ [ + અર્વાશ] ફુરસદ હોય તે | યવન ૫૦ [સં.] (પ્રાચીન) યુનાન દેશને રહેવાસી (૨) આર્યપ્રમાણે. ૦વત્ અ જેમ હોય તેમ, વશ્યક અ[+આવશ્યક] સંસ્કૃતિ બહારને માણસ; પ્લેચ્છ. -નાની સ્ત્રી (યવન) એક આવશ્યકતા પ્રમાણે; જેવી જરૂર. ૦વસર અ૦ [ + અવસર] | લિપિ. -નિકા સ્ત્રી જવનિકા; પડદો (૨) યવની. –ની સ્ત્રી, પ્રસંગાનુસાર. વિધિ અ૦ વિધિ પ્રમાણે. શક્ય અશકયતા યવનની કે યવન સ્ત્રી પ્રમાણે બનતા સુધી. શક્તિ અ૭ શક્તિ પ્રમાણે. શાસ્ત્ર અ૦ યવાગૂ સ્ત્રી [સં.] ઓસામણ (૨) રાબ, કાંજી શાસ્ત્ર પ્રમાણે. શ્રત અ૦ સાંભળ્યા પ્રમાણે. ૦સમય અ૦
યશ ૫૦ [સં.] કીર્તિ (૨) [લા.] ફતેહ; સિદ્ધિ. ૦રકીતિ શ્રી, યોગ્ય સમયે સમય મુજબ. સંભવ અ૦ કિતા મુજબ. યશ કે કીર્તિ. સ્વતી, કવિની વિ૦ સ્ત્રી; સ્વાન, વી
સામર્થ અ શક્તિ મુજબ. સાંગ અ યથાર્થ રીતે.૦સ્થાન વિ- નામાંકેત (૨) ફતેહમંદ. -સ્વિતા સ્ત્રી યશસ્વીપણું. અ. વ્ય સ્થાને સ્થાન પ્રમાણે. કથિત વિ૦ (૨) અ૦ –શકાય,-શ:શરીર ન થશરૂપી શરીર.-શાળું વિ૦ યશવાળું. તાદશ; હોય કે હતું એવું; જેમ હતું તેમ; “સ્ટેટસ કો' (૩) -શોગાન ન૦ ચશનું ગાન; યશ ગાવો તે. –ાદા સ્ત્રી (સં.) બરાબર, ચે. [ત્વ ન૦]. સ્થિતિ અ૦ પૂર્વવત; હતું એમ.
શ્રીકૃષ્ણને ઉછેરનાર નંદની પની. -શાધન ન૦ યશરૂપી ધન; -થેછ(-9) વિ૦ [.] મરજી મુજબનું (૨) અઇચ્છા પ્રમાણે. કીર્તિરૂપી સંપત્તિ (૨) વિ. યશસ્વી. -શેઘરા સ્ત્રી (સં.) -થોક્ત વિ. [+ડવત (.)] કહ્યા પ્રમાણેનું. -ચિત વિ. સિદ્ધાર્થ- બુદ્ધની પની. -શલાભ ૫૦ યશને લાભ; ચશની [+વિત (સં.)] ગ્ય; ધટારત
પ્રાપિત. -શેલિપ્સા, – વાંછા સ્ત્રી, યશની લાલસા કે ચદપિ અ૦ [ā] જોકે, યદ્યપિ; યથાપિ
ઇચ્છા; લોક-કે કીર્તિ- વાસના યદા અ૦ [૩] જ્યારે
યશદ ૧૦ [સં.] એક ખનિજ ધાતુ
[ ‘ય’માં યદિ અ [ā] જો. છતા સ્ત્રી જે- તેને ધારણાભાવ; “ધારે યશસ્કીર્તિ, યશવી, –સ્વતી, –ાન, સ્વિની [સં.] જુઓ કે' કહપીને કહેવું છે. વિચારણે સ્ત્રી જે – તો’ એવી શરત
યશકાય, યશ:શરીર [ā] જુઓ ‘ચશમાં કે ધારણ કરીને (ધારે કે’ કહપીને) વિચારવું તે
યશાનું વિ૦ જુઓ ‘ય’માં [[સં.] જુએ “યેશમાં યઃ પં. (ઉં.](સં.) યયાતિ અને દેવયાનીને પુત્ર અને યાદવને | યશ- ૦ગા. દા.
યશ- ૦ગાન, દા, ઘન, ઘરા, લિપ્સા, લેભ, વાંછા પૂર્વજ. નંદન, નાથ, પતિ, ૦વર (સં.) કૃષ્ણ. વંશ યકૃતિ સ્ત્રી [સં.] જુઓ ‘ય’માં ૫. યદુને વંશ; યાદવ કુલ
યણિ, ૦કા, - સ્ત્રી. [] લાકડી [પેગંબરને અનુયાયી યદા સ્ત્રી [સં.] વેચ્છી (૨) અકસ્માત
| યહૂદી વિ૦ (૨) . [i.] પૅલેસ્ટાઇનને મુળ વતની; મુસા
Jain Education International
For Personal & Private Use Only
www.jainelibrary.org